V. G. Mikulskiy

Biogen kremniyli jinslar (silitsidlar) choʻkindi kremniy oksididan (opal, kalsedon, kvarts) tashkil topgan. Morfologik asosda qatlamli va tugunli kremniyli jinslar ajralib turadi.­­

Choyshabli kremniyli jinslarning asosiy navlari diatomitlar, radiolaritlar, spongolitlar, tripolilar, opokalar va jasperlardir. Diatomitlar diatomlarning opal skeletlaridan tashkil topgan engil, engil, mayda g'ovak jinslardir. Radiolaritlar radiolarianlarning opal skeletlaridan tashkil topgan, tashqi ko'rinishiga ko'ra ular diatomitlardan farq qilmaydi. Spongolitlar asosan opal shimgichli spikulalardan iborat. Tripoli va kolbalar oq yoki kulrang, juda engil, kaolin loy yoki bo'rga o'xshaydi va opaldan, kamroq hollarda kalsedondan iborat. Yasperlar - xarakterli konkoidal yoriqlarga ega bo'lgan massiv zich, notekis rangli jinslar, ular nozik dispers temir gidroksidlarining doimiy aralashmasi bilan kalsedon yoki nozik taneli kvartsdan iborat.

Tugunli kremniyli jinslarancha kam uchraydi. Cho'kindi kremniydan tashkil topgan nodullar yoki tugunlar cherts deb ataladi. Flints turli jinslarda - ohaktoshlarda, qumtoshlarda, gillarda tarqalishi mumkin.

Kremniyli jinslar suv-cho'kindi kelib chiqishi bilan ajralib turadi. Magmatik jinslarning kimyoviy parchalanishi natijasida, shuningdek vulqon otilishi natijasida hosil bo'lgan kremniy oksidi suv havzalariga (dengiz, kamroq ko'l) kirib, u erda kolloid eritmalarning ivishi yoki uning hayotiy faoliyati natijasida to'plangan. skeletlarni qurish uchun uni iste'mol qilgan organizmlar.­­­­

Kremniyli jinslar turli amaliy dasturlarni topadi. Jasper dekorativ tosh sifatida va qurilishda ishlatiladi. Diatomitlar, tripoli, kolbalar issiqlik izolyatsiyalovchi materiallarni ishlab chiqarish uchun, biriktiruvchi moddalarga mineral qo'shimchalar (havo ohak, portlend tsement) shaklida qo'llaniladi.­­