V. M. Karimovaning umumiy tahriri ostida. Toshkent

DUNYOQARASH
 
 
Ma’naviyat va 
ma’rifat 
 
Bobolar va 
momolar 
 
Ijtimoiy 
ustanovkalar 
 
Yoshlarning 
ma’lumotlilik darajasi 
 
Oila 
 
Ota-onalar 
savodxonligi 
 
Qaytarish 
 
Tarbiya 
 

---

 
182 
mafkuraviy  tarbiyaning  omili  va  shart-sharoitidir.  Milliy  mafkuramizga  xos  bo’lgan  ilk 
tushunchalar,  shaxsning  hayotiy  yo’nalishlari,  e’tiqodi  va  iymoni  avvalo  oila  muhitida 
shakllanadi. Bu jarayon bobolar o’giti, ota ibrati, ona mehri orqali amalga oshiriladi. 
Har bir shaxs oilaning jamiyatdagi o’rni va funksiyalarini, qadr qimmatini anglamasdan, 
Vatanning ostonadan boshlanishini tushunmasdan turib, Vatan tuyg’usini tom ma’noda xis qila 
olmaydi. Bu ish asosan har bir o’zbek oilasidagi tarbiya an’analari va ularni takomillashtirish, 
milliy  qadriyatlarni  turmush  tarzining  ajralmas  bo’lagiga  aylantirish,  muloqot  madaniyatining 
Sharqona  ko’rinishlari  bilan  zamonaviy  shakllarini  uyg’unlashtirish,  mehnat  tarbiyasi,  uning 
farzandlar farovon turmush kechirishining muhim tamoyili sifatida qadrlanishiga erishishi orqali 
amalga oshirish mumkin. 
Bundan tashqari, shaxsning barkamolligi har bir shaxs ongida oilaning muqaddasligi, 
Vatanning  aslida  oiladan  boshlanishi,  shu  bois  uni  sevish  va  nikohni  muqaddas  bilish 
zarurligini, oilaning jamiyat hayotida tutgan o’rni va funksiyalarini tushuntirish orqali ro’y berishi 
inobatga olinadi. 
Bolalarda yoshlikdan xalq va yurt taqdiriga befarq bo’lmaslik psixologiyasini shakllantirish 
uchun  bola  hayotining  dastlabki  onlaridan  boshlab,  predmetlar  olami  bilan  tanishishi, 
o’yinchoqlar  olami,  tengqurlari  bilan  bo’ladigan  o’yinlarining  tarbiyalovchi  xususiyatlariga 
ahamiyat  berish  zarur.  Insoniyatga  zarar  keltiruvchi,  odamlar  o’rtasida  ziddiyatlarni  va 
talofatlarni  keltiruvchi  “jangari”  o’yinchoqlar,  multfilmlar,  kinofilmlar  ko’rishlarini  imkon 
darajasida cheklash, bu o’yinlarning psixologik hamda pedagogik ekspertizalari bo’yicha ota-
onalarga aniq ko’rsatmalar berish zarur. Sharqona odob va o’zaro munosabatlar tamoyillarini 
aks  ettiruvchi  turli  o’yinlar,  o’yinchoqlar,  rasmli  o’yinchoq-kitobchalar,  xalq  milliy  folklori  va 
ertaklari  asosida  yaratilgan  multfilmlar  ilk  yoshlikdan  bolalardagi  mafkuraviy  qarashlarning 
to’g’ri shakllanishiga yordam beradi. Masalan, bolalar o’rtasida mashhur bo’lgan “Zumrad va 
qimmat”,  “Yoriltosh”,  “Xo’ja  Nasriddinning  sarguzashtlari”  kabi  qator  ertaklar  orqali  oilada 
bolalarni yaxshidan yomonni, mehr-sahovatdan xudbinlikni farqlashga o’rgatish va shu orqali 
milliy udumlarning xalq orzu-istaklari va intilishlari bilan bog’liqligini yaqqol ko’rsatish mumkin.