Valuta-kredit munosabatlari

9-chizma.
 
 
Eksportyorning  
banki 
 
Importyorning  
banki 
 
Eksportyor 
 
 
 
Importyor 
 
 
 
Yuk tashuvchi 
tashkilot 
3)
2)
1)
9)
6)
7)
5)
4)

---

117
7. Importyorning banki topshiriq olganidan keyin importyorga
xabar beradi va uning joriy valuta hisobvarag‘idan tegishli sum-
mani hisobdan chiqaradi.
8. Importyorning banki benefitsiarning bankiga pulni o‘tkazadi.
9.  Benefitsiarning  banki  pulni  eksportyorning  joriy  valuta
hisobvarag‘iga o‘tkazadi va bu haqda unga xabar beradi.
II. Bank cheki yordamidagi hisob-kitoblar tartibi:
1. Eksportyor va importyor o‘rtasida savdo shartnomasi tu-
ziladi. Bitimda chek vositasida hisob-kitob yuritilishi qayd qi-
linadi.
2. Eksportyor tovarlarni jo‘natishga yuklatgandan so‘ng yuk
tashuvchi tashkilotdan transport hujjatlarini oladi.
3. Tovar hujjatlarini transport hujjatlari bilan birga import-
yorga jo‘natadi.
4. Bitim shartiga ko‘ra importyor tovar hujjatlarini olgandan
so‘ng o‘z bankiga eksportyor nomiga  chek yozish  to‘g‘risida
ko‘rsatma beradi.
5. Importyorning banki chekni yozadi va eksportyorga jo‘natadi.
6. Benefitsiar bank chekining turiga qarab uni fond birjasida
sotib yuboradi, to‘lov vositasi sifatida uchinchi shaxsga o‘tkazadi
yoki o‘z bankiga taqdim qiladi.
7. Oxirgi holatda eksportyorning banki to‘lov uchun import-
yorning bankiga chekni taqdim qiladi.
8. Importyorning banki bu haqda importyorga xabar beradi
va uning schyotidan tegishli summani hisobdan chiqaradi.
9. Importyorning banki pulni eksportyorning bankiga o‘tkazadi.
10. Eksportyorning banki to‘lov summasini benefitsiarning
joriy valuta hisobvarag‘iga o‘tkazadi va unga xabar beradi.
Chek shaklidagi hisob-kitoblar yuqori darajadagi risk bilan kuza-
tilganligi uchun ularni qo‘llash doirasi ma’lum darajada chegara-
langan.
Shulardan  kelib  chiqqan  holda  xalqaro  hisob-kitoblarning
turli shakllari quyidagilarni ta’minlaydi, deyish mumkin:
– sotuvchi  va xaridor uchun tovar va xizmatlar, kreditlar,
sarmoyalar va boshqalar bo‘yicha hisob-kitoblarni qulay shakl-
da amalga oshirish;

---

118