Vazifa а tosh asri jadvali "Tosh asri" bosqichlari

Vazifa 1. А) Tosh asri jadvali

	“Tosh asri” bosqichlari	Ma`nosi	Davri	Manzilgohlari	Shu davr ixtirolari	Odam taraqqiyoti
P A L E O L I T	Ilk paleolit	Tosh davrining ilk bosqichi, bu eng uzoq davom etgan tarixini aks ettirgan	1 mln 100 ming yillik	Afrikada 3 mln.yil avval , Yevropaning janubi va Osiyoda 2 mln.yil avval.	Tosh asri texnikasining takomillashuvi natijasida disk shaklidagi (rapidasimon) nukleslarnya vujudga kelishi o’tkir uchli uchburchaksimon uchirindilarni yuzaga kelishi.	Avstraloptik, zinjantrop. Bu davrda odam ilk bora mehnat qurollari yasagan
	O`rta Paleolit	O’rta bosqich	100-40 ming yilliklarda	Kapova g’ori, Selungur, Teshitosh .	Mehnat qurollari yasagan, hayvonlarni ovlay boshlagan, chopperlar yasagan.	Neandertal Teshiktosh G’ridan topilgan
	So`nggi paleolit	Rivojlangan davr	Mil.avv 40-12-ming yilliklarda	Samarqand shahridan,Toshkent viloyati Ohangaron daryosi vohasidagi Ko’lbuloq makoni	Asosan realistik san’at rivojlandi, Odamlar ancha takomillashgan kesuvchi qurollar,munchoqlar,tumorlar va uzuklar yasay boshlagan.Ular olovni ixtiro qilishgan.	Bu davrda Kromanyon odami yashagan .
	Mezolit	O’ta tosh davri	Bu o’rta tosh davri mil.avv 12-7-ming yilliklar	Farg’ona vodiysini tog’ oldi va tog’li tumanlarida,Toshkent vohasida, O’zbekistonning janubida.Obishir, Qoshilish,Machay.	O’q-yoy yasashni o’rgandi,shu tufayli hayvonlar ovladi,itni qo’lga o’rgatdi. Bu davr oxrida ibtidoiy ziroatchilik va chorvachilik vujudga keldi.
	Neolit	Yangi tosh davri	Mil.avv. 6-4-ming ylliklar	Qadimgi Sharqning turli viloyatlarida	Loydan yasalgan va olovda pishirilgan idishlar Kulolchilik, tolalar va jundan kiyim-kechak tayyorlashgan to’quvchilik.
	Eneolit	Mis-tosh davri	Mil.avv 4-3-ming yilliklar	Qadimgi Sharqda ilik shaharlar va davlatlar vujudga kelgan,O’rta Osiyoda.	Sun’iy sug’orishga asoslangan dehqonchilik xom g’ishtdan ko’p xonali uylar qurila boshladi kulolchilik xumdonlaridan foydalanishga kirishdi.

Vazifa 2. B) Ilk o’rta asr davlatlari jadvali

Davlat nomi	Qayerdan bostirib kelgan	Mavjud bo’lgan vaqti	Davlat hududi	Ushbu davlat tarixi bilan bog’liq tarixiy sanalar va voqealar
Xiyoniylar davlati	IV asr o’rtalarida o’lkamizga shimoldan ko’chmanchi xioniylar hujim boshlagan	Ularga Gurumbat boshchilik qilgan. 353-yilda So’g’dga yurish qilib, uni bosib oladilar. 120 yildan ortiq mavjud bo’lgan	Sirdaryo va Amudaryo oralig’idagi yerlar	Ular Oltoy tog’lari atrofida yashagan va IV asrning 1-yarmida jan.g’arbga Amudaryo va Sirdaryo oralig’iga kirb kelishgan.Dastlab Zarfshon vohasini egallab janubga harakat qilib Simoliy Hindiston Afg’oniston Xurosnni bir qismini egallaydi.
Kidariylar Davlati	V asrning 20 -yillarida Sharqdan Sirdaryo va Orol bo’ylari Xorazim Amudaryo havzasidan ko’chmanchi Toxarlar kirib kelgan.	Kidar boshchilik qilgan bu davlat 75 yil mavjud bo’lgan.	Amudaryo havzasi hamda Janubiy va Sug’d yerlarini ishg’ol qilib hukumronligini o’rnatganlar.	Kidariylar Oltoy tog’lari va Sharqiy Turkiston janubiy g’arbga Siljib 420- yilda Naxshab shahrini qarorgoh qilishgan.Tez orada kidariylar Xioniylar davlatining janubiy qismida hukumronlikni o’rnatgan, Balx shahri davlat poytaxti bo’lgan.456-yilda Sosoniylardan yengiladi.
Eftaliylar davlati	V asrning 20-yillardan VI asrning 70-yillargacha bo’lgan davrda O’rta Osiyoda faoliyat ko’rsatgan..	Hukmdori Eftalon bo’lgan. Bu davlat 100 yildan ortiq hukumronlik qilgan	Eftallar davlati O’rta Osiyo,Sharqiy Eron,Shimoliy Hindiston va Sharqiy Turkiston hududlarda	Ular Sharqiy Turkiston yerlarini zabt etganXitoyga elchi yuborgan.484-yilda eftallarga qarshi. Sosoniylar shohi Pero’z yurish qiladi va Pero’z yengiladi. Mil.avv.457-yilda Badaxshon, Toxariston, Chag’aniyonni bosib oladi.Poytaxti aniqlanmagan, Zog’ariq,Bo’zsuv,Darxon, o’sha davrda qurilgan suv omborlari. 563-567-yillarda Turk xoqonligi tomonidan bosib olinib tugatiladi.
Turk (G’arbiy turk) xoqonligi	552-yilda Bumin O’rta Osiyoda eng kuchli eng kuchli hisoblangan Tuk xoqonligiga asos soladi.Unga Ili(yakka ) nomi berilgan.VI asrning 80-yillari oxrida Sharqiy va G’arbiy turk xoqonliklariga bo’linadi va shundan boshqaruv boshlanadi.	Xoqon To’ng yabg’u (618-630) Hukumronlik qilgan, mahaliy hukumdorlarga xoqonlikning noiblari, tudunlar yuboriladi	VII asrning birinchi choragida G’arbiy xoqonlik kuchayadi.Sharqiy chegarasi Oltoyga , janubda esa Sind(Hind)daryosi bo’ylariga yetib brogan.	581-603-yillarda 2 ga bo’linadi G’arbiy va Sharqiy turk xoqonliglari.651-yilda arablar jangsiz Marv shahrini egallaydi.Movoraunnahir Hirot,Termizni egallaydi.705-yilda Balx,709-yilda Buxoroni,715-yil Qashqargacha hudud egallanadi.