Valyuta kursi

2019-2021-yillarda ichki valyuta bozori segmentlari kesimida chet el valyutasiga boʼlgan talab dinamikasi
mln.АQSh doll.

Biroq, tranzaktsiya muddati qanchalik uzoq bo'lsa, u kamroq valyutalarni qamrab oladi. Fyuchers operatsiyalarining ikkita asosiy maqsadidan biri spekulyativ foyda olishdan tashqari, birinchi navbatda valyuta kurslarining o'zgarishi natijasida yuzaga kelishi mumkin bo'lgan xavfdan sug'urta qilishdir. Shu sababli, uch kundan olti oygacha bo'lgan muddatlarda xalqaro hisob-kitoblarda qo'llaniladigan deyarli barcha konvertatsiya qilinadigan valyutalarda bitimlar tuzish mumkin. Bir va ikki yillik operatsiyalarni amalga oshirishda Avstriya shillingi, Belgiya franki, ispan pesetasi, italyan lirasi, portugal eskudosi kabi valyutalar, Skandinaviya davlatlarining pul birliklari deyarli ishlatilmaydi. Ikki yildan ortiq muddatga tuzilgan shartnomalarda faqat yetakchi valyutalar qo'llaniladi: AQSH dollari, Germaniya markasi, Shveytsariya franki, Yaponiya iyenasi va Britaniya funt sterlingi. Qoida tariqasida, muddatli operatsiyalarni amalga oshirishda banklar mijozlardan tegishli depozitlar shaklida ma'lum kafolatlarni talab qiladilar (kontragent boshqa bank yoki moliya instituti bo'lgan hollar bundan mustasno).

Joriy yilning yanvar-iyun oylarida ichki valyuta bozori operatsiyalarida talabning umumiy hajmi 11,3 mlrd. AQSH dollarini tashkil etib, 2019 va 2020 yillarning tegishli davrlariga nisbatan 1,7 va 1,4 barobarga o‘sdi. SHuningdek, jismoniy va yuridik shaxslarning umumiy talabdagi ulushi 2021 yilda 18 va 82 foizlarni tashkil etgan bo‘lsa, 2020 yilning tegishli davrida bu ko‘rsatkich mos ravishda 21 va 79 foiz nisbatida bo‘lgan.


Ichki valyuta bozori segmentlari kesimida chet el valyutasiga bo‘lgan talabning o‘zgarish dinamikasi
(mln. AQSH doll.)
Bunday kafolatlarga bo'lgan ehtiyoj asosiy valyutalar sezilarli darajada o'zgarganda ortadi. Muayyan vaqtda yetkazib beriladigan valyutalar rasmiy kotirovkaga ega emas, ularning kurslari bozor munosabatlari ta’sirida shakllanadi va shuning uchun ular darhol yetkazib beriladigan valyuta kurslaridan (“spot” operatsiyalar) farq qiladi. Ikki ish kunidan ortiq muddatga tuzilgan bitimlar forvard bitimlari deb ataladi.
2020 yilda ichki valyuta bozorining barcha segmentlarida, xususan amalga oshirilgan operatsiyalar hajmi va bozor ishtirokchilari sonida o‘sish kuzatildi.
Ichki valyuta bozoridagi operatsiyalarning umumiy hajmi 19,5 mlrd. AQSH dollarini tashkil etib, 2018 va 2019 yillarga nisbatan mos ravishda 1,7 va 1,3 barobarga o‘sdi.