V. Gavel Kuchsizlar kuchi rtf

мафкурага
эга бўлиб, мажмуавийлиги ва ёпиқлиги билан
секулярлашган дин
характерига
эга: у ҳар қандай саволга тайёр жавобни таклиф қилади, инсон ҳаётига чуқур
кириб бориб ўзини қисман эмас тўлиқ қабул қилишингизни талаб этади.
Метафизик ва экзистенциал қадриятлар инқирози ҳамда бегоналашув
сабаб инсон ўз қадрини йўқотган даврда, ушбу мафкура ўзига хос сеҳрли
жозибага эга бўла бошлайди: у безовталанган қалбга осонлик билан “паноҳ”
беради; мазкур мафкурага таслим бўлишингиз билан ҳамма нарса яна
“равшанлашади”, ҳаёт “мазмунга” тўлади, ноаниқ саволларга “аниқ жавоблар”
топилади, ташвиш ва ёлғизлик “чекинади”. Бироқ, ушбу арзон гаров
“бошпана” эвазига инсон жуда қиммат тўлов қилиши, яъни ўз онги, виждони
ҳамда масъулиятидан воз кечиши лозим, бу мафкурани қабул қилиш эса – онг
ва виждонни “тажриба зиндонига жойлаш” ва шу орқали
ҳокимият
марказини – ҳақиқат маркази
сифатида эътироф ва эътиқод қилишдек
мудҳиш оқибатни келтириб чиқаради
(бизнинг ҳолатимизда олий дунёвий
ҳокимият – бу айни пайтда олий диний ҳокимият бўлиб, Византия
цезарапапизмининг мутлақ нусхасидир)
.
3
Шуни тан олиш керакки, юқоридаги таърифлардан фарқли ўлароқ бу
мафкура – бизнинг блокимиз ҳудудидаги инсонларга жуда катта таъсир
кўрсатмаслиги билан ўзига хосдир
(эҳтимол, расмийларнинг айтгани империя
манфаати йўлида инсон манфаатларидан устун бўлган, империализм ҳамда
ватанпарварлик бирлашиб кетган Россиядан ташқари)
. Aммо бу муҳим эмас,
чунки тизимимиз мафкураси
(биз бу ҳақда ҳали гаплашамиз)
, ўзига хослиги
3
Цезарапапизм
(лот. caesar – “цезарь” ва лот. Papa– “ота”) – бу
XIX
асрнинг католик тарихшунослари томонидан киритилган
Византиянинг диний раҳнамоси бўлган император ҳокимияти ва черков ўртасидаги муносабатларга тааллуқли атама
—
таржимон
.
7

---

туфайли ҳар қандай ҳудудда ва шароитда вазифасини жуда муваффақиятли
бажаради;