|
M a s h q l a r :
1. Q u y id a g i sa n a b o 'tilg a n ja ra y o n la r iq tiso d iy tsik ln in g ikki fa z a sid a n
q ay si b irig a tegishli: T u sh k u n lik (T) va Y uksalish(Y u).
a) x u su siy s e k to rd a in v e stitsiy a la rn in g o 'sish i.
b) fo y d a n in g q isq a rish i.
v) soliq lu s h u m la rin in g o 'sish i.
g) ishclii k u c h ig a ta la b n in g oshishi.
d) a k s iy a k u rs la rin in g pasayislii.
e) in fly a tsiy a n in g o 'sish i.
j) ishsizlik b o ’y ic h a n a fa q a la rin in g oshirilishi.
z) foiz sta v k a la ri d a ra ja s in in g pasayishi.
2. Q u y id a s a n a b o 'tilg a n sh a x sla rn in g in a q o m in i u la rn in g b a n d lik va
ish k u c h ig a m u n o sa b a ti n u q ta i n a z a rid a n k elib c h iq q a n h o ld a a n iq la n g .
A g ar u la r q u y id a g ic h a ta rz d a tafsiflansa:
—
B a n d la r (B).
—
Ish siz lar (I).
—
Ishchi k u c h i ta rk ib ig a k iritilm a y d ig a n (I,t.k.).
a) O 'z x o h ish i b ila n is h d a n b o 's h a tilg a n x o d im .
b) to 'liq siz ish k u n i ta rtib ig a o 'tk a z ilg a n x o d im .
v) S o g ’ligi y o in o n lig i tufayli, b o sh q a ish lo lm a y d ig a n o ’q itu v c h i.
g) U zoq m u d d a t d a v o m id a ish to p a o lm a g a n va s h u n in g u c h u n ish
iz lash n i to 'x ta tg a n , is h d a n b o 's h a tilg a n xo d im .
d) O 'q u v y u rtin in g k u n d u z g i b o 'lim id a tah sil o lu v c h i talaba.
e) O 'q u v y u rtin in g k e c h k i b o 'lim id a ta h sil o lu v c h i a v to m ex a n ik .
j) O 'z u y y u in u sh la ri v a o ilasi b ilan b a n d u y b ek asi.
z) V a q tn in g m a 'lu m bir q ism id a k u tu b x o n a c h i sifa tid a ish lo v ch i, uy
b ek asi.
3.
Q u y id a g i ja d v a ld a tahlil e tila y o tg a n d a v m in g b irin c h i v a b e s h in c h i
yili u c h u n b a n d lik v a m e h n a t re su rsla rig a oid m a 'lu m o tla r b e rilg a n .
(m ing k ishi h iso b id a).
B irinchi yil.
B e sh in c h i yil.
Ishchi k u c h i
84889
95453
B a n d la r
80796
87524
Ish sizlar
—
—
Ishsizlik d a ra ja si (%)
—
—
1 5
a) Tahlil e tila y o tg a n d a v rn in g b irin c h i va b e s h in c h i y illari u c h u n
ish sizlar so n i va ishsizlik d a ra ja sin i h iso b lan g .
b) Bir v a q tn in g o 'z id a b a n d lik v a ishsizlik o 'sisliin i q a n d a y izohlash
m um kin?
v) Tahlil e tila y o tg a n d a v rn in g b e s h in c h i y ilida to 'la b a n d lik v u ju d g a
k e lg a n d e b a y ta olish m u in k in m i?
4.
Q u y id a g i m a 'lu m o tla r m avjud:
B a n d la r so n i
—
90 m in kishi.
Ishsizlar s o n i
—
10 m in kishi.
a) Ishsizlik d a ra ja sin i h iso b lan g .
b) Bir o y d a n s o 'n g , b a n d b o 'lg a n 90 m in k ish id a n 0,5 m in kishi ish d a n
b o 'sh a tild i, ra sm a n ishsiz d e b e ’tirof e tilg a n la rd a n 1 m in k ishi ish
iz lashni to 'x ta tis h d i.
U sh b u la r a s o sid a q u y id a g ila rn i a n iq la n g :
1)
b a n d la r soni: 2) ish sizla r soni, 3) ishsizlik darajasi.
5. A gar, jo r iy y ild a n a rx la r in d e k si 121, o 'tg a n y ild a esa 110 g a te n g
b o 'lg a n b o 'ls a , jo riy y ild a in fly a tsiy a d a ra ja si n im a g a te n g b o 'la d i?
"Y e tm u sh g a b o 'lish " q o id a si n im an i a n g la ta d i? A gar, in fly a tsiy a n in g
yillik d a ra ja si a) 5 %, b) 10 %, v) 15 % b o 'lsa, n arx la r ik k i m a ro ta b a
o 's is h i u c h u n n e c h a yil ta la b e tila d i?
6. F araz q ila y lik , ish siz lik n in g tabiiy d a ra ja si 5 % ni ta sh k il e tish i lozim
b o 'lg a n h o la td a , a m a ld a ishsizlik d arajasi 9% ni ta sh k il etd i. Agar,
u sh b u y ild a n o m in a l Y aM M q iy m a ti 500 m lrd d o lla rn i ta sh k il e tg a n
b o ’lsa, o rtiq c h a ish sizlik tufayli, q a n c h a m a h su lo t y o 'q o tilg a n . O u k e n
q o n u n i a s o s id a Y aM M n in g o ’z p o te n sia l h a jin id a n o rtd a q o lish in i
foizlarda h iso b la n g ?
?
T o ' g ' r i — n o t o ' g ' r i :
1.
A g ar, Y aM M ning h a q iq a td a g i hajm i im k o n d a ra ja sid a g i Y aM M
g a te n g b o 'lsa ,
u h o ld a
iq tiso d iy o t
lo ’la b a n d lik
sh a ro itid a
riv o jla n m o q d a deb , x u lo s a q ilish m um kin.
2.
Ishsizlik d a ra jasi u m u m iy b a n d la r va ish sizla r so n in i ta q q o sla sh
o rq a li a n iq la n a d i.
3.
In fly a tsiy a
b a rc h a
aholi
q a tla m la rin in g
real
d a ro m a d la ri
p a s a y ish ig a olib k elad i.
4.
In fly a tsiy a — u m u m iy ish lab ch iq a rish h a jm in in g o 'sish id ir.
5.
Ish c h i k u c h i ta rk ib ig a faol ish iz la y o tg a n ishsizlarni h am k iritish
lozim .
6.
In v e stitsiy a la r — iq tiso d iy tsikl d o ira sid a y alp i x a ra ja tla rn in g e n g
b e q a r o r ta sh k il e tu v ch isid ir.
7.
B o sh q a m a m la k a tla rn in g YaM M i
o ’sg a n
c h o g 'd a ,
m a m la k a t
e k s p o rti h am o 'sa d i.
8.
Iq tis o d iy tsikl — iq tiso d iy ta ra q q iy o t ja ra y o n id a y u k sa lish va
p a s a y is h la rn in g ta k ro rla n ib tu rish id ir.
9.
R iv o jla n g an m a m la k a tla rd a ishsizlik d a ra ja si a m a ld a 0 % g a te n g .
10.
H a r q a n d a y v az iy a td a h am d av lat iq tiso d iy o tg a a ra la sh m a g a n i
m a 'q u l h iso b la n a d i.
16
?
Do'stlaringiz bilan baham: |
