Вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

Иш даври
– ишлаб чиқариш вақтининг бир қисми бўлиб, иш вақтидан 
фойдаланиш даражасини ифодаловчи кўрсаткич. 
Иш куни
– сутканинг маълум қисмида ишчи, хизматчиниг корхонада 
меҳнат қиладиган, ишлаб чиқариш фаолиятида банд бўладиган вақти. 
Иш ўрни
– бу ишлаб чиқариш маконининг бир қисми бўлиб, унда барча 
асосий ва ѐрдамчи технология ускуналари, мосламалар, иш мебеллари ва 
махсус қурилмалар жойлашган ва улар муайян турдаги ишларни бажариш учун 
мўлжалланган бўлади. 
Иш ҳақи
– бу, ѐлланма ходим даромадининг элементи, унга тегишли 
ишчи кучига бўлган мулкчилик ҳуқуқини иқтисодий жиҳатдан рўѐбга чиқариш 
шаклидир. У меҳнатнинг пул шаклидаги нархи бўлиб, уни ишга ѐллаганлар 
меҳнат қилувчиларга маълум вақт мобайнида, маълум миқдордаги ва муайян 
сифатли ишни бажарганликлари учун тўлайдилар. 
Иш ҳақининг шакллари ва тизимлари
– бу, меҳнатнинг миқдор 
натижалари ва сифатига (унинг мураккаблиги, интенсивлиги, шарт-
шароитларига) боғлиқ равишда иш ҳақини белгилаш механизмидир. 
Ишбилармонлик қобилияти
- бу тадбиркорларнинг ишнинг кўзини 
билиши, ишлаб чиқариш, тижорат, банк иши ва бошқа фаолиятни самарали 
бошқара олиши, таваккалига, зарар кўриб, чув тушиб қолишдан қўрқмасдан 
хатарли фаолият билан шуғулланишга жазм қилиши, иқтисодий ҳатарга 
боришидир. 
Ишга жойлаштириш
– Ўзбекистон Республикасида меҳнатга яроқли 
аҳолини иш билан таъминлашга қаратилган ташкилий-ҳуқуқий, иқтисодий 
тусдаги давлат тадбирлари тизими. 
Ишга тиклаш
– меҳнат шартномаси ғайриқонуний равишда бекор 
қилинган ѐки ходим қонунга хилоф тарзда бошқа ишга ўтказилган ҳолларда 
уни аввалги ишига тиклаш. 
1)Ишлаб чиқаришдан ажралган ҳолда таълим олаѐтган ўқувчилар ва 
талабалар, ўқув юртларининг тингловчилари ва курсантлари; 

---

158 
2)Ишлашни истамаѐтган, иш билан ихтиѐрий равишда банд бўлмаган 
шахслар шунингдек, ишлашни истайдиган, лекин ишга жойлашиш ѐки ўзини 
мустақил даромад билан таъминлаш учун ҳеч қандай ҳаракат қилмайдиган 
шахслар.