Variant 1– topshiriq. Gimnastikada atamalarning zarurati

bajarganda;

• uzunasiga,ko‘ndalangiga — muayyan gimnastika jihoziga

ko'proq xos bo‘lgan tabiiy holatlarda;

• ustidan tutish — eng ko'p tarqalgan bo'lgani uchun,

ichkariga sakrab tushish (yoki jihoz ichkarisidagi holat);

• sakrab tushish yoki sakrash — gimnastika jihozining

nomidan shunday qilinishi nia’luni bo'lsa;

• egilib — bunday holat ijro texnikasidan ma ’lum boisa.

Masalan, qo'shpoyalarda: oldinga siltanib ko'tarilish-orqaga siltanib

sakrab tushish;

• kaftlar ichkariga qaragan — qo'llar pastga tushirilgan,

oldinga uzatilgan, opqaga uzatilgan, yuqori ko‘tarilgan holatda;

• kaftlar pastga qaragan — qo'llar ikki yonga yoki chapga

(o‘ngga) uzatilgan holatda;

• oldinga yoysimon — qo'llar oldinga harakatlantirib ko‘tarilsa

yoki tushirilsa.

Dastlabki holat (d.h.) faqat mashqning boshida ko'rsatiladi.

Oyoq, qo'llar va gavdaning harakat yo'li, harakat eng qisqa

yoki odatdagi usulda bajarilmagandagina ko'rsatiladi.

4. Umumrivojlantiruvchi va erkin mashqlarga oid atamalar

Dastlabki holatlar — mashqlar ijrosi boshlanishidagi turish va

boshqa holatlar.

Turishlar: asosiy turish (AT)lar saf turishiga mos keladi.

Turishning quyidagi turlari bor: oyoqlarni kerib turish, oyoqlarni

keng kerib turish, oyoqlarni ozroq kerib turish, chalishtirib turish

(bunda oyoq kaftlari juftlanadi) va oyoqlar keng, erkin turadi.

Oyoqlar uchida turish atamasi o'sha holatga izohdir. Tizzada

turish (shuningdek, o'tirish, yotish va boshqa holatlardan)so'ziga

oyoqlarni to'g'rilab turishga o'tish ≪tik turish≫ atamasi bilan beriiadi.

0 ‘tirishIar: yerda yoki gimnastika jihozlarida o'tirish holatlari.

O'tirishning quyidagi turlari bor: o'tirish, oyoqlarni kerib o'tirish,

burchaksimon o'tirish, oyoqlarni kerib bukib o'tirish, bukilib

o'tirish, oyoqlarni quchoqlab o'tirish, tovonlarda yoki o'ng tovonda

o'tirish, sonda o'tirish va shu kabilar.

Cho'qqayish: shug'ullanuvchining oyoqlari bukilgan holat,

yarimcho'qqayish, do'ngsimon cho'qqayish, do'ngsimon yarim-

cho'qqayish, ortga engashib yarimcho'qqayish, engashib yarimcho'qqayish

va boshqalar, bu suzuvchi starti deb ham yuritiladi.

Hamla: tayanch oyoqni biron tomonga tashlab bukish harakati

yoki shundan keyingi holat, engashib hamla, o'ngga tashlanib

engashish, qattiq hamla, oyoq yo'nalishiga qarab qilsa, shunga teskari

hamla (masalan, chap ovoqdan o'ngga hamla).

Tayanishlar: yelkalar tayanch nuqtasidan yuqori bo'lgan

holatlar. Tayanishning quyidagi turlari bor: cho'qqayib rayanish,

o'ng tizzaga tayanish, o'ng tizza bilan chap qo'lga tayanish va chap

tizza bilan o'ng qo'lga tayanish, tik bukilib tayanish, bilaklarga

tayanib yotish, orqadan tayanib yotish va boshqalar.

Qo‘I va oyoq harakatlari: harakatlar, baravar navbatma-navbat,

ketma-ket, shuningdek. o'ng qo'lni o'ng tomonga, chap qo'lni

chap tomonga yo'naltirish, uning teskarisi, parallel, simmetrik va

nosimmetrik bo'lishi mumkin. Ular asosiy va oraliq tekislikdagi

qo'llarni bukmay va bukib bajariladi, qo'llar bukilganda atamaga

bukish so'zi qo'shiladi. Masalan, qo'llarni bukib orqaga uzatish