Узбекистон Республикаси Ташки Ишлар Вазирлиги

jus suffragii
ёки актив 
сайлов ҳуқуқи (фуқароларнинг мажлисларда овоз бериш ҳуқуқи);
jus
honorum
ёки пассив сайлов ҳуқуқи (фуқароларнинг оммавий хизматларга 
сайланиш ҳуқуқи); легионларга кириш ҳуқуқи; диний ва дунёвий 
тантаналарда, шунингдек, давлатнинг ижтимоий ҳаётида иштирок қилиш 
ҳуқуқи. Ушбу ҳуқуқлар қадимги Римда ҳамда республика даврида мавжуд 
бўлган. Принципат даврига келиб, халқ йиғинлари барҳам топгандан 
кейин ва ёлланма қўшин жорий қилингандан кейин jus suffragii ва jus
honorum, шунингдек, легионларда хизмат қилиш ҳуқуқи барҳам топди. 
Аниқроғи, доминат даврида Рим фуқаролари айрим сиёсий оммавий 
ҳуқуқлардан маҳрум бўлди. Бу борада Рим фуқаролиги ўз мазмунини 
йўқотди. 
Хусусий ҳуқуқ соҳасида Рим фуқаролари jus conubii ёки қонуний 
никоҳга кириш ҳуқуқига, jus commercii ёки Рим мулкий ҳуқуқ
кўрсатмаларидан фойдаланиш ҳуқуқи, мажбурият-ҳуқуқий муносабатларига 
киришиш ҳуқуқига, актив ва пассив маънода мерос олиш ҳуқуқига ва
ҳуқуқий ҳимоя олиш ҳуқуқига эга бўлдилар. Бундан ташқари, Рим 
фуқароларининг алоҳида ҳуқуқи сифатида tria nominaга бўлган ҳуқуқ ҳам 
мавжуд эди. Қайд этилган хусусий ҳуқуқлар Рим давлатининг 
ривожланиши давомида фуқаролик ҳуқуқлари сифатида ривожланган.
Юқорида кўрсатиб ўтилган барча оммавий ва хусусий ҳуқуқлар Рим
фуқароларига тенг равишда тегишли бўлмаган. Келтирилган ҳуқуқларга
тўла равишда 
cives optimo jure
ёки Рим аҳолисининг юқори қатламлари 
– patricii, nobili, honestiores эга бўлган.
Cives minuto jure
ёки Рим 
аҳолисининг қуйи қатламлари эса, одатда jus suffragiiга, jus honorumга,
баъзан эса jus conubiга ҳам эга бўлмаган. Римликларнинг фуқаролик 
ҳуқуқлари мазмуни Рим давлатининг ривожланиш даврлари билан бир 
қаторда шахснинг ижтимоий келиб чиқишига ҳам боғлиқ бўлган. 
в) 
Рим