V azir lig I a d h a m vaisov teri va tanosil

mikroskopda 1,5-2 mkm uzunlikka va 0,5 mkm kenglikka ega, oxirlari
yum aloq va o'rtasi tortilgan, zanjirga o'xshab joylashadigan hamda
bo'linish bilan ko'payadigan tayoqchalar. Patologik jarayon boshiang'ich
davrida streptobatsilla hujayradan tashqarida va keyingi bosqichlarida
esa hujayra ichida joylashadi.
Epidemiologiyasi. Yumshoq shankr, asosan, jinsiy y o ‘1 orqali yuqadi.
Immunitet yo'q.
Klinikasi. Streptobatsilla teri yoki shilliq qavat shikastlangan joy orqali
organizmga tushib, 2-5 kundan keyin (inkubatsion davr) o ‘tkir yalligiangan
shishli d og1, keyinchalik tuguncha va yiringcha hosil qiladi. Yiringcha tezda
yorilib, o'rnida yumshoq shankrning asosiy klinik belgisi bo'lmish qattiq
226

---

og'riq bilan kechadigan yumshoq yara paydo bo'ladi. Y um shoq yara
ko'proq dum aloq, chekkasi yedirilib notekis bo'ladi va atrofida o'tk ir
yallig'langan shish kuzatiladi. Palpatsiya qilinganda, yaraning asosida
yumshoq infiltrat seziladi (yumshoq shankr). Yaradan ko'p yiring yoki
yiring-qon suyuqligi ajralib, o'zida ko4p miqdorda streptobatsilla saqlaydi.
Yaradan oqib, atrof teri to'qimalariga tushib (autoinokulyatsiya), suyuqlik
yallig'lantiradi va kasallikning tarqalishiga, bemorda bir qancha k o'p
yaralar p ayd o b o'lish iga olib keladi. A yrim holatlarda lim fa n g o it
aniqlanadi. Yaraga yaqin joylashgan limfatik tugunlar tom on yo‘na!gan
«arqon»ni eslatuvchi og'riqli shish va tugunchalar, ular ustidagi teri o'tkir
yallig'langan bo'ladi. Bular yumshab yorilib, yara hosil qiladi yoki so'rilib
ketishi mumkin.
3-5 haftadan keyin yumshoq shankr yarasi tozalana boshlaydi, yiring
ajralishi kamayib, o'rni granulyatsion to‘qima bilan qoplanib, chandiq