V. G. Mikulskiy

Chastotalar tasnifi




Strukturaviy ko'rsatkichlarga ko'ra, akustik materiallar va mahsulotlar gözenekli tolali (jun), gözenekli uyali (uyali beton, perlit), gözenekli gubka (ko'pik, kauchuk) tuzilishga ega.

Nisbatan siqilish nuqtai nazaridan ular qattiq (T), qattiq (F), yarim qattiq (P) va yumshoq (M) skeletga ega bo'lishi mumkin. Yarim qattiq va ayniqsa yumshoq skeletda, moddiy skeletning elastik deformatsiyalari tufayli tushayotgan tovush to'lqinlarining yaxshilangan ovoz yutilishi sodir bo'ladi.­

Qattiq skeletga ega materiallarga har xil turdagi engil beton, shuningdek, tolali taxta kiradi. Yog'och tolasi, mineral jun, shisha tolali va asbest o'z ichiga olgan materiallar yarim qattiq skeletga ega. Ko'pikli poliuretan, polivinilxlorid va boshqa turdagi uyali plastmassalar yumshoq skeletga ega.­

Issiqlik izolyatsiyasi kabi akustik materiallar yonuvchanlik darajasiga ko'ra tasniflanadi. Ular namlikka chidamli, biostabil bo'lishi, sanitariya-gigiyena talablariga javob berishi va uzoq muddatli ish paytida o'z xususiyatlarini saqlab qolishi kerak. Ular bo'lak (bloklar, plitalar), rulonli (matlar, lenta qistirmalari, kanvas), bo'sh, bo'sh (paxta jun, kengaytirilgan loy, qum, yuqori o'choq cürufu) bo'lishi mumkin.­­

Akustik materiallarni maqsadi, tuzilishi va xususiyatlariga ko'ra tovushni yutuvchi, ovoz o'tkazmaydigan yoki yostiqli va tebranishlarni yutuvchi materiallarga bo'lish odatiy holdir.

2. 
   Ovozni yutuvchi materiallar
   

Ovozni yutuvchi materiallar va mahsulotlar ishlab chiqarish va jamoat binolarida tovush bosimi darajasini pasaytirish uchun tovushni yutuvchi inshootlarda foydalanish uchun mo'ljallangan.­

To'siq yuzasiga tovush to'lqinlari tushganda tovush energiyasi oqimi qisman panjara yuzasida aks etadi, qolgan tovush energiyasi panjara orqali o'tadi.­

Materiallarning tovushni yutish qobiliyati a tovushni yutish koeffitsienti bilan baholanadi. Ovozni yutish koeffitsienti sirt tomonidan so'rilgan EP0GL aks ettirilmagan energiyaning vaqt birligidagi Epadning tushayotgan energiyasiga nisbati,

^{a =} Epogl / EPAD.

Bir hil g'ovakli materialda tovush energiyasining yutilishi materialning teshiklaridagi havo oqimi tomonidan engib o'tilgan yopishqoq ishqalanish, g'ovaklarning devorlari va havo o'rtasidagi issiqlik almashinuvi va nomukammal bo'lgan materialdagi bo'shashish jarayonlari tufayli energiya yo'qotishlari tufayli yuzaga keladi. skeletning elastikligi.­­­

Ovozni yutish koeffitsienti maxsus kamerada yoki maxsus qurilma - akustik 415 yordamida aniqlanishi mumkin.­

interferometr. Ovozni yutish koeffitsienti tovushning chastotasi va tushish burchagiga bog'liq. Materialning g'ovakligi qanchalik katta bo'lsa, g'ovak yuzasi qanchalik rivojlangan bo'lsa va g'ovaklarning bir-biri bilan aloqasi qanchalik ko'p bo'lsa, uning tovushni yutish qobiliyati shunchalik yuqori bo'ladi. Shuning uchun tovushni yutuvchi materiallar asosan aloqa va tarvaqaylab ketgan xarakterdagi g'ovaklik orqali nisbatan katta ochiqlikka ega bo'lishi kerak. Optimal g'ovak o'lchamlari 0,01 dan 0,1 sm gacha bo'lishi maqsadga muvofiqdir Past chastotalarda tovushni yutish kattaroq teshiklarda sodir bo'ladi. Materialning namligining oshishi butun chastota diapazonida tovushni yutish koeffitsientini keskin kamaytiradi.­­­

Ovozni yutuvchi materiallarni sinflar bo'yicha tasniflash chastota diapazonidagi tovushni yutish koeffitsientining qiymatiga qarab amalga oshiriladi: birinchi sinf - 0,8 dan yuqori, ikkinchi - 0,8 dan 0,4 gacha va uchinchi sinf - 0,4 dan 0,2 gacha.

