Vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Abdurahmon Jomiy


§ 19.1. BANK AVTOMATLASHTIRILGAN
AXBOROT TIZIMLARINIISHLAB CHIQISH
MUAMMOLARI VA XUSUSIYATLARI
Mujassamlashgan bank avtomatlashtirilgan axborot tizimlari (BnAAT) mablag‘ kiritish va kredit berishning berilgan shartlari bo‘yicha nazorat qilinadigan mablag‘lami o‘zlashtirilish, qaytarilish va muvofiqlashtirlishni jadallashtirish vositasi bo‘lgan yagona dasturiy texnologik majmuadan iborat bo'ladi. Mujassamlashgan BnAAT bank vazifalari aloqalarining butun murakkabligini o‘zida aks ettirgan holda majmuaviy qamrab oladi. Bu mukammal avtomatlashtirilgan vazifalar majmuasini emas, balki murakkab tizimning xususiyatlari: ierarxik tuzilishining murakkabligi, emerdj- mentlik, vazifaviy maqsadlaming ko'pligi; stoxastik (ehtimollik) xarakterga ega jarayonlarni boshqarishni ta’minlashda ishning o‘zgaruvchanligi va ko‘p vazifalikka xos bo‘lgan dasturlar majmuasidir. Shuning uchun ham mujassamlashgan BnAATni ishlab chiqishda uning tarkibiy tuzilishi va mazmuniga ta’sir qiluvchi ko‘p omillar: bankning umumiy ta’riflari, hozirgi va kelgusidagi maqsadlari va uning rivojlanishining strategik yo‘nalishlarini, boshqaruvning vujudga kelgan tuzilishining xususiyatlarini; tizimning kutilgan arxiteklurasi va avlomallaslilirisli kerak bo'lgan vazifalarning tarkibini; kiruvchi va chiquvchi axborotlarning hajmi va kiruvchi hujjatlar-ning miqdorini; axborot havfsizligiga talablami tahlil qilish talab qilinadi. Bunday tahlilning asosida bo‘lg‘usi tizimning asosiy tamoyillari ishlab chiqiladi.
Iqtisodiy ATning vazifaviy qismini loyihalashtirish uning tashkiliy-iqtisodiy obyektlarini avtomatlashtirishning butun tarixi davomida mavjud bo‘lgan va hozirgi vaqtda ham muhim bo‘lgan muammolardan, birini ajratish mezonini tanlash haqidagi strategik vazifani hal qilish bilan bogTiqdir. Har qanday tizimning tarkibiy tuzilishi va vazifalarini o'rganish uning tahlili va keyinchalik sintez qilinishiga asoslanadi.
Murakkab tizimlaming nazariyasidan ma’lumki, har qanday murakkab tizimni har xil chuqurlikka ega bo‘lgan ba’zi bir tizimchalarga ajratish mumkin.