Valyuta kursi

2021 yilda O‘zbekistonda ichki valyuta bozori qanday o‘zgardi?
Yanvar-iyun oylarida ichki valyuta bozorida xorijiy valyutadagi umumiy taklif hajmi 9,8 mlrd dollarni tashkil etdi. Talab esa 11,3 mlrd dollarga etdi: kompaniyalar 9,3 mlrd dollar, aholi 2 mlrd dollar sotib oldi. Bundan tashqari, chet el valyutasini sotib oladigan korxonalarning o‘rtacha oylik soni keskin oshdi.
56
2021 yilning birinchi yarim yilligida ichki valyuta bozoridagi holat xorijiy valyutaga bo‘lgan taklif va talab hajmining o‘sishi sharoitida shakllandi, deyiladi Markaziy bank sharhida.
Ichki valyuta bozorida xorijiy valyutadagi umumiy taklif hajmi 2021 yilning I yarim yilligida 9,8 mlrd AQSH dollarini (Markaziy bank intervensiyalarini hisobga olmagan holda) tashkil etib, o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 1,6 barobarga o‘sdi (2020 yilda — 6,0 mlrd dollar, 2019 yilda — 5,1 mlrd dollar).
Xususan, mazkur davrda:

• 
  xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar tomonidan 4,6 mlrd dollar miqdoridagi chet el valyutalari sotilgan bo‘lib, ushbu ko‘rsatkich o‘tgan yilga nisbatan 1,7 barobarga oshdi (2020 yilda — 2,7 mlrd dollar);
  
• 
  banklar va jismoniy shaxslar tomonidan sotilgan chet el valyutalari miqdori 3,7 mlrd dollarni (2020 yilda — 2,4 mlrd dollar);
  
• 
  Davlat markazlashgan resurslari hisobidan sotilgan chet el valyutalari miqdori 1,5 mlrd dollarni tashkil etdi (2020 yilda — 930 mln dollar).
  

Ichki valyuta bozoridagi taklif manbalari (mln dollar)
Joriy yilning yanvar-iyun oylarida ichki valyuta bozori operatsiyalarida talabning umumiy hajmi 11,3 mlrd dollarni tashkil etib, 2019 va 2020 yillarning tegishli davrlariga nisbatan 1,7 va 1,4 barobarga o‘sdi. SHuningdek, jismoniy va yuridik shaxslarning umumiy talabdagi ulushi 2021 yilda 18 va 82 foizlarni tashkil etgan
57
bo‘lsa, 2020 yilning tegishli davrida bu ko‘rsatkich mos ravishda 21 va 79 foiz nisbatida bo‘lgan.


Ichki valyuta bozori segmentlari kesimida chet el valyutasiga bo‘lgan talabning o‘zgarish dinamikasi (mln dollar)
Yuridik shaxslar tomonidan chet el valyutasiga bo‘lgan talab 2021 yilning dastlabki 6 oyligida o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 43 foizga o‘sib, 9,3 mlrd dollarni tashkil etdi (2020 yil yanvar-iyun oylari — 6,5 mlrd dollar).
Valyuta bozorida chet el valyutasining asosiy qismi (56 foizi) ishlab chiqarish uchun asbob-uskunalar, tovarlar va xomashyo importi, 21 foizi — xorijiy kreditlarni so‘ndirish, 20 foizi — xalq iste’moli tovarlari va dori-darmon mahsulotlari importi, 1 foizi — xorijiy investorlar daromadlarining repatriatsiyasi va qolgan 2 foizi — boshqa maqsadlar uchun xarid qilingan.
2021 yilning yanvar-iyun oylarida importni moliyalashtirish manbalari tarkibida ichki valyuta bozorida sotib olingan mablag‘lar (konvertatsiya) ulushi
58 foizni, xorijiy valyutadagi o‘z mablag‘lari hisobiga importni moliyalashtirish
ulushi 24 foizni tashkil etdi. 2020 yilning tegishli davrida ushbu ko‘rsatkichlar mos ravishda 57 va 21 foizga teng bo‘lgan.