Vazirligi I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

Elastiklik va chiziqli talab egri chizig`i bo`ylab umumiy daromad

Keling elastiklikning 4-chizmada ko`rsatilgandek talab egri chizig’i bo`ylab qanday o`zgarishini tekshirib ko`ramiz. Biz bilamiz to`g`ri chiziq o`zgarmas qiyalikka ega. Qiyalik “muddat o`tgan sari o`sish” deb belgilanadi, ya’ni narxdagi o`zgarishning (o`sish) miqdordagi o`zgarishga (muddat) nisbati. Bu alohida olingan talab egri chizig’ining qiyaligi o`zgarmasdir, chunki narxdagi har 1 dollarning o`sishi talab miqdoridagi bir xil 2 birlik kamayishiga sabab bo`ladi.
Chiziqli talab egri chizig`ining qiyaligi o`zgarmas bo`lsa ham, elastiklik bunday emas. Bu to`g’ri,chunki qiyalik 2 ta o`zgaruvchidagi o`zgarishlarning nisbati, elastiklik esa 2 ta o`zgaruvchidagi foiz o`zgarishlarining nisbati. Buni siz 4-chizmadagi jadvaldan ko`rishingiz mumkin. Jadval talabning narx elastikligini hisoblashda o`rta nuqtalar usulidan foydalangan. Past narx va ko`p miqdor uchrashgan nuqtada talab egri chizig`i noelastik. Yuqori narx va kam miqdor uchrashgan nuqtada talab egri chizig`i elastik.
Jadvalda, shuningdek, talab egri chizig`idagi har bir nuqtada umumiy daromad ko`rsatilgan. Bu sonlar umumiy daromad va elastiklik o`rtasidagi aloqadorlikni bildiradi. Masalan, narx 1$ bo`lganda, talab noelastik va narxning 2$ ga ko`tarilishi umumiy daromadni oshiradi. Narx 5$ bo`lganda, talab elastik va narxning 6$ ga ko`tarilishi umumiy daromadni qisqartiradi. 3$ va 4$ orasida, talab birga teng elastik bo`ladi va bu ikki narxda umumiy daromad bir xil bo`ladi.

RASM

Narx o’zgarganda umumiy daromad qanday o’zgaradi
Narx
Narx o’zgarishining umumiy daromadga ta’siri (mahsulot miqdori va narx) talab elastikligiga bog’liq. a chizmada takab egri chizig’i noelastik. Bunday holatda narxning oshishi, kichik miqdorda talab hajmining kamayishiga olib keladi shuning uchun jami daromad oshadi. Bu yerda narxning 1 $ dan 3 $ ga ko’tarilishi talab hajmining 100 da 80 ga pasayishiga sabab bo’lgan. Jami daromad 100 $ 240 $ ga ko’tarilgan. b chizmada talab egri chizig’i elastik. Bunday holatda narxning oshishi talab hajmining ko’proq kamayishiga olib keladi. Bu yerda narxning 4 $ dan 5 $ ga ko’tarilishi talab hajmining 50 dan 20 ga pasayishiga sabab bo’lgan. Jami daromad 200 $ dan 100 $ ga kamaygan.

1. 
   Talab noelastik bo’lgan holat