Va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmasi navbahor tumani kasb-hunar maktabi "tasdiqlayman"

Mustaqil o’qish uchun adabiyotlar

1	M.Meliboyev “Qishloq xo’jalik mashinalari va chorvachilik uchun jixozlar” Toshkent-2014
2	www.ziyo.net

MA’RUZALAR

b

a

1.1.1-rasm. Tirkamali agregatda mashinaning joylashishi:

a—universal tirkamadan foydalanilgan pritsepli; b—yarim osma tirkamadan foydalanilgan osma; 1—tirkama; 2—mashina.

-
Qishloq xo‘jalik mashinalarini traktorga biriktirish usuliga ko‘ra, ish mashinalarining yurish g‘ildiraklari bo'lgan va traktoming tirkama skobalariga bevosita yoki tirkagich (1.1.1-rasm, a) yordamida biriktiriladigan tirkama; ish mashinasining bir qismi traktorga, ikkinchi qismi o‘z yurish g‘ildiraklariga uzati- ladigan yarim osma; ish mashinasi yoki ishlov traktoriga osiladigan osma (1.1.1- rasm, b); traktor dvigateli quwatining bir qismi traktorning quwat olish vali orqali mashinalarning ish organlari yuritmasi (privodi)ga uzatiladigan yuritmali (ular tirkama, yarim osqja va osma bo‘lishi mumkin); energiya ishlab beruvchi qismi, ish mashinasi va uzatish mexanizmi bitta mashinada mujassamlashgan, yurish apparatiga ega bo‘lgan o‘zi yurar xillarga bo‘linadi.

Osma mashinali agregatlar tirkama mashinali agregatlarga qaraganda quyidagi afzalliklarga ega: bo‘yi kalta, manyovrchanligi katta, ish mashinalarining qarshiligi kam va tortish massasi katta, bu esa ularning eksplutatsion ko‘rsatkichlarini (trak­tor ilgagidagi tortish kuchi, traktorning ish tezligi, tortish quwati va tortishdagi foydali ish koeffitsienti) oshiradi; osma mashinalar traktorning kabinasidan boshqariladi, bu esa bir qator hollarda tirkovchi mehnatidan qutulish hisobiga mehnat sarfini kamaytiradi.

Bajariladigan ish yoki jarayonning nomiga ko‘ra, agregatlar haydash, ekish, ko‘chat o‘tqazish, ekinlarni parvarish qilish, hosilni o‘rib-yig‘ib olish, tozalash va boshqa ishlarda qo'llaniladigan xillarga bo'linadi.

Agregatda ish mashinalarining traktorga nisbatan joylashishi bo‘yicha sim- metrik (1.1.2-rasm, a) va nosimmetrik (1.1.2-rasm, b) agregatlar bo‘ladi.

To‘g‘ri komplektlangan mashi­na-traktor agregati quyidagi shart- larni qoniqtirishi kerak:

1. 
   Agrotexnikaviy talablarga mos kelishi va qishloq xo‘jalik ishlarining sifatli bajarilishini ta’minlashi kerak. Hosildorlikni oshirish uchun kurash- da bu shart muhim rol o‘ynaydi.
   
2. 
   Bajarilgan ish birligiga eng kam yonilg‘i, shuningdek, mehnat va energiya sarflangan holda eng yuqori unumdorlikka erishish maq- sadida traktor va qishloq xo‘jalik mashinalari (qurollari)dan ratsional foydalanishni ta’minlash zarur. Bu shart agregat eng yuqori samarador- likka erishishiga imkon beradi.
   

1.1.2-rasm. Kultivatsiya qilish, boronalash va ekish uchun agregat kompleksining sxemasi: a—simmetrik; b—nosimmetrik.

3. 
   Yetarlicha manyovrchan va ularga xizmat ko‘rsatish qulay bo'lishi, mehnatni muhofaza qilish talablarini qoniqtirishi kerak.
   

Bu shart mashina-traktor agregatidan juda yaxshi foydalanishga, ya’ni xizmat ko‘rsatishga eng kam mablag‘ sarflangan holda unumdorlikni oshirishga imkon beradi. yJ

8. 
   Energetika vositalari turiga nimalar kiradi?
   
9. 
   Hozirgi zamon qishloq xojalik traktorlari tortish quwati bo'yicha qanday klass- larga bo'lingan?
   
10. 
    Mashina-traktor agregati nima?
    
11. 
    Mashina-traktor agregatlari qanday belgilariga qarab klassifikatsiyalanadi?
    
12. 
    Mashina-traktor agregatlariga qo'yiladigan asosiy talablarni ayting?
    
13. 
    Texnologik jarayon deb nimaga aytiladi?
    

•