V. G. Mikulskiy

Yonayotgan. Xom aralashmani quruq va ho'l pishirish asosan aylanadigan pechlarda amalga oshiriladi. Shaftli pechlar ba'zan faqat quruq ishlab chiqarish uchun ishlatiladi. Aylanadigan pech uzun, bir oz qiyshiq silindr (baraban) bo'lib, ichida o'tga chidamli qoplamali po'lat plitalardan payvandlanadi (8.3-rasm). Pechlarning uzunligi 95-185-230 m, diametri 5-7 m.­­­



Guruch. 8.3. Aylanadigan pechning diagrammasi:

I - xom zaryad; 2 - issiq gazlar; 3 - aylanadigan pech; 4 - issiqlik uzatishni yaxshilaydigan zanjirli pardalar, 5 - haydovchi; 6 - o'choqning sinterlash zonasini suv bilan sovutish; 7 - mash'al; 8 - nozul orqali yoqilg'i ta'minoti; 9 - klinker; 10 - muzlatgich; 11 - qo'llab-quvvatlaydi

Rossiyada quruq ishlab chiqarish usulida ishlaydigan, 7x95 m o'lchamdagi, quvvati 3000 t / kun, qovurish uchun issiqlik iste'moli 3400 kJ / kg bo'lgan aylanma pechlar ishlatila boshlandi. Nam ishlab chiqarish jarayoni bo'lgan korxonalarda 7x230 m, quvvati 3000 t / kun, issiqlik iste'moli 5600 kJ / kg bo'lgan pechlar ishlaydi. Pechlar ichidagi issiqlik uzatishni yaxshilash uchun zanjir pardalari yuqori (sovuq) uchiga yaqinroq o'rnatiladi, turli xil dizayndagi issiqlik almashtirgichlar o'rnatiladi.

Aylanadigan pechlarqarshi oqim printsipi bo'yicha ishlash. Chang (quruq usul) yoki loy (ho'l usul) ko'rinishidagi xom ashyo avtomatik oziqlantiruvchi tomonidan pechning yuqori (sovuq) chetidan, yoqilg'i esa (tabiiy gaz, mazut, havo-ko'mir aralashmasi) pastki (issiq) uchi tomondan puflanadi ), pechning uzunligi 20-30 m uchun mash'al shaklida yonib turadi. Issiq gazlar xom ashyo tomon oqadi. Xom ashyo o'choqning ko'ndalang kesimining faqat bir qismini egallaydi va u 1-2 rpm tezlikda aylanganda, turli harorat zonalaridan o'tib, asta-sekin pastki uchiga o'tadi.­­­

Bug'lanish zonasida kiruvchi xom ashyo haroratning 70-80 ° C dan asta-sekin ko'tarilishi bilan quritiladi (bu zonaning oxirida), shuning uchun birinchi zona quritish zonasi deb ham ataladi. Quritilgan material to'planadi, dumaloq bo'laklar mayda granulalarga bo'linadi.

Xom ashyoni quritishdan keyingi isitish zonasida xom ashyoni 200 ° C dan 700 ° C gacha asta-sekin qizdirish bilan undagi organik aralashmalar yonib ketadi, kristall kimyoviy suv gil minerallardan chiqariladi (450-da). 500 ° C) va kaolinit angidrit Al2O32SiO2 va boshqa shunga o'xshash birikmalar hosil bo'ladi.

Kalsinatsiya zonasida yondirilgan materialning harorati 700 ° C dan 1100 ° C gacha ko'tariladi, bu erda kaltsiy va magniy karbonatlarining dissotsiatsiya jarayoni tugaydi va katta miqdordagi erkin kaltsiy oksidi paydo bo'ladi. Xuddi shu zonada suvsizlangan loy minerallari CaO bilan kimyoviy o'zaro ta'sir qiluvchi SiO2, A12O3, Fe2O3 oksidlariga parchalanadi. Qattiq holatda sodir bo'ladigan bu reaksiyalar natijasida ZCaO A12O3, CaO A12O3 va qisman 2CaO SiO2 - belit minerallari hosil bo'ladi.

Ekzotermik reaksiyalar zonasida (1100-1250 ° S) 3CaOA12O3 hosil bo'lishining qattiq fazali reaktsiyalari sodir bo'ladi; 4CaOAl2O3Fe2O3 va belit.

Sinterlash zonasida (1300-1450 ° C) yondirilgan materialning harorati materialning qisman erishi va kalsiy oksidi deyarli to'liq bog'lanmaguncha (CaO da) klinker alitining asosiy minerali 3CaOSiO2 hosil bo'lishi uchun zarur bo'lgan eng yuqori qiymatga etadi. klinker, erkinlik 0,5-1% dan ko'p emas ...

Sovutish zonasida klinker harorati 1300 ° C dan 1000 ° C gacha tushadi; bu yerda uning tuzilishi va tarkibi to'liq shakllangan.

Tsement klinkeri aylanadigan pechdan quyuq kulrang yoki yashil-kulrang rangdagi mayda toshga o'xshash donalar-granulalar shaklida chiqadi. Pechdan chiqqandan so'ng, klinker 1000 ° C dan 100-200 ° C gacha intensiv sovutiladi. Shundan so'ng, klinker 1-2 hafta davomida omborda saqlanadi.­­­