Samarali ovoz yutuvchi materiallarga misollar turli bog'lovchilar, gips va boshqa materiallardagi mineral jun plitalari.­

Mineral jun akustik plitalari turli xil bog'lovchi eritmalar, masalan, polivinilatsetat va fenol spirtlari bilan changyutgich bilan emdirish usuli bilan tayyorlanadi. Yangi hosil bo'lgan mahsulot yuk ostida siqiladi va issiqlik bilan ishlov beriladi. Keyin mexanik ishlov berish qoplamali dekorativ qatlamni qo'llash bilan amalga oshiriladi. Mineral va boshqa turdagi tolalar ishlatiladi. Mahsulotlarni ishlab chiqarishning texnologik jarayoni quyidagi operatsiyalarni o'z ichiga oladi: mineral junni granulyatsiya qilish, mahsulotning plastik xususiyatlarini yaxshilash va sifatini yaxshilash uchun turli xil modifikatsiya qiluvchi qo'shimchalar kiritiladigan jelatinlangan kraxmalni tayyorlash, qoliplash massasi (granulalarni bog'lovchi bilan aralashtirish), mahsulotlarni qoliplash, quritish, pardozlash operatsiyalari (silliqlash, kalibrlash, bo'yash). "Traverton", "Akmigran", "Akminit" savdo belgilarining mineral jun akustik plitalari zichligi,­­­­­­­

Granüle qilingan mineral va shisha yünü va asosiy komponenti kraxmal, karboksimetilselüloza, bentonit, shuningdek, hidrofobizator va antiseptik qo'shimchalar bo'lgan bog'lovchi ishlab chiqarish uchun. Kraxmal biriktiruvchi (oziq-ovqat mahsuloti) o'rniga tapioka uni ishlatiladi.­­

Gazlangan beton plitalar "Silakpor" va gaz silikat plitalari odatda quruq holatda 350 kg / m3 gacha zichlik bilan ishlab chiqariladi. Bunday holda, bosim kuchi 0,2 MPa gacha.­

Kengaytirilgan perlit va zichligi 250-500 kg / m3 bo'lgan suv oynasidan yoki sintetik qatronlardan tayyorlangan bog'lovchidan yuqori samarali ovoz yutuvchi materiallar olinadi.­

Sanoat qattiqlashtiruvchi va teshiklari bo'lgan quyma gips plitalarini ishlab chiqaradi. Plitalar maydalangan shisha ip va polivinilxlorid shnur, shisha tola, perlit bilan mustahkamlanadi. Gipsli ekranning ichiga krep qog'oz yopishtiriladi, so'ngra folga o'ralgan mineral jun plitasi yotqiziladi.­­

Ikki qatlamli material samarali bo'lib, uning tashqi qatlami gipsokartonning teshilgan plitasi, ichki, pastki qatlami esa to'qilmagan mato yoki filtr qog'ozidir.­­

Materialning namligi 8% dan oshmaydi. Pulpa va qog'oz chiqindilari - Spok va fosfogips asosida "akor" materiali ishlab chiqariladi.­­

Materiallarning tovushni yutishi ularning qalinligi, tovush manbaiga nisbatan joylashishi va boshqa omillarga bog'liq. Ovoz energiyasining so'rilishini kuchaytirish uchun materiallar qo'shimcha ravishda teshiladi (30% gacha). Mahsulotlardagi teshiklarning o'lchami va shakli, ularning qiyaligi, chuqurligi, shuningdek, teshilish foizi, ya'ni. teshiklar egallagan maydonning plitaning umumiy maydoniga nisbati tovushni yutish koeffitsientiga ta'sir qiladi. Shu bilan birga, plitalarning teshilishi odatda tovushni yutish koeffitsientini 10-12% dan ortiq oshiradi.­­

