Va adabiyoti universiteti kompyuter lingvistikasi: muammolar, yechim, istiqbollar



Download 5,23 Mb.
Pdf ko'rish
bet133/214
Sana16.03.2022
Hajmi5,23 Mb.
#494805
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   214
Bog'liq
kl toplami. 2021. oxirgi

Alisher Navoiy nomidagi Toshkent 
davlat o„zbek tili va adabiyoti 
universiteti 
“KOMPYUTER LINGVISTIKASI: 
MUAMMOLAR, YECHIM, ISTIQBOLLAR”
Respublika I ilmiy-texnikaviy konferensiya
Vol. 1
№. 01 (2021) 
http://compling.navoiy-uni.uz/
142 
texnik va boshqa fanlarning rivojlanishi so‗zlarning to‗g‗ri ishlatilishi ko‗p 
jihatdan til birliklarini guruhlarga bo‗lish va u qaysi vazifalarda aks ettirish bilan 
belgilanishini anglashga olib keladi. Lug‗atda «realiylar», «nutqiy etiket» va 
boshqa madaniy, assotsiativ xususiyatlar ham qamrab olinadi.
Kombinator lug‗at an‘anaviy lug‗at tamoyillariga tayanganligi sababli 
ensiklopedik lug‗at ma‘lumotlari ham ko‗zga tashlanadi [2]. 
Izohli-kombinator 
lug‗at – to‗liq nazariy 
ma‘lumotlarni qamrab oladigan lug‗atdir.
Lug‗at tilshunoslar 
uchun mo‗ljallangan bo‗lib, leksikografiya va nazariy tilshunoslik 
o‗rtasidagi 
bo‗shliqni to‗ldiradi
. Bu leksikografiya bo‗yicha kichik ilmiy ish sifatida nazariy 
fikrlarni birlashtirgan leksikografik tadqiqotlar to‗plami deb hisoblash mumkin [3].
Lug‗at ensiklopedik va tizimlilik tamoyiliga tayanadi. Bu, xususan, 
quyidagilarni anglatadi. Birinchidan, 
ma‘lumotlarni uzatish – analogiya, misollar 
va boshqa til birliklari orqali. Ikkinchidan, semantik jihatdan yaqin birliklarni 
tavsiflash. Masalan, o‗xshash so‗zlardagi leksik vazifalarni taqdim qilish va 
izohlashdagi barcha farqlar aniq til birliklari bilan asoslanishi kerak.
Izohli-kombinator lug‗at 5 asosiy xususiyati bilan xarakterlanadi: faol 
(passiv emas); universal (ixtisoslashtirilmagan); ensiklopedik; nazariy; izohlovchi 
va tizimli [1]. 
Izohli-kombinator lug‗atda nafaqat, leksemalar balki frazeologizmlar ham 
beriladi. 
Ta‘lim muassasasi, tarvuzi qo‗ltig‗idan tushmoq, ko‗zini o‗ymoq
kabi 
birliklar ham lug‗at birligi sifatida leksemalarga qo‗yiladigan talablar asosida 
tavsiflanadi. 
Xullas, bugungi kunda antroposentrik, kognitiv, assotsiativ paradigma 
doirasida til birliklarining kombinatorial-sintagmatik qobiliyatini o‗rganish 
istiqbollari 
tilshunoslikning 
maxsus, 
yangi 
yo‗nalishi 

kombinator 
leksikografiyaning shakllanishi va yanada rivojlanishiga turtki bo‘ldi.



Download 5,23 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   214




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish