V azir lig I a d h a m vaisov teri va tanosil

( II-rasm).
Yiringcha 
(pustula) -
bu birlamchi, ekssudativ, bo4shliqli, teri sathidan 
k o'tarilib turuvchi, b o 4shlig4ida yiring suyuqlik saqlovchi, yuza yoki 
chuqur element bo'lishi mumkin. Yiringcha soch follikuli atrofida yoki
36

---

Birlamchi ioshmalar
13-rasm. Birlamchi toshmalarni aniqlash usullari

---

epidermisning yuza va chuqur derma qavatlarida joylashib, keyinchalik 
yorilib, o ‘z o ‘rnida eroziya yoki yara, qaloq, pigmentli dog4 yoki chandiq 
qoldirishi mumkin. Bu toshma terining yiringli kasalliklarida va ikkilamchi 
zaxmda uchraydi 
(12-rcism).
Bo^rtma yoki qavarchiq (
urtica) -
bu birlamchi ekssudativ, teri sathidan 
k o ‘tarilib turadigan, b o ‘shliqsiz, tez paydo b o ‘lib, tez o ‘tib ketadigan 
hujayralar ichidagi shish hisobiga vujudga keladi. 0 ‘rnida hech qanday 
asorat qoldirmaydi va eshakem kasalligida, hasharotlar c ha qqan d a
uchraydi.
Ikkilamchi morfologik elementlar
Ikkilamchi dog‘ - Pigmentli dog6 
(pigmentatio, depigmentatio
) hamma 
birlamchi toshm alardan keyin ular o ‘rnida paydo b o ‘lishi mumkin. 
Pigmentli d o g ‘ teri m elanin pigm entining vaq tin c h a b iro r so h a d a
to‘planishi, yo‘qolishi yoki kamayishi hisobiga paydo bo‘ladi. Pigmentli 
dog‘lar terining asl rangiga nisbatan to ‘q (giperpigmentatsiya) yoki oqroq 
(gipopigmentatsiya) b o ‘ladi, ayrim hollarda esa terining bir qismida 
umuman pigment yo‘qoladi - bu 
vitiligo yoki depigmentatsiya
deyiladi.
K epaklanish [qipiqlanish] 
(Squama).
T e rin in g m ug u z q a v a ti
hujay ralarin ing rivojlanish natijasida p o ‘st tashlab, ajralib ketishi 
fiziologik hodisadir. Ba’zi bir kasalliklarda m e’yordan ortiq kepaklanish 
yoki qipiqlanish holati uchraydi. Kepaklar turli rangda va o ‘lchamlarda 
b o ‘lib, shu belgilariga, asosan unsimon, kepaksimon, plastinkasimon 
kepaklanishlar tafovut etiladi va ularning yirik plastinkasimon ko'chishi