Personalni rejalashtirish — personalni rivojlantirish, uning kasbiy va malaka tarkibini hisobga olish, personalga umumiy va qo’shimcha ehtiyojni aniqlash, xodimlardan foydalanishni nazorat qilishga qaratilgan aniq maqsadga yo’naltirilgan faoliyatdir.
Personalni rejalashtirishning asosiy afzalliklari quyidagilarda namoyon bo’ladi:
xo’jalik faoliyati strategiyasiga taalluqli kadrlar masalalari va ehtiyoji (tashqi va ichki)ni aniqlash;
xo’jalik faoliyati yuritish strategiyasini ishlab chiqish jarayonida amalga oshirilishi kerak bo’lgan kadrlar masalalari va investitsiyalarini belgilash;
kadrlar bo’yicha dasturlarning xo’jalik faoliyatini yurgizish umumiy strategiyasiga muvofiqligini kafolatlash;
personalni rejalashtirishning tartibini rejalashtirish boshqa turlari bilan muvofiqlashtirgan holda ishlab chiqish;
personalni rejalashtirishni korxona umumiy rejasi bilan bog’lash;
kadrlar xizmatining reja guruhi va korxona reja guruhi o’rtasida samarali o’zaro hamkorlik faoliyatini tashkil etish;
korxona strategiyasini muvaffaqiyatli amalga oshirishga ko’maklashadigan qarorlarni hayotga tadbiq etish;
korxonaga strategik rejalashtirishda kadrlar asosiy muammolari va ehtiyojlarini aniqlashga ko’maklashish;
korxona barcha bo’linmalari o’rtasida personal bo’yicha axborot ayirboshlashni yaxshilash.
Personalni rejalashtirish yo’nalishi,hal qilinadigan vazifalar jihatlari va rejalash davrining davomiyligiga qarab, rejalashtirish quyidagi uch turga bo’linadi:
strategik, istiqbolli (uzoq muddatli) rejalashtirish (3 yildan 10 yilgacha);
o’rta muddatli rejalashtirish (1 yildan 3 yilgacha);
qisqa muddatli, joriy rejalashtirish (1 yilgacha).
Personal bilan ishlash doirasida hal etiladigan vazifalarning
xilma-xilligi personalni rejalashtirishning quyidagi turlarini keltirib chiqaradi:
— umumiy ehtiyoj — rejalashtirilgan ish hajmini bajarish uchun tashkilotga zarur bo’lgan xodimlar umumiy soni (personalga brutto-ehtiyoj);
— qo’shimcha ehtiyoj — korxona joriy ehtiyojlaridan kelib chiqqan holda, rejalashtirilayotgan davrda mavjud ishchi kuchi soniga zarur qo’shimcha xodimlar (personalga netto-ehtiyoj).
Personalga qo’shimcha ehtiyojning miqdor (qo’shimcha ehtiyojning soni) va sifat (qo’shimcha ehtiyojning malaka tarkibi) ko’rsatkichlari mavjud.
Personalni jalb etish (ishga qabul qilish)ni rejalashtirishdaquyidagilar hisobga olinishi lozim:
Personaldan foydalanishni va uni qisqartirishni rejalashtirish.Buning uchun bo’sh turgan shtat lavozimlarini to’ldirish dasturini ishlab chiqish kerak. Bu ishda xodimlar malakasi, tajribasi bilan bir qatorda ularning psixologik, jismoniy imkoniyatlarini e’tiborga olish kerak bo’ladi.