В а Х а б о в а. В., Т а д ж и б а е в а д. А., Х а ж и б а к и е в ш. Х

ВМС 
мамлакатлари 
иктисодиётига қандай таъсир кўрсатди?
6
. Жаҳон молиявий-иқгисодий ийқирози BRIC мамлакатлари гулов 
балансига қандай таъсир кўрсатди?
7. BRIC мамлакатлари ва паст даромадли мамлакатлар ўртасида қандай 
боғлиқпик мавжуд?
8
. BRIC мамлакатларининг ривожланиш истиқболларига баҳо беринг.
195

---

12-БОБ. ХИТОЙ ИҚТИСОДИЁТИ
12.1, Хитой иқшсодий нслоҳотларннинг моҳияти, 
босқичлари ва омиллари
Хитой Осиё кдгьасининг шаркий қисмида жойлашган бўлиб, Тинч 
океанининг ғарбий денгизлари билан ўраб олинган. Хитойнинг куруқликдаги 
ҳудуди 9,6 млн. кв. км. бўлиб, қирғоқ бўйлаб 18 минг километрлик чегарага 
эга. Худудий сувининг умумий майдони эса 4,7 млн. кв. км.ни ташкил этади. 
Хитой табиий бойликларга жуда бой мамлакат. Хигой куруқлик орқали 14 та 
ва кдрғокдан денгизлар билан ажралиб турадиган 
6
та малакаг билан 
чегарадош. Хигой кўпмиллатли мамлакат ҳисобланиб, унинг ҳудудида 56 
миляат исгикомат қилади. Хитойнинг ички худудларида социалисгик тизим 
ҳукмронлик қилади. Хигой коммунисгик паргияси (ХКП) ягона бошқарув 
партияси ҳисобланади ва ХКП рақномалигида мамлакатни бошқаршцда 
кўплартиявийлик ҳамкорлигига асосланган сиёсат олиб борилади.
Ҳозирги вактда Хитой 4 та марказий бошқарувидаги шаҳарлар, 23 та 
вилоят (провинция), 5 та автоном район, 2 та алоҳида маъмурий район ҳамда 
пойгах — Пекинга бўлинган. Хитой дунё мамлакатлари билан мустақил ташқи 
иқшсодйй алоқалар олиб боради.
XX асрнинг иккинчи ярмидан бошлаб Хитой иктисодий ривожланишини 
икки даврга бўлиш мумкин. Биринчи давр (1949-1978) - мамлакатнинг давлат