У'збекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги



Download 10,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet79/130
Sana12.11.2022
Hajmi10,12 Mb.
#864645
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   130
Bog'liq
Filologiyaning dolzarb muammolari

цариндош
багри 
крн гамхона»гина эмас, балки аланга-исёнга айланади, 
айни замонда Чингизхон тимсолига киради:
Кдй битта ёв беаёв, к,адар куксингга гаров,
Нечун багринг 
f r
олов, алангадай ёнасан. 
К^асдма-к^асд кай замонга, юрагинг тулдм крнга, 
Ухшаб ё Чингизхонга цон биланми крнасан.
Шавкат Размен анорга шундай таъриф беради:
Тутилган ой, кдцимги 
фанорсан, анор.
Ёкут тула к,ип-кизил 
канорсан, анор.
Абдухамид Парда салафдошининг мазкур фикрларига 
сайцал бериб, уларни бир байтда яна \ам гузал назмий 
нафосат билан ривожлантиради:
Не кдцимги фанорсан, таърифи беканорсан,
Ёнар, крнар анорсан - х^амватан, \амхонасан.
Х азр ат Н аво и й анорга бариш лан ган ш еъри да,
Н.Жумахужа эътироф этгандек, «\аётига оид маълумотни» 
тилга олади:
Нечаким табъи норидур, валекин меъда норига
Берур таскин, унунг нафъин топибмен вок;еан ман х
1
ам.
А .П арданинг к,асидасида \а м мазкур неъм атнинг 
шифобахш хусусияти таъкидланиши билан бир каторда
151


шоирнинг, цолаверса, оддий омма ижтимоий холатига 
ишора к,илинади:
Нархинг бу кун осмонда, етган борки дармонда,
Етмаганлар армонда - менга хам бегонасан.
Узбек адабиёти бадиий тафаккурида XX асрда бир йула 
уч марта туб бурилиш кузатилади. Дастлабки ун йилликларида 
жадидлар, 60-йилларда «иликдик даври» шарофати билан 
Рауф Парфи авлоди, нихоят, 90-йилларнинг охирларида 
ва, энг мухими, мустациллик туфайли миллим адабиётда, 
хусусан, шеъриятда кескин кжсалиш булди.
Таъбир жоиз булса, «Рухи ХУР одамнинг юраги ботир 
булади. У хамма нарсани ёрк,ин куради, мохиятни тугри 
англайди. Бугунги кун адабиети кечаги кун адабиётидан 
бир к,анча хусусияти билан фар к, *дилади. Яъни, одамнинг 
кдлб изтироблари, кувончларининг бетакрор тахдили ва 
рухиятининг турфа куринишлари инкишофи \амда вок,еа- 
Ходисалар тасвирининг батафсиллиги, уларнинг хар бири 
ма^сад сари йуналтирилганлиги, к,ахрамонларнинг ута 
миллий ва индивидуаллашганл иги, бозор ик^исодининг 
мохиятини очиб бериши ила узига хосликка эга».
П р о ф ессо р Х ..К арим овнинг м аз кур ф и к р л ари н и
риБожлантириб айтиш мумкинки, бадиий юкодца Шахе 
Хамиша хал кдлувчи ахамиятга молик. Гомер асарларининг 
бе^иёслиги, Навоий тазалиетининг бокийлиги, Шекспир 
трагедияларига хос афсунгар сир-синоат мохияти, аввало, 
бадиий ва лирик кщрамонлар бетакрор шахе экани билан 
изохланади. Бинобарин, «бугунги одам алохида шахе. 
Кечашна у бирор ижтимоий табак.анинг вакили саналарди. 
Бугун у - уз шахсиятининг элчиси, уз «мен»ининг вакили, 
холос. Ш ахслиги теранлаш маган кишилардан иборат 
миллат ахдининг кизи^ишлари бир хил ёхуд бир-бирига 
ЯК.ИН булади. Шахсияти чукурлашган миллатнинг чар бир 
аъзоси уз одами билан яшайди».
Устоз Абдулла