Varieties hand out notes uzb

Assimilyatsiya- 
(lot. assimilyatsio -o‘zlashtirish) bu to‘qimalarning asosiy 
vazifasi fotosintezni amalga oshirishdan iborat. Bu to‘qimalarda hayot uchun eng 
zarur bo‘lgan organik moddalar sintez qilinadi. Hayot faoliyati uchun zarur oziqa 
moddalarning 
organizm 
tomonidan 
o‘zlashtirilishi, modda almashinuvi 
jarayonining muhim tomonlaridan biri. 
Vegetativ 
ko‘payish-
(lot.vegetativus-o‘sish)- 
o‘simliklarning jinssiz 
ko‘payish shakllaridan biri bo‘lib, bir o‘simlik dan bir organizmning yuzaga kelishi. 
Vilt-
qishloq xo‘jalik o‘simliklarining, asosan, parazit zamburug‘lar vujudga 
keltiradigan so‘lish kasalligi.
Ikki uyli o‘simlik-
bir o‘simlik da changchi, ikkinchi o‘simlik da urug‘chi 
gullarning uchrashi . 
Karotinoidlar-
yashil o‘simliklarda xlorofill bilan birgalikda uchraydigan 
sariq, to‘q sariq, qizil rangdagi pigmentlar guruhi. Karotinoidlar to‘lqin uzunligi 
qisqa bo‘lgan (480-530 nm) ko‘k-binafsha va ko‘k nurlarni qabul qilib, xlorofill Aga 
yetkazib beradi va fotosintez jarayonida ishtirok etadi. 
Kleystokarpiy-
yopiq meva tana bo‘lib, yumaloq shaklda.
Klassifikatsiya-
o‘simliklarni kelib chiqishiga qarab sistemali ifodalash. 

---

172 
Plastidalar-
faqat o‘simliklar hujayrasiga xos. Plastidalar xloroplast, 
xromoplast va leykoplastlarga bo‘linadi. 
Protoplast-
hujayraning protoplazma, mag‘iz, plastida va mitoxondriyadan 
tashkil topgan tirik moddasi. 
Spora
-ona o‘simlik tanasida shakllanib, jinssiz ko‘payish uchun xizmat 
qiluvchi hujayra. Tuban o‘simliklarda noqulay sharoitda saqlanib qolishni 
ta’minlovchi hujayra. 
Xlorofill-
birinchi marta 1817 yilda frantsuz kimyogarlari P.J.Pelte va 
J.Kavantular o‘simlik bargidan yashil pigmentni ajratib oladilar va uni xlorofill deb 
ataydilar. Bu grekcha “chloros”-yashil va “phyllon”-barg so‘zlaridan olingan. 
Barglarga va o‘simliklarning boshqa yashil qismlariga yashil rang beruvchi buyoq 
modda (pigment). Xlorofill quyosh energiyasini yutish hisobiga o‘simliklarning 
havodan karbonat angidrid gazining o‘zlashtirishini ta’minlaydi. 
Xloroplastlar
-o‘simliklarning fotosintez jarayoni ro‘y beradigan ichki 
organoidlari (plastidalari): xlorofill tufayli xloroplastlar va umuman o‘simliklar 
yashil rangga ega bo‘ladi.