Vazirligi o‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

4.17-rasm. “Bulutda hisoblash” texnologiyasining imkoniyatlarini tushuntiruvchi sxema.


221

4.18-rasm. “Bulutda hisoblash” tizimining arxitekturaviy
komponentalari.
Eng pastki sath (dastlabki sath) “bulutda hisoblash” tizimining in- frastrukturasiga javob beradi (Infrastructure-as-a-Service (IaaS) - infrastruktura servis sifatida). IaaS o‘zida infrastrukturani, ya’ni hisoblash va ma’lumotlarni saqlash resurslarini arendaga berish servisini mujassam qiladi. Resurslar tarkibiga na faqat kafolatlangan hisoblash quvvatiga ega virtual server kompyuterlari, balki ma’lumot omborlari va Internetga kirish uchun talab etilgan o‘tkazish qobiliyatiga ega aloqa kanallari ham kiradi.
Qisqasi, ushbu sathda talab qilingan sifat darajasida har xil operatsion tizim va dasturlarga ega server kompyuterlari va ma’lumot markazlari vaqtinchalik foydalanishga taqdim etilishi uchun imkon yaratiladi.
Diagramma bo‘yicha yuqoriga qarab harakatlanishdagi keyingi servis sathi platforma sathi (Platform-as-a-Service (PaaS) platforma servis sifatida) deb nomlanadi.
PaaS sathi IaaS sathiga o‘xshaydi, farqi - uning tarkibida operatsion tizimlar va aniq ilovalarga yo‘naltirilgan xizmatlar bo‘ladi. Masalan, PaaS virtual serverlar va ma’lumot saqlash vositalari bilan birgalikda maxsus operatsion tizim va ilovalar to‘plamini taqdim etadi (odatda virtual kompyuter ko‘rinishida) hamda har xil


222

				Ma'lumotlar
Server				saqlanadigan ^joy
			Ma'lumotlar
Server			saqlanadigan ^joy

4.19 - rasm. “Bulutda hisoblash” tizimining sathlari.
Boshqa so‘z bilan, PaaS - bu IaaS hamda konkret masalani bajarishga yo‘naltirilgan ilovalar majmuasi.
Diagrammaning eng yuqori qismida taqdim etadigan sath - ilovalar sathi joylashadi (Software-as-a-Service (SaaS), dasturiy ta’minot servis sifatida).
SaaS sathi markaziy kompyuter (mazkur “bulut” dan uzoqlashgan kom- pyuter ham bo‘lishi mumkin) ilovalarini mahalliy kompyuterda ishlatilishini nazarda tutadi.
SaaS sathi o‘lchanadigan xizmat hisoblanadi, u ilovani arendaga olib, faqat uni ishlatgan vaqti uchun xaq to‘lashga imkon yaratadi.


223




“Bulutda hisoblash” texnologiyasininig asosini tarmoq sharoitida dislokatsiya qilingan va har xil muhitdagi resurslami vaqtinchalik birlashtirib, katta hajmdagi yagona resursni shakllantirish, ya’ni virtuallashtirish usuli tashkil etadi.

3. 
   “Bulut” texnologiyasining afzalliklariga asoslangan taqsimlangan