Va muvofiqlashtirish boshqarmasi

Amaliy ish:

Mavzu yuzasida savol va topshiriqlar:

3-variant

1. B1 katakka o‘quvchining familiyasi, C1 katakchaga ismi, D1

katakchaga otasini ismi kiriting. E1 katakka ushbu ma’lumotlarni

birlashtiring.

2. A1:D9 diapozondagi sonlarning eng kichigini toping.

3. Quyidagi ifodani hisoblang: (6-8)*6+1.

4. y=x³ finksiyaning grafigini hosil qiling.

2. 
   Darsga yakun yasash:
   

O’quvchilarni olgan bilimlari hamda qilgan ishlarini nazorat qilib baholash, ularni yo’l qo’ygan kamchiliklarini to’g’irlash.

3. 
   Uyga vazifa berish: Variantlarni o’qib o’rganib tahlil
   

qilib fikr mulohazalaringizni

yozib keling

20-MAVZU: MA’LUMOTLAR OMBORI HAQIDA TUSHUNCHA

Ma’lumotlardan foydalanish, ya’ni ularni ma’lum bir texnologiya

asosida yig‘ish, saqlash, qayta ishlash va uzatish muhim masalalardan

hisoblanadi. Ma’lumot resurslarini shunday tashkil etish lozimki, undan

foydalanish maksimal qulaylik va foyda keltirsin. Masala yechishga

harakat qilish, ma’lumotlarni ishlash jarayonidagi yangicha yondashish,

yangi texnologiyani keltirib chiqardi. Mazkur texnologiyaning asosini

ma’lumotlar ombori va banklari tashkil etadi.

Ma’lumotlar ombori (MO) – kompyuter xotirasiga kiritilgan ma’lum

bir strukturaga ega, o‘zaro bir-biri bilan bog‘langan va tartiblangan

ma’lumotlar majmuasidir.

Ma’lumotlar modeli – bu ma’lumotlarning o‘zaro bog‘langan

tuzilishlari va ular ustida bajariladigan operatsiyalar to‘plamidir.

Ma’lumki, aynan bir axborotni mashina ichki muhitida joylashtirish

uchun ma’lumotlarni turli xil tuzilishlari va modellaridan foydalanish

mumkin. Ulardan qaysi birini tanlash MO yaratayotgan foydalanuvchining

zimmasiga yuklatilgan bo‘lib, u ko‘plab omillarga bog‘liq.

MO tuzishning asosiy usullari quyidagilardan iborat:

 Ierarxiv (shajara) model– bu modelda ma’lumotlar daraxtsimon

ko‘rinishda saqlanadi. Ishlash birligi yozuvdir;

 Tarmoq model – bu modelda daraxtsimon bog‘lanish bo‘lsada,

tugunlardagi tarmoqlanishlarga cheklanish yo‘q;

 Realyatsion (o‘zaro bog‘langan) model – bu modelda ma’lumotlar

jadval ko‘rinishda saqlanadi.

Ma’lumotlarni ikki xil usuldan foydalanib olish mumkin. Bular

tuzilmalashtirilmagan va tuzilmalashtirilgan.

Tuzilmalashtirilmagan – bu ma’lumotlarni tasvirlash usuli haqida

kelishuv bo‘lmasa, u holda ular tuzilmalashtirilmagan deyiladi.

Tuzilmalashtirilgan – bu ma’lumotlarni tasvirlash usullari haqidagi

kelishuv bo‘lsa, u holda ular tuzilmalashtirilgan deyiladi.

Ma’lumotlarni tuzilmalashtirilmaganiga quyidagicha misol keltirish

mumkin: o‘quvchi (Familiyasi, ismi, otasining ismi, yashash manzili,

telefon raqami) haqidagi axborotdan iborat ma’lumotlarga quyidagicha yozilgan axborotni ko‘rsatish mumkin: Familiyasi – Nazarov, Ismi – Nodir,

Otasining ismi – Axmedovich, Yashash manzili – Navoiy shahar, Telefon

raqami [phone].

Ushbu ma’lumotlarni jadval ko‘rinishga keltirsak tuzilmalashtirilgan

ma’lumotga aylanadi:

1. 
   Amaliy ish:
   

Mavzu yuzasida savol va topshiriqlar:

1. Ma’lumotlar ombori deganda nimani tushunasiz?

2. MOning modeli haqida ma’lumot bering?

3. Tuzilmalashtirilgan ma’lumot deganda nimani tushunasiz?

4. Sinfingizdagi o‘quvchilarning familiyasi, ismi, tug‘ilgan yili, telefon

raqami, fanlardan olgan baholari bo‘yicha tuzilmalashtirilmagan

ma’lumotlarni shakllantiring.

2. 
   Darsga yakun yasash:
   

O’quvchilarni olgan bilimlari hamda qilgan ishlarini nazorat qilib baholash, ularni yo’l qo’ygan kamchiliklarini to’g’irlash.

3. 
   Uyga vazifa berish:
   

1. 10-sinf darsliklarining mualliflari va chiqgan yili bo‘yicha

tuzilmalashtirilmagan ma’lumotlarni shakllantiring.

2. Sinfingizdagi o‘quvchilarning familiyasi, ismi, tug‘ilgan yili

bo‘yicha tuzilmalashtirilgan ma’lumotlarni shakllantiring.