V. M. Karimovaning umumiy tahriri ostida. Toshkent


Guruhdagi psixologik muhit va uni o’rganish



Download 2,51 Mb.
Pdf ko'rish
bet313/410
Sana11.01.2022
Hajmi2,51 Mb.
#350893
1   ...   309   310   311   312   313   314   315   316   ...   410
Bog'liq
Psixologiya

Guruhdagi psixologik muhit va uni o’rganish
 
 
Guruh  va  jamoalar  to’g’risida  gap  ketganda,  ko’pincha  uning  “ma’naviy  muhiti”, 
“psixologik muhiti” degan iboralar ishlatiladi. Chunki bu narsa o’sha yerdagi ishning yaxshiligi, 
faoliyatning samarasi bilan bog’lanadi. 
Ijtimoiy psixologik muhit deganda, biz o’sha guruhning 
a’zolari  fikrlari,  hissiyotlari,  dunyoqarashi,  ustanovkalar  va o’zaro munosabatlaridan iborat 
bo’lgan emosional-intelletual holatni tushunamiz
. Bu o’rindagi asosiy omil – bu a’zolarning 
o’zaro munosabatlaridir. Ma’lumki, o’zaro munosabatlar ish yuzasidan, faoliyat maqsadlari va 
mazmuni  bilan  hamda  bevosita  bir-birlarini  yoqtirish-yoqtirmaslikka  asoslangan  insoniy 
emosional  hissiyotlar ko’rinishida bo’lishi mumkin. Professional faoliyatni bajarish jarayonida 
tabiiy  birinchi  tipli  munosabatlar  ustivor  bo’lib,  ikkinchilarining  xarakteri  birinchisidan  kelib 
chiqadi. Do’stlar to’plangan davradagi muhit esa aksincha, bevosita simpatiyalarga tayanadi. 
Ijtimoiy psixologiyada ana shunday psixologik muhitni eksperimental tarzda o’rganishga 
katta e’tibor beriladi. Eng keng tarqalgan usullardan biri sosiometriya bo’lib, uning asoschisi 


 
217 
amerikalik  olim  Jon  Moreno  hisoblanadi.  Sosiometriya  lotincha 
“so  cietas”
  –  jamiyat,  va 
“metreo”
  –  o’lchayman  so’zlaridan  olingan  bo’lib,  guruhdagi  shaxslararo  munosabatlarni 
o’lchashga  qaratilgan  texnikadir.  Nazariy  sosiometriya,  uning  muallifi  fikricha,  jamiyatdagi 
barcha nizolar, muammolarni yechishning usullaridan biri – insonlar o’rtasidagi munosabatlarni 
o’rganish  va  shunga  ko’ra,  jamiyatda  o’zgarishlarni amalga oshirish kerak, degan g’oyaga 
asoslanadi. Amalda esa har bir jamoalarda maxsus sosiometrik so’rovlar o’tkaziladi va uning 
natijalari tashkiliy jarayonlarda inobatga olinadi. 
Lekin  oxirgi  paytlarda  sosiometriyaga  qarashlar  biroz  o’zgargan,  uning  yuzlab 
modifikasiyalari,  turlari  ishlab  chiqildi.  Ahamiyatlisi  shuki,  uni  haqiqatdan  ham  guruhdagi 
ma’naviy-psixologik muhitga ta’sir etuvchi emosional munosabatlarni aniqlashda mutaxassis 
tomonidan ishlatish mumkin. Bunda har bir guruh a’zosi tanlov sharoitiga solinadi, ya’ni u yoki 
bu  sharoitda,  vaziyatda  yoki  faoliyatni  bajarishda  o’ziga  yoqqan  (yoqmagan ham) sherigini 
guruhdoshlari  orasidan  tanlashi  kerak.  Masalan,  oliygoh  talabalariga  “Kim bilan birga dars 
tayyorlashni  xohlarding?”,  “Kim  bilan  kelajakda  mashhur  firmada  yonma-yon turib ishlashni 
istarding?”,  “Xorijga  o’qishga  yuborishsa,  guruhdoshlaringdan  kimlar  sizga  sherik  bo’lishini 
istaysan?”; mehnat jamoalarida esa, “Boshliq tomonidan berilgan muhim topshiriqni ikki kishi 
bajarishi kerak bo’lsa, sheriklikka kimni olgan bo’lardingiz?” kabi mazmundagi savollar bilan 
murojaat qilinadi. So’rov anonim bo’lib, har bir ishtirokchi 3-5 tagacha tanlash huquqiga ega 
bo’ladi. Natijalar jadvalga solinib, qayta ishlanadi va hattoki, grafik tarzida chiziladi. 
 

Download 2,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   309   310   311   312   313   314   315   316   ...   410




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish