В а Х а б о в а. В., Т а д ж и б а е в а д. А., Х а ж и б а к и е в ш. Х

иштирок этиш натижасида экспорт тармоқлари учун махсус бўлган омил 
эгаларининг даромади кўпаяди ва импорт билан рақобатлашувчи тармоқ 
учун махсус булган омил эгаларининг даромади камаяди.
3. Столпер-Самуэльсон назарияси - халқаро савдо таъсирида нархи ўса- 
диган товарни ишлаб чикаришда нисбатан интенсив фойдаланиладиган омил- 
нинг нархи ҳам ўсади ва аксинча, нархи пасайган товарни ишлаб чиқаришда 
нисбатан интенсив фойдаланиладиган омилнинг нархи хдм пасаяди.
Демак, халқаро савдо мамлакатларнинг ялпи даромадига ижобий таъсир 
кўрсатиш билан бирга айрим омил эгаларининг турмуш фаровонлигига хам 
салбий таъсир кўрсатиши мумкин экан. Шу сабабли мамлакатнинг халқаро 
савдода иштирок этишдан олиш и мумкин бўлган фойда - бу мамлакатнинг 
халкаро савдо алоқаларида эгаллаган ўрнига боғлиқ экан.
Бошка тарафдан мамлакатнинг халқаро савдода ракобатбардош бўлиши 
унинг ишлаб чикариш омиллари билан таъминланганлигига боғлиқ бўлади. 
Ишлаб чиқариш омиллари таклифининг ўзгариши мамлакатнинг иктисодий 
ҳолатига кандай таъсир кўрсатиши кўп жиҳатдан Т.Рибчинский томонидан 
ўрганилган.
Т.Рибчинский назариясига мувофиқ, ишлаб чиқариш омилларидан 
ноте кис фойдаланиш турли оқибатларга олиб келади. Мазкур омиллардан 
бирининг устун даражада ишлаб чиқаришга кўлланилиши ушбу омилдан 
доимий равишда фойдаланиладиган иқтисодий сектор улушининг ортишига 
олиб келади. Бу эса барқарор дунё нархлари шароитида бошқа секторларда 
товар ишлаб чиқариш қажмининг қисқаришига сабаб бўлади. Чунки, арзон 
ишлаб чикариш омилидан интенсив равишда фойдаланилаётган сектор томон 
бошқа секторлардан барча ҳаракатчан ишлаб чикариш омилларининг оқиб 
ўтиши юз беради. Инглиз иқшсодчиси Т.Рибчинский 1955 йилда мазкур