Вариант-3 Абдумаликова Дурдона

Вариант-3 Абдумаликова Дурдона
1. Қимматли қоғозлар қийматини баҳолашнинг умумий методологияси.
2. Кўп тармоқли компаниялар ҳақида тушунча ва унинг турлари.
Жавоблар:
2. Кўп тармоқли компанияларнинг ҳозирги замондаги типик вакили – бу фирмаларнинг узоқ муддатли бирлашмалари - холдинг компаниялариҳисобланиб, одатда улар саноат молия гуруҳини ташкил этади. Холдинг таркибида бош она корхона, унинг атрофида йиғилган қизлар корхонаси ва ниҳоят қизлар билан ишлайдиган набира корхоналар бўлади. Бу ердаги қариндошлик иқтисодий мазмунга эга. Холдингга кирган корхонанинг ўз мулки бор, улар мустақиллигини сақлаб қолади. Бироқ ўзининг маълум ваколатларини холдингга беради. Холдинг компанияси қийматини баҳолаш учун аввал унинг ҳар бир қиз корхонаси қийматини баҳолаш керак.
Кўп тармоқли компанияни қуйидаги ҳолларда бошқариш ва инвестициялашда баҳолаш объекти сифатида баҳолаш мумкин:
- мулкий комплекс сифатида тижорат фаолиятини амалга оширишда;
- мулкка мулкий ҳуқуқ сифатида, яъни капиталнинг жами улуши ёки улушнинг бир қисми бўйича.
Бошқача қилиб айтганда бизнесни баҳолаш мулкий комплексни баҳолаш ва/ёки мулкка унинг ҳуқуқини баҳолашда иборат ҳисобланади.
Тижорат фаолиятни юридик шахс ва якка тартибдаги тадбиркор асосида ташкил этиш мумкин.
Юридик шахслар мустақил баланс ёки сметага эга бўлишлари керак.
Фойда олишни ўз фаолиятининг асосий мақсади қилиб олган (тижоратчи ташкилот) ёки фойда олишни ана шундай мақсад қилиб олмаган ташкилот (тижоратчи бўлмаган ташкилот) юридик шахс бўлиши мумкин.
Тижоратчи ташкилот бўлган юридик шахс хўжалик ширкати ва жамияти, ишлаб чиқариш кооперативи, унитар корхона ва қонунларда назарда тутилган бошқача шаклда тузилиши мумкин.
Мол-мулк мулкдорлардан ҳар бирининг мулкҳуқуқидаги улуши аниқлаб қўйилган (улушлимулк) ёки бундай улушлар аниқлаб қўйилмаган(биргаликдаги мулк) ҳолда умумий мулк бўлишимумкин.
Умумий мулк бўлган мол-мулк улушларгабўлинади, қонунда бу мол-мулкнинг биргаликдагимулкни ташкил этиши назарда тутилган ҳолларбундан мустасно.
Умумий биргаликдаги мулк ўз вазифасиниўзгартирмаган ҳолда тақсимланиши мумкинбўлмаган (бўлинмайдиган ашёлар) ёки қонунгакўра тақсимланиши мумкин бўлмаган мол-мулкикки ёки ундан ортиқ шахс мулкига ўтган пайтдавужудга келади.

2. Фонд бозорининг ўсиши билан қимматбаҳо қоғозларнинг бозор қийматини баҳолаш анча долзарб бўлиб бормоқда. Инвестицион қарорларни қабул қилиш мотиви нархнинг қатъий ҳисобланган, асосли бўлишини талаб қилади. Амалиётда қимматбаҳо қоғозларни баҳолашда ҳар хил ёндашувлар ва усуллардан фойдаланилади. Фойдаланилган ёндашувга боғлиқ ҳолда қимматбаҳо қоғозлар қиймати бешта турга бўлинади:

1.Номинал қиймат ёки қимматбаҳо қоғозларнинг оддий номинали (N) – ҳужжатлаштирилган шаклда бевосита чиқарилган қимматбаҳо қоғоз сертификати ва эмиссия проспектида кўрсатиладиган пул суммаси, ҳужжатларсиз, чиқарилган шаклида эса фақат қимматбаҳо қоғозлар эмиссияси. Номинал қиймат – бу эмиссия тўғрисида қарорлар қабул қилиш жараёнида белгиланадиган доимий катталик бўлиб, эмитент томонидан фақат қонуний ўзгаришлар асосида кўриб чиқилиб, эмиссия лойиҳасига ўзгартиришлар киритлганидан сўнг ўзгартирилиши мумкин.
Номинал қиймат қимматбаҳо қоғозларнинг дастлабки жойлашишида (қимматбаҳо қоғозларни эмитент томонидан биринчи эгаларига сотишда) муҳим роль ўйнайди. Масалан, компания акцияларини номинал қийматдан паст баҳога жойлаштиришни қонкнчилик ман этади. облигацияларни жойлаштиришда номинал қиймат ориентир бўлиб хизмат қилади, шунга асосланган ҳолда жойлаштириш баҳоси (фоизларда) белгиланади.
2. Қиматбаҳо қоғозларнинг баланс (ёки бухгалтер) қиймати (В) ўзида инвестор-ташкилотнинг бухгалтер баланси маълумотлари бўйича активнинг қийматини ифодалайди. Бу замонда ўзгарувчан қимматбаҳо қоғозлар қийматининг анча мустаҳкам кўриниши, чунки уларга емирилишнинг даҳли йўқ.
Қимматбаҳо қоғозларнинг бозор қиймати ёки курс бўйича қиймати (Р) эҳтиёж ва таклифлар баланси натижасида йиғиладиган нархга мос келади ва шу нархда рақобат бозорида сотиш мумкин. модомики, бозор қиймати бухгалтер баланси маълумотларига асосланмас экан, бозор баҳоси қимматбаҳо қоғозларнинг баланс қиймати билан мос равишда арзимас даражада боғлиқ бўлади. Қимматбаҳо қоғозларнинг амалдаги бозор котировкаси (биржадаги баҳоси) бозор қийматининг бевосита акси ҳисобланади. Амалдаги қонунчилик бошқа типдаги акциялар билан конвертация қилинадиган, акциялар ва имтиёзли акцияларни қўшимча ишлаб чиқариб уларни бозор баҳосида жойланишини талаб қилади.