Varieties hand out notes uzb

 
2.5.3-rasm
. 
Qatorlar orasidagi oraliq ekin 
 
Madaniy oraliq ekin 
Past bo‘yli sabzavotlar, dukkaklilar va begona o‘tlardan oraliq ekin sifatida 
foydalanish bog‘ uchun foydali. Oraliq ekin bir vaqtning o‘zida ayni bir maydonda 
ikki yoki undan ortiq ekin turidan foydalanish demakdir.

---

86 
Madaniy oraliq ekin tanlanayotganda quyidagilarga e’tibor berish tavsiya 
qilinadi:
• 
Oraliq ekin asosiy ekin (daraxt) bilan raqobatlashmasligi va doim ikkinchi 
o‘rinda turishi shart.
• 
Baland bo‘yli ekinlar oraliq ekin sifatida tanlanmasligi shart.
• 
Oraliq ekin ekilayotganda daraxt tanasidan kamida 120 sm masofa bo‘sh 
qolishi (toza turishi) shart.
• 
Daraxt uchun zarur tuproqdagi ozuqa va namlikni tortib oluvchi oraliq ekin 
turlaridan foydalanmaslik kerak.
• 
Ikki yoki undan ortiq ekin turi bir maydonga ekilganda zararkunanda 
xasharotlar va kasalliklar muammosi ko‘payadi.
• 
Oraliq ekin sifatida mevali daraxtlardan foydalanmaslik kerak yoki asosiy 
ekin hosilga kirganda olib tashlanishi shart. Aks holda asosiy ekin samaradorligi 
tushib ketadi.
Anorzorlar uchun tavsiya qilinishi mumkin bo‘lgan madaniy oraliq ekin turlari 
bu: qulpnay, pomidor, piyoz, gulkaram, loviya, bulg‘or qalampiri, rediska, qalampir 
va boshqalar. 
2.6. Zararkunanda xasharotlar va kasalliklarni nazorat qilish 
Anor daraxti va mevasida turli zararkunanda xasharot va kasalliklar 
(zamburug‘lar, bakterial kasalliklar) uchraydi.
Samarali dehqonchilik amaliyoti talablariga ko‘ra, zararkunanda xasharotlar va 
kasalliklarga qarshi kimyoviy vositalardan foydalanish faqatgina chora ko‘rish 
doirasida yoki zaruriyatga qarab qo‘llanilishi tavsiya qilinadi.
Keng qamrovli zararkunandalarga qarshi kurash chorasi zararkunanda 
hasharotlar va kasalliklarga qarshi kurashishning eng samarali unsuridir. Bu tizimni 
muvofiqlashtirilgan kurash chorasi deyish mumkin. IPM mukammal tizim bo‘lib, 
nafaqat zararkunandalarga qarshi kurashish balki atrof muhitni asrashga ham 
qaratilgan mukammal tizimdir.

---

87