Вариант 2 Иқтисодий хавфсизликнинг турлари

Иқтисодий хавфсизликнинг молиявий-кредит компоненти давлатнинг ички ва ташқи кредитлар ва инвестицияларни қабул қилиш, жойлаштириш ва улардан фойдаланиш, шунингдек, пул-молия тизимининг барқарор ишлашини таъминлайдиган ва ташқи ва ички иқтисодий шароитларда давлат еҳтиёжларини қондирадиган чегаралар бўйича тўлаш қобилияти сифатида белгиланиши мумкин.
Жаҳон тажрибаси шуни кўрсатадики, давлатнинг иқтисодий ўсиш ва иқтисодий хавфсизлигининг барқарорлиги фақат миллий иқтисодиётни ривожлантиришнинг инвестицион тури билан мумкин. Ҳар бир мамлакат бу типни ўзича амалга оширади, лекин деярли ҳар доим оптимал нисбатлар кузатилади, бу эса давлат иқтисодиёти учун максимал самара беради:
Инвестициялар ҳажми Яимнинг 20-25% ни ташкил этиши керак;
Тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар улуши ички инвестициялар ҳажмининг камида 15-17% ни ташкил этиши лозим;
Асосий воситаларнинг эскириш даражаси 30-35% дан ошмаслиги керак.
Молия-кредит хавфсизлигининг асосий сегментлари: бюджет ва солиқ, валюта ва пул, кредит ва банк ва бюджетдан ташқари. Молия-кредит хавфсизлигини таъминлашнинг мураккаблигини ҳисобга олиб, муайян сегментлардаги таҳдидларни бартараф этиш бошқа соҳалардаги ўзаро боғлиқ чора-тадбирлар мажмуида ҳал этилиши лозим. Молиявий ресурслар оқимидаги номутаносибликлар иқтисодиётдаги муҳим вазиятларни янада кескинлаштириб, жамият ҳаётининг нормаллашувини бузади.
Давлат хавфсизлиги. Унинг миллий қудратга боғлиқлиги.
Давлат хавфсизлиги бу давлатнинг ташқи ва ички таҳдидлардан ҳимояланиш даражаси. Давлат хавфсизлигини таъминлаш ёки давлат хавфсизлигини ҳимоя қилиш мавжуд давлат ва ижтимоий тизимни, давлатнинг ҳудудий яхлитлигини ва мустақиллигини разведка ва бошқа махсус хизматлардан ҳимоя қилиш учун сиёсий, иқтисодий, ижтимоий, ҳарбий ва ҳуқуқий чора-тадбирлар мажмуаси.
Давлат хавфсизлиги миллий хавфсизлик таркибий қисми, олдини олиш ва олдини олиш учун сиёсий, иқтисодий, ижтимоий, ҳарбий ва ҳуқуқий жараёнларни ўрганиш асосида, ички ва ташқи таҳдидлардан ҳимоя даражасини характерлайди анти-давлат ва разведка ва тажовузкор давлатларнинг бошқа махсус хизматлари қўпол кампанияларини бартараф этиш, шунингдек, ички тизим мухолифларидир.
Ўзбекистон Республикаси давлат хавфсизлик хизмати Ўзбекистон Республикасининг давлат ва миллий хавфсизлигини таъминлаш бўйича вазифаларни ҳал этишнинг махсус воситалари, шакллари ва усулларини бажарувчи фаол ижро этувчи ҳокимият ва махсус ваколатли давлат органи, махсус хизмат. ГБС бошлиғи раис бўлиб, органнинг ўзи бевосита Ўзбекистон Республикаси Президентига ҳисобот беради.
Дастлабки тергов ва суриштирув, тезкор қидирув ва разведка ҳамда аксилинқилобий фаолият олиб боришга ҳақлидир. Ҳарбий, ҳуқуқ-тартибот ва давлат хизмати кўрсатилади. Ҳарбий, қўлда, кичик қурол ва бошқа қуролларни сотиб олиш ҳуқуқига эга бўлган давлат парамилитариз ташкилотларига тегишлидир.
У 2018-йил 14-март куни оддий фуқаролар ва халқаро ҳамжамият назарида тузилма ва унинг ходимлари имиджини тўлиқ обрўсизлантириши туфайли Ўзбекистон Республикаси миллий хавфсизлик хизмати (СНБ Руз) (КГБ Ўзссрнинг вориси) ўрнига СГБ га айлантирилди.
Миллий хавфсизлик бу миллатнинг ўз-ўзини сақлаб қолиши, ўз-ўзини такрор ишлаб чиқариши ва ўз-ўзини такомиллаштириши учун зарур бўлган эҳтиёжларни ҳозирги ҳолатининг асосий қадриятларига зарар етказиш минимал хавфи билан қондира олиши.
Бошқа таърифга кўра, миллий хавфсизлик — бу сиёсий, иқтисодий, ижтимоий, ҳарбий, инсонпарвар, экологик, ахборот ва бошқа хусусиятларнинг ташқи ва ички таҳдидларидан шахслар, жамият ва давлат хавфсизлигини таъминлаш соҳасидаги мақсадлар ва давлат стратегияси бўйича расмий қабул қилинган қарашлар мажмуи, мавжуд ресурслар ва имкониятларни ҳисобга олган ҳолда.

Россия сиёсатшуноси Н. А. Косолаповнинг таърифига кўра, миллий хавфсизлик узоқ вақт давомида сақланиши мумкин бўлган барқарорлик, ҳақиқий таҳдид ва хавф-хатарлардан оқилона динамик ҳимоя ҳолати, шунингдек, бундай муаммоларни тан олиш ва уларни бартараф этиш учун ўз вақтида чоралар кўриш қобилиятидир.

Хулоса ўрнида шуни айтиш мумкинки, давлат хавфсизлиги бу муаян давлатнинг хавфсизлиги таъминлаш бўлса, агар давлат хавфсизлиги бўлмаса миллий қудрат, миллий хавфсизликни таъминлаб бўлмайди.