Vatanparvarlikda jismonan barkamollik va yetuk ahamiyati

1-BOB. Jismoniy madaniyat UMUMIY INSON MADANIYATINING BO'LG'I O'ZBEKISTON IQTISODIYoTI.

Madaniyat - bu shaxsning ijodiy ijodiy faoliyati. “Madaniyat” rivojlanishining madaniy-psixologik jarayonining asosi va mazmuni, eng avvalo, insonning jismoniy va aqliy qobiliyatlarini, uning axloqiy va estetik fazilatlarini rivojlantirishdir. Bundan kelib chiqadiki, jismoniy madaniyat jamiyatning umumiy madaniyatining bir qismi bo'lib, sog'liqni saqlashni yaxshilash, insonning jismoniy qobiliyatlarini rivojlantirish va ulardan ijtimoiy amaliyot ehtiyojlariga muvofiq foydalanishga qaratilgan ijtimoiy faoliyat sohalaridan biridir. Jamiyatda jismoniy madaniyat holatining asosiy ko'rsatkichlari: odamlarning sog'lig'i va jismoniy rivojlanishi darajasi; jismoniy madaniyatdan tarbiya va ta’lim sohasida, ishlab chiqarishda, kundalik hayotda foydalanish darajasi, bo‘sh vaqt tarkibi; jismoniy tarbiya tizimining tabiati, ommaviy sportning rivojlanishi,

Jismoniy madaniyatning asosiy elementlari: jismoniy mashqlar, ulardagi komplekslar va musobaqalar, tanani chiniqtirish, mehnat va maishiy gigiena, turizmning faol-harakat turlari, jismoniy mehnat aqliy xodimlarning faol dam olish shakli sifatida.
Jamiyatda jismoniy madaniyat xalq mulki bo‘lib, “ma’naviy boylik, axloqiy poklik va jismoniy barkamollikni o‘zida uyg‘unlashtirgan yangi shaxsni tarbiyalash”ning muhim vositasidir. Bu odamlarning ijtimoiy va mehnat faolligini, ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligini oshirishga yordam beradi, jismoniy tarbiya harakati davlat va jamoat tashkilotlarining jismoniy tarbiya va sport sohasidagi ko'p tomonlama faoliyatiga asoslanadi.
Xalqning jismoniy madaniyati uning tarixining bir qismidir. Uning shakllanishi, keyingi rivojlanishi mamlakat iqtisodiyotining shakllanishi va rivojlanishiga, uning davlatchiligiga, jamiyatning siyosiy va ma'naviy hayotiga ta'sir ko'rsatadigan bir xil tarixiy omillar bilan chambarchas bog'liq. Tabiiyki, jismoniy madaniyat tushunchasiga xalqning ongi, iste’dodi, qo‘l san’ati bilan yaratilgan hamma narsa, uning ma’naviy mohiyatini ifodalovchi, dunyoga, tabiatga, inson borlig‘iga, insoniy munosabatlarga qarashlari kiradi.
Jismoniy madaniyatning tarixdan oldingi davri insonning barcha jismoniy va aqliy faoliyati bevosita yashash sharoitlarini ta'minlash bilan chegaralangan davrda ildiz otgan. Gap shundaki, ana shunday sharoitlarda, tabiat bilan uzluksiz kurashda qanday omillar ajdodlarimizni shaxsni shakllantirishga xizmat qiluvchi jismoniy mashqlar majmuasini ishlab chiqishga undagan. [9.38]