В а Х а б о в а. В., Т а д ж и б а е в а д. А., Х а ж и б а к и е в ш. Х

34.4.3-жадеал
М Е Р К О С У Р м а м л а к а т л а р и т о в а р э к с п о р т и 6
2010
Узгариши, %
Қиймати, млрд. долл. | 
У луш и, %
2009 й. 
I 
2010 й.
Экспорт
Жами
281
100,0
-22 
j 
29
МЕРКОСУР
44
15,7
-21 
34
Бошкд мингақалар
237
84.3
-22 
1 
29
Импорт
Жами
266
100,0
-28
43
МЕРКОСУР
44
16,5
-25
35
Бошқа мшзтакдпар
222
83,5
-28
45
М Е Р К О С У Р н и н г ву ж у д га кел и ш и ўзаро савдо ҳаж м ин и нг кески н
кўпайиш ига, б о ш қ а м и н такавий савдо гурухдари билан савдо-иқги соди й
ҳам корли к м и кёси н и н г ў си ш и га о л и б келди. У заро и нвестиция ф аолли ги
сезиларли р ав и ш д а ўсди, хори ж д ан ж алб этилган инвестиц и ялар ҳаж м и
ўсм окда. М Е Р К О С У Р н и н г м у в а ф ф а қ ю т л и ф аолияти м интақад а си ёсий
баркар о р л и кн и таъм и н лаш га сезиларли таъ сир кзф сатм овда. Ғ ар б и й Е вр о п а 
и нтеграци ясид ан ф ар қл и равиш д а, Ж ан у б и й А м ерика бирлаш м аси и кти соди й
ривож лан и ш д ар аж аси турлич а б улган м ам лакатлар х ам я го н а таш ки лотд а 
ф аолият кўр сати ш д ан ги н а эм ас, б ал к и м уваф ф ақи ятли ҳ ам корлик қили ш и дан
д алолат беради.
34 .5 . О си ё—Т и н ч о к е а н и м и н т а қ а с и д а и н т е г р а ц и о н
ж а р а ё н л а р н и и г х у с у с ш ггл а р и
О с и ё -Т и н ч
океани
м интақаси 
ж аҳон
хўж алигид аги 
и нтеграци он 
ж араёнларн и и г уч и н ч и й и р и к м аркази хисобланади. Ж ан уби -Ш арқи й О сиё 
м ам лакатлари ассоц иац и яси (A ssociation o f South E ast A sian N ations - A S E A N )
0 International Trade Statistics. WTO. Geneva, 2011. P. 37.
670

---

1967 й и л д а таш к и л эти л ган бўли б, у н и н г таркиб ига Бруней, В ьетнам , 
И нд онези я, К ам бодж а, Л ао с, М алайзия, М ьянм а, С ингапур, Т аи л ан д в а
Ф и ли пп и н киради.
А С Е А Н н и н г асоси й м ақ сад и 1967 й и л д а Б ан гкок д ек ларац и яси да 
белги лан ган куйи даги в ази ф аларн и ҳал эти ш га қаратилган: Ж ан уби -Ш арқи й
О си ёд а ҳ арби й -си ёси й барқар о р л и кн и таъм инлаш , бож х о н а итти ф оқи н и
ш акллан ти ри ш , м ам лакатл ар н и н г и қга с о д и й ў си ш и га кўм аклаш иш . 1992 
й и л д а С ин гапур С ам м и ти д а кейи н ги 15 й и л и чи да Э рки н савдо зон асин и
(A S E A N Free T rade A g reem en t - A F T A ) таш ки л этиш тўғр и си д а қар о р кабул 
қ или нд и (34.5.1-расм ).
Минтақада тинчлик, хавфсизликяи 
мустаҳкамлаш; ўзаро ишончни таъминлаш, 
низоларни ҳал этиш бгндашувларини ишлаб 
чиқиш ва минтақа манфаатларини халқаро 
даражада ҳимоя қилиш.
И нтеграция ва экричлаш тирпш , 
минтақа ичида савдо фаолнятини 
кенгайтярш п, божхона тариф 
имтиёзларинБ 
жорий 
этиш, 
стандартлаштиршп ва 
сертификациялаш. А соси - эркин 
савдо зонаси, А С Е А Н инвестиция 
зонасп ва саноат хам коряигн схемаси
Фан ва технологиялар, атроф-мухит., 
маданият, ахборот, ижтимоий ривожланиш, 
таълим ва бошкарув сохдларида инсон 
ресурсларижи ривожлантирпш, 
камбағалликни камайтириш, касаллик ва 
саводсизликка қарши кураш, қншлоқ 
жойларда паст даромадли аҳолини иш билан 
таъминлаш, наркотикларга карши кураш 
мақсадида ҳамкорликни амалга ошириш
3 4 .5 .1 -р асм . А С Е А Н д о и р а с в д а х а л қ а р о и қ г и с о д и й и н т е г р а ц и я
У ш б у гур у ҳ д о и р а с в д а ўзаро қам корликн ин г м уваф ф ақияти А С Е А Н
катнаш чи лари б улган м ам лакатларн ин г барқарор и қги соди й ў си ш и , у л ар
ри вож лан и ш и н и қи ёси й таққослаш м ум ки нли ги, я хш и й ўлга қўйилган узоқ, 
тар и х и й а н ъ а ш л а р г а эга бўлган ў заро сав д о алоқаларининг м авж уд лиги, 
ҳ ам к о р л и к ш акллари н и н г тартиб га со л и н и ш и билан мустаҳкам боғлиқдир. 
А С Е А Н
реж алар и д а 
2 0 0 0
йилгача 
бўлган
м уддатда 
қатнаш чи
671

---

м ам лакатларн и н г бож х о н а б ож ларин и 38 м и н г турдаги товарлар бўй и ча 
ў р тач а 5% г а п асайти риш р еж аси м ав ж у д э д и в а 2 0 0 2 й илд а э р к и н савдо 
зон аси барп о эти ш тў ғр и с в д а карор қабул қилинган эди.