Tarkibida mexanik zarrachalar bо‘lmagan suyuqliklarni oluvchi nasoslarda, silliq tashqi sirtli plunjerlar qо‘llaniladi. Haydaladigan suyuqlikdagi qum, qum zarrachalari plunjerlarning oralig‘iga va nasos silindrlariga kirib qolib, uni ishchi sirtlarini shikastlantiradi va nasoslarni muddatidan oldin ishdan chiqaradi.
Tarkibida mexanik zarrachalar bо‘lmagan suyuqliklarni oluvchi nasoslarda, silliq tashqi sirtli plunjerlar qо‘llaniladi. Haydaladigan suyuqlikdagi qum, qum zarrachalari plunjerlarning oralig‘iga va nasos silindrlariga kirib qolib, uni ishchi sirtlarini shikastlantiradi va nasoslarni muddatidan oldin ishdan chiqaradi.
Bu turdagi murakkabliklarni bartaraf qilish uchun tashqi sirtida ariqcha bо‘lgan plunjerlar qо‘llaniladi. Bu ariqchalar qumlarni tutqich hisoblanadi, ariqqa ushlanib qolgan qumlar plunjerni yopishib qolish ehtimolligini kamaytiradi. Rezina zichlamali plunjerlar nasoslarga о‘rnatiladi, tarkibida qum bо‘lmagan suyuqliklarni haydab chiqaradi.
Kon amaliyotida bunday nasoslar suv bosgan quduqlarni ishlatishda qо‘llaniladi. Rezina zichlamali plunjer tо‘rtta yо‘nilma halqali yassi pо‘lat korpusdan tashkil topgan bо‘ladi, mustahkam rezinali manjetlar bilan bekitilgan.
Kon amaliyotida bunday nasoslar suv bosgan quduqlarni ishlatishda qо‘llaniladi. Rezina zichlamali plunjer tо‘rtta yо‘nilma halqali yassi pо‘lat korpusdan tashkil topgan bо‘ladi, mustahkam rezinali manjetlar bilan bekitilgan.
Ularda bittasi о‘z-о‘zini zichlaydi. U suyuqlikni bosimi ta’sirida silindrni quduqning devoriga qisadi. Qolgan manjetlar materiallarning elastikligi (tarangligi) hisobiga oraliqlarni bekitadi. Gummirli plunjerlarning qо‘llanilishi nasos silindrini soddalashtirish imkoniyatini beradi. Bunda plunjer va silindr oralig‘idagi masofaga kо‘ra talablar qо‘yiladi. Soddalashtirish uchun silindr vtulkasiz pо‘latli butunlay kuchaytirilgan quvurlardan tayyorlanadi.
Bunday holatda plunjer diametri 120 mm uzunligida bо‘ladi. Metall plunjerli nasoslarda plunjer va nasosning silindrlari oralig‘idagi masofa har xil tayyorlanadi.
Bunday holatda plunjer diametri 120 mm uzunligida bо‘ladi. Metall plunjerli nasoslarda plunjer va nasosning silindrlari oralig‘idagi masofa har xil tayyorlanadi.
Oraliqlar masofa kattaligiga bog‘liq holda, plunjerni silindrga о‘tqazish turiga qarab uchta guruhga bо‘linadi :
1 guruh - oraliq masofasi 20-70 mm;
2 guruh -oraliq masofasi 70-120 mm;
3. guruh oraliq masofasi 120-170 mm;
1-guruhdagi nasoslar neft qovushqoqligi kichik bо‘lgan katta chuqurlikda osiladigan quduqlarga о‘rnatiladi.
Kо‘pgina quduqlar 2-guruhdagi nasoslar bilan jihozlanadi, har xil chuqurliklarga о‘rnatiladi. Qavushqoq neftlarni qazib olishda va suvlangan quduqlarda 3-guruhdagi yani kuchsiz haydovchi plunjerli nasoslar qо‘llaniladi.