Узбекистон согликни саклаш вазирлиги

Мавзу: Болалар ва касалхоналар муассасаларида микроиқлимни
ўрганиш, гигиеник таърифлаш. 
Мақсади:
Талабаларга атмосферанинг таърифини, унинг инсон организми учун 
аҳамиятини
, қ
атламларини тушунтириш
 
- атмосферанинг физикавий хусусиятлари, организмга ноқулай таъсирини 
профилактикаси
- атмосферанинг кимѐвий таркибини, ифлосланишининг манбалари, 
ксенобиотиклар, уларнинг организмга таъсири 
- атмосфера хавосини ифлосланишдан муҳофаза килиш тадбирлари. 
Талабалар билиши керак: 
- иклим нима, об-хаво, метеомиллар, метеотроп реакциялар, уларнинг 
профилактикаси 
- ксенобиотикларнинг ахоли саломатлиги учун ахамияти 
- атмосфера хавосини ифлосланишдан мухофаза қилиш тадбирлари. 
Назарий кисм
Атмосфера ҳавосининг одам организми ва ердаги барча тирик 
мавжудотлар учун аҳамияти катта. Чунки сувсиз ѐки овқатсиз одам бир неча 
кун ѐки бир ойгача яшаши мумкин, ҳавосиз муҳитда эса яшай олмайди. Одам 
бир кеча-кундузда 1,5-2,0 литргача суюқлик, 1,5-2 литр овқат истеъмол 
қилса, 25 кг ҳаво ишлатади, бу ҳажми бўйича 15 дан 24 мин /л тенг. Шу 
жумладан О
2
– 600 дан 1000 литргача. 
Тинч холатда одам 1 минутда 9 литр хаводан нафас олади, ўтирган ҳолда – 
10,6 л., турган ҳолда -12 л., юрганда эса -24,8 л., сузганда – 41,3 л. бундан 
ҳавонинг аҳамияти тушунарли бўлиб қолади. 
Ҳаводан иқлим -даволаш ишлари учун фойдаланилади. Масалан, тоғ иқлими, 
чўл иқлими, ўрмон ва х.к. 
Ўпкада сўрилган ҳаво таркибидаги О
2
тўқималарга ҳаѐт бағишлайди. Ҳаво 
орқали ўпкадан барча газ ҳолатидаги чиқиндилар чиқарилади. Ҳаво муҲити 
бундан ташкари организмнинг иссиқлик алмашинувида ҳам иштирок этади. 
Ҳавонинг одам организмига таъсири биринчи навбатда унинг кимѐвий 
таркиби билан белгиланади. Шу билан бирга унинг физикавий хусусиятлари: 
ҳарорати, намлик, ҳаво ҳаракати, босим, қуѐш радиацияси, ионизацияланиши 
ҳаммаси биргаликда организмга таъсир этади.