Узбекскому в классах общеобразовательных школ 2021-2022 учебный год класс 2022 Год Узбекский O‘zbek tili 9-sinf

3. Ota-ona oldidagi burchingiz haqida so‘zlab bering.
Ota — onaga yaxshilik qilish farzand burchi.Tan-u vujudimiz bilan ota-ona xizmatida hozir-u nozir bo’lishimiz, Ota-ona bilan so’zlashganda yumshoqlik va odob bilan gaplashishimiz darkor..
So’zlashgan paytda ovozni baland ko’tarmaslik. Dil-dildan ota-onaga rahm-shafqat ko’rsatish,Ota-onani chin dildan do’st tutish. Ularni e’zozlash, hurmat qilish bizning burchimiz.
14- BILET

1. 
   “Sharafli burch” rivoyatini o‘qing va o‘z munosabatingizni bildiring.
   

Sharafli burch (rivoyat)
Bir kuni mavlono Alisher Navoiy mulozimlari bilan otda uzoq tog‘ sayriga ketayotgan ekan. Yo‘l qabriston oralab o‘tar edi. Qabristonga yuz qadam chamasi qolganda mavlono otdan tushibdi, qolganlar uning orqasidan erga shibdilar. Qabristondan ancha uzoqlashgach, yana otlarga minib ketishibdi. Biroz yurishgandan keyin mulozimlar shoirning qabristonga yaqinlashganda otdan tushish sa babini so‘rabdilar. Alisher Navoiy ancha vaqt sukut saqlab turibdi-da, keyin mulozimlaridan norozi ohangda shunday deb javob beribdi:
– Bu yerda xalqimizning jigargo‘shalari, tabarruk padari buzrukvorlari mangu uyquga ketganlar. Bular yonidan ot choptirib, chan gitib o‘tish insonlik sha’niga isnoddir, nahotki shuni ham bilmasangiz? Buni bilmas lik tiriklikdagi o‘liklikdir. Ota-onalar haqini, xotirasini e’zozlamoq har bir kishining sharafli burchidir.
yuksaklikka – к возвышению taraqqiyot – paзвитие
xiyonat – измeнa farovonlik – процветание
kibr – высокомерие hasad – зависть
shirinsuxanlik – кpacнopeчивость, mujassam – воплощён-cладкоречивость

2. 
   Izohlovchi haqida tushuncha bering. Misollar bilan tushuntiring.
   

Gapdagi biror shaxs yoki narsa-buyumni boshqa nom orqali ifodalaydigan bo‘lak izohlovchi deyiladi. Izohlovchi bosh kelishikdagi ot bilan ifodalanadi. Izohlovchi kasb, mashg‘ulot, amal, unvon, holat, taxallus, laqab kabi ma’nolarni bildiradi: Shuningdek, izohlovchi geografik nomlar, korxona, muassasa, gazeta va jurnal nomlarini anglatadi.
Masalan: Bu kishi sobiq jangchi-oshpaz Ahmad Obidov bo‘ladilar.
1. Akademik Pavlov sutga „Tabiat tomonidan tayyorlangan ovqat!“ deb baho bergan edi.
2. Shokir aka yozuvchi Sadriddin Ayniy, Abdulla Qodiriy bilan sirdosh edi.
3. Ulug‘ o‘zbek shoiri Alisher Navoiy o‘z ijodi bilan o‘zbek adabiyoti va o‘zbek tilini yangi taraqqiyot bosqichiga ko‘tardi.
4. Bugun sizni kutar maktab — darsxona.
5. O‘zbek shoirasi Zulfiya Neru mukofotini olishga sazovor bo‘ldi.