Ovozni yutuvchi plitalar turli xil havo bo'shliqlari bo'lgan tuzilishga joylashtirilishi mumkin - "orqa tomonda". Rezonatorlar tuzilmalarda tovushni yutish uchun ishlatiladi, ya'ni. panjara yuzasidan bir oz masofada joylashgan qalqonlar yoki plitalar; bundan tashqari, panjaradan uzoqda joylashgan va orqa tomondan mato qoplamasi bilan yopishtirilgan teshilgan rezonator ekranlar ishlatiladi.­­­­

Ovozni yutuvchi pardozlash materiallari asosan yaxshi dekorativ ko'rinishga ega bo'lgan plitalar shaklida, turli o'lchamlarda ishlab chiqariladi. Ushbu plitalarning teksturasi yoriq, singan, yivli, yumaloq, relyefli va bo'yalgan bo'lishi mumkin.­­­

Shiftlarni yasashda plitalar yog'och ramka bo'ylab birlashma bilan mahkamlanadi. To'xtatilgan shipni qurishda plitalardan foydalanish mumkin.­­

Hozirgi vaqtda ishlatiladigan tovushni yutuvchi materiallarning aksariyati gigroskopiklikni oshirdi.­

Nam muhitda foydalanilganda, yuqori g'ovaklikka ega bo'lgan nomdagi mahsulotlarning 70% dan ortig'i (60-98%) namlikni tezda o'zlashtiradi.­

14 Qurilish materiallari

gu havodan chiqariladi yoki suv bilan bevosita aloqa qilish orqali namlanadi. Natijada, bu materiallar va mahsulotlarni bir qator binolar, inshootlar va maxsus inshootlarda samarali qo'llash mumkin emas, chunki ular tovushni yutuvchi xususiyatlarini yo'qotadi: suv bug'lari va suv bilan to'yinganida, materialning ovoz yutilishi sezilarli darajada kamayadi. "Akminit", "Akmigran", "Spipton", "Traverton", shuningdek, suv o'tkazmaydigan bog'lovchiga asoslangan tovushni yutuvchi materiallar, texnik shartlarga ko'ra, nisbiy namligi 70% dan ortiq bo'lmagan binolarda ishlatilishi mumkin. . Aks holda, kraxmal yoki boshqa suv o'tkazmaydigan bog'lovchi shishadi, chirishi va jismoniy va mexanik xususiyatlarini yo'qotishi mumkin.­­­­­

O'zgartiruvchi qo'shimchalarni kiritish uchun turli xil variantlar mavjud, masalan, poliakrilamidlar, difenilpropan, fenol spirtlari, karbamid-formaldegid va turli diapazonlarda bog'lovchining suvga chidamliligini oshiradigan boshqa birikmalar.­

Tegishli tuzilmalarda tovushni yutuvchi g'ovakli-tolali (yumshoq va yarim qattiq) materiallar faqat nozik tolalar va changning cho'kishiga to'sqinlik qiladigan himoya puflangan va shamolga chidamli qobiqlar bilan ishlab chiqarilishi kerak. Himoya teshilgan qoplamalar bunday materiallarni shikastlanishdan himoya qilishi mumkin.­­­

Maxsus xususiyatlarga ega bo'lgan yangi tovushni yutuvchi materiallar paydo bo'ldi, masalan, shtapel shisha tolali shisha yoki o'ta yupqa shisha tolali va sintetik bog'lovchidan foydalanganda harorat oralig'ida -60 dan + 450 ° C gacha qarshilik kuchaygan. Mahsulotlarning zichligi 25-65 kg / m3, mahsulotlar sinfi asosan birinchi, ikkinchi.­

Ovozni yutuvchi qurilmalar jamoat va sanoat binolarida qo'llaniladi. Ovoz maydoniga joylashtirilgan bitta rezonator tovush to'lqinining energiyasini tarqatadi. Uning samaradorligi hajmi, shakli va ichki yo'qotishlarga bog'liq. Ovozni yutuvchi tuzilmalar odatda devordan "masofada" joylashgan teshikli panellar shaklida metall, kontrplak, plastmassadan tayyorlanadi.­­­

Bo'shliq tovushni yutuvchi keramik g'isht akustik rezonator shaklida ishlatiladi - tor bo'yinli bo'shliq. Bo'shliq hajmida tovushni yutish taxminan 0,8 ni tashkil qiladi. Seramika tovushni yutuvchi material nafaqat tugatish, balki yuk ko'taruvchi element hamdir.­

3. 
   Ovoz o'tkazmaydigan materiallar
   

Ovoz o'tkazmaydigan yoki tez-tez deyilganidek, tamponlama materiallari tovush izolyatsiyasi uchun asosan shiftlar va bo'linmalarning ko'p qatlamli tuzilmalarida zarba shovqinidan va qisman havo shovqinini yutish uchun ishlatiladi.­­

Ovoz izolatsiyasining standartlashtirilgan parametrlari - bu yopiq inshootning havodagi ovoz izolyatsiyasi indeksi JB (dB) va shiftdagi shovqin shovqin darajasining pasayishi indeksi J y (dB). JB, Jy me'yoriy hujjatlarning tegishli grafik bog'liqliklari yoki jadvallari bilan aniqlanadi.

Strukturaning ovoz o'tkazmaslik qobiliyati uning tuzilishiga, hajmiga, og'irligiga, qattiqligiga, materialning tovush o'tishiga ichki qarshiligiga, tayanch usuliga va boshqa xususiyatlarga bog'liq. Tuzilishiga ko'ra tuzilmalar akustik bir hil va bir jinsli bo'lmaganlarga bo'linadi. Birinchisiga bir butun sifatida tebranuvchi tuzilmalar kiradi, ikkinchisi esa strukturaning yuzasida bir-biridan farqli ravishda harakatlanadigan zarralarni o'z ichiga oladi, bu bir-biriga o'xshash bo'lmagan materiallardan, shu jumladan havo qatlamlarini o'z ichiga olgan konstruktsiyalarning qatlamli tizimi bilan mumkin. Akustik jihatdan bir hil tuzilmalarning ovoz yalıtımı qobiliyati uning massasining o'nlik logarifmi bilan to'g'ridan-to'g'ri proportsionaldir. Bu shuni anglatadiki, bunday tuzilmalarning ovoz o'tkazmaslik qobiliyati logarifmik egri chiziqdan keyin, avvaliga juda tez, keyin esa juda sekin ortadi.­­­­­­­

Akustik jihatdan bir hil bo'lmagan konstruksiyalarning ovoz o'tkazmaslik qobiliyatini havo qatlamlari yoki g'ovakli tamponlama materiallari bilan qatlamli tizimlar yordamida oshirish mumkin, ularning dinamik elastiklik moduli akustik bir hil strukturaning qattiq qatlamlari materialining elastiklik modulidan ancha past bo'ladi. Masalan, betonning elastiklik moduli 5000 dan 30 000 MPa gacha, havoniki esa 0,14 MPa. Interlayerdagi gözenekli materiallar 5 MPa elastik modulga ega.­­­­­

Akustik jihatdan heterojen tuzilmalarga misol sifatida havo bo'shlig'i bilan ajratilgan xonadonlararo devorlar, shuningdek, bo'lingan, "suzuvchi" polga va bo'lingan shiftga ega shiftlar (17.1-rasm). Shunday qilib, akustik jihatdan bir xil bo'lmagan tuzilmalar havo bo'shliqlari yoki ovoz o'tkazmaydigan bo'shliqlarga ega bo'lishi va qatlamlar orasidagi qattiq aloqalarga ega bo'lmasligi kerak. Birinchi shartni amalga oshirish, masalan, 1 sm havo bo'shlig'i bilan, ovoz yalıtımı nuqtai nazaridan 10 sm betonni almashtirishi mumkin.­­

Shiftlarda tovush o'tkazmaydigan materiallar qo'llaniladi - doimiy yuklangan yoki tushirilmagan (faqat o'z vazniga ega) qistirmalari shaklida; devorlar va qismlarda - uzluksiz yuklanmagan qistirma shaklida; tuzilmalarning bo'g'inlarida - tomonidan­



los va parcha yuklangan va tushirilgan qistirmalari.