Узбекстан тарийхы лекция

Qadimda O`rta Osiyoda yashagan sak qabilalari. 
Saka-Tiay Tara-daraya Kaspiy shimolida, Ural tog` oldi mintaqalarida yashaganlar. Bu 
qabilalar aholisi ham o`ziga xos ijtimoiy-iqtisodiy va ma`naviy turmush tarziga ega bo`lib, 
nisbatan to`laqonli hayot kechirgan, kelgusi nasllar uchun o`zlaridan munosib meros qoldirish 
yo`lida sa`y - harakatlarda bo`lgan. Muqaddas «Avesto» kitobida ham vatanimiz hududida 
yashagan qavm, elatlar haqida ko`plab ishonchli ma`lumotlar bor. Jumladan, unda Xorazm, 
Sug`d, Baqtriya singari yurtlarning iqtisodiy va madaniy-ma`naviy taraqqiyotda yuksak darajada 
bo`lganligi qayd etiladi. 
Firdavsiyning «Shohnoma» asarida va boshqa mo``tabar manbalarda turkiy etnoslar O`rta 
Osiyoda yashovchi azaliy qavm ekanligi ta`kidlanadi. Shu boisdan bu o`lka qadimdan Turon deb 
atalib kelindi. Turonzamindagi qo`shni qardosh elatlar o`zaro hamjihatlikda yashab, chuqur ildiz 
otib borish barobarida tabiiy zaruriyat taqozasi o`laroq bir-birlari bilan qo`shilishib, birikishib 
o`zaro etnik jarayonlarni boshdan kechirganlar. Bu esa asta-sekin bu hududda turkiy va 
sug`diyda so`zlashuvchi ikki tilli xalqning shakllanib borishida o`z ifodasini topgan. O`rta Osiyo 
aholisi to`g`risidagi ma`lumotlarni yunon-rim tarixchilari asarlarida ham uchratamiz. Ular Qora 
dengizning sharqiy hududlarida yashovchi qabilalarni umumiy nom bilan «skiflar» deb 
ataganlar. Gerodot «bu xalqlar qadimiylikda misrliklardan qolishmaydi», deb qayd etadi. Yozma 
manbalarda skiflarning ikkita yirik qabilasi – massagetlar va saklar xususida ko`proq eslatiladi. 
Ayniqsa ona yurt tinchligi va osoyishtaligini ta`minlash, uni ajnabiy kuchlar tajovuzi va 
bosqinidan himoya qilish zaruriyati turli qardosh va qondosh urug`, qabilalar, elatlarni bir-birlari 
bilan yaqinlashtirgan, do`stlashtirgan, bir yoqadan bosh chiqarib faol harakatlarga chorlagan. 
Shu tarzda davom etgan o`zaro yaqinliq birodarliq og`a-inilik tuyg`usi bu qavm, elatlarni 
ma`nan, ruhan va jismonan bir jonu bir tan bo`lib o`zaro intensiv etnik jarayonlarga kirishib 
borishlariga bois bo`lgan.