V. Gavel Kuchsizlar kuchi rtf

панорама диктати
асосида илинди, шундай экан, кўкатчи ва
аёл панорама меъмори ўлароқ
диктат ҳиссадорларидир
.
Кўкатчи ва ходима вазиятга мослашди ва шартларга кўнди. Улар ҳамма
қилаётган ва қилиши лозим бўлган ишни тасдиқлади ва амалга оширди, бу
билан тизим мустаҳкамланишига ҳисса қўшди. Образли қилиб айтганда,
кўкатчининг шиорисиз ходима шиори ҳам бўлмас эди ёки аксинча. Уларнинг
шиорларга ўзаро бефарқлиги алдамчидир, чунки ўйин шартларига кўниш
21

---

мажбурияти айнан шиор воситасида эришилди ва иқтидор тасдиқланди,
бошқача айтганда, улар бир-бирига итоаткорликни тасдиқлашга ёрдам берди.
Кўкатчи ва ходима бир вақтнинг ўзида итоаткорликнинг ҳам объекти ҳам
субъекти ҳисобланиб, айни пайтда тизимнинг қурбони ҳам воситаси ҳам
ўзларидир.
Бутун шаҳарни қамраб олган ва ҳеч ким ўқимайдиган шиорлар, бир
томондан, туман партия котибининг вилоят котибига ёзган шахсий рапорти ва
айни пайтда ижтимоий “ўзтоталитаризм” тамойилининг хусусийликка дўниши
ҳамдир. Бу эса посттоталитар тизимнинг фундаментал қоидаси сифатида ҳар
бир инсонни ихтиёрий-мажбурий равишда давлат тузилмасига елимланишини
англатади.
Давлат тузилмасига елимланган инсонлар бошқарувга ўзининг
инсонийлик моҳиятини сингдирмайди, балки тизимнинг гуллаб-яшнаши
учун инсонийлик моҳиятидан воз кечади, шунингдек, “ўзҳаракатнинг”
ҳамтовоғи сифатида у билан жавобгарликни баҳам кўриб, Фауст ва
Мефистофел сингари бир-бирига боғланиб, унинг “мақсадига” хизмат
қилади.
Бундан ташқари, ушбу боғлиқлик туфайли инсон умумэътироф этилган
меъёрларни мустаҳкамлашда иштирок этиши ва ўзининг сиёсий қолиплари
билан ватандошларига босим ўтказиши керак. Вақт ўтиши билан мафкурага
елимланган инсон ушбу қарамликка сингиб, тизим билан уйғунлик касб қила
бошлайди, кейинчалик