В а Х а б о в а. В., Т а д ж и б а е в а д. А., Х а ж и б а к и е в ш. Х

туционал иштирокчиларга ажратилади. Хусусий инвесторлар - молиявий 
инструментлар билан операцияларни амалга оширувчи жисмоний шахслар. 
Кейинги гуруҳ инвесторлари - институционал инвесторлар ёки жамоавий 
инвестициялаш билан шутулланувчи молия институтлари гуруҳи. Охирги 20 
йил давомида инвестицион фаолиятда тижорат банклари, пенсия фондлари, 
суғурта. инвестицион ва молия компаниялари, жамғарма банклари, ўзаро 
жамғарма компаниялари ва бошқа молия-кредит инсппуглари, халқаро молия 
институтларининг роли ошиб бормокда.
Жаҳон молия марказлари халқаро молиявий ресурслар окимларининг бир 
жойга жамланиши ва энг фойдали тармоқларга тақсимланиш ини таъминлаб 
берадиган марказлар хисобланади. Тарихан улар миллий бозорлар асосида, 
кейинчалик эса жахон валюта, кредит, фонд, олтин бозорлари асосида ташкил 
топтан. Шунинг учун жаҳон молия марказлари таркибида жаҳон молия 
бозорининг барча сегментлари мавжуд.
32.2. Жахон молия бозорининг таркиби ва ривожланиш хусусиятлари
Жаҳон молия бозорининг шаклланиши миллий ссуда капиталининг 
халқаро операциялар орқали байналмилаллашуви туфайли юз берди. Бу 
жараён XX асрнинг 60-йилларига тўғри келади. Бунгача деярли 40 йил 
давомида 1929-1933 йиллардаги жаҳон иктисодий инқирози, Иккинчи жаҳон 
уруши, валюта чекловлари, бозор, депозитлар бўйича ставкалар ва бошқалар 
қатгиқ назорат оствда бўлганлиги учун молия бозори деярли фаолият 
кўрсатмас эди. Буюк депрессия давридан бошлаб пул бозорлари қаттиқ 
назорат килина бошлади. Масалан, АҚШда банклар депозитлари бўйича фоиз 
тўловлари 1% дан 2,5% гача чегаралаб қўйилган эди. Бунда кредитлар буйича 
бозор ставкалари анча юқори бўлиб, капиталларни хорижий банкларга 
кўйилишига ундарди.
Жаҳон молия бозори ривожланишининг объектив сабаби хўжапик