Vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Islom Karimov


§ 10.1. SHAXSIY KOMPYUTERLARDA
MASALALARNI YECHISH BOSQICHLARI
Turli xildagi masalalami shaxsiy kompyuterlarda (ShK) yechishgacha tayyorlash va uni to‘g‘ridan to‘g‘ri ShKda yechishlar o‘z tarkibiga quyidagi bosqichlarni qamrab oladi:

• 
  masalaning qo‘y ilishi;
  
• 
  sonli usulni tanlash;
  
• 
  hisoblash jarayonini algoritmlashtirish;
  
• 
  kompyuter dasturini tuzish;
  
• 
  dastumi sozlash;
  
• 
  masalani shaxsiy kompyuterda yechish va natijalarini tahlil qilish.
  

Masalaning qo‘yilishi. Turli xildagi masalalami yechishning dastlabki bosqichi bo‘lib uning qanday qo’yilishi hisoblanadi. Masalaning qo‘yilishi deganda, avvalambor uni to‘g‘ri va ravon ifoda qilmoq. hamda uni to‘g‘ri yechish uchun qo‘yilayotgan hamma shartlarini aniqlash tushuniladi. Undan tashqari masalani yechish uchun kerak bo‘lgan birlamchi axborotlar ham aniqlanish kerakdir va hisoblanayotgan kattaliklar ro'yxati va ulami taqdim etish shakli ko‘rsatilishi lozim.
Sonli usulni tanlash. Sonli matematik usullar hisoblash jarayolarini elementar operatsiyalarga ajratishga yordam beradi, ya’ni xohlagan masalani yechishni operatsiyalami bajarish ketma-ketligiga olib keladi. Ulaming tarkibiga arifmetik operatsiyalar(<, (, >, (, =) va harakatlar kirib, hisoblash jarayonini tarmoqlashtirish(razvetvleniya) uchun xizmat qiladi. Aniq bir masalani yechish uchun sonli usullaming barchasining orasidan shundayini tanlash kerakki, u qo‘yilayotgan masalani yaxshi darajada yechishni ta’minlab berishi lozim.
Ma’lum bir sonli usulni tanlashda turli shartlar qatori quyidagi omillar bo‘lishi mumkinki, ya’ni hisoblashlar natijasining aniqliligi, ShK masalani yechilish vaqti, talab qilinayotgan xotira hajmi va boshqalar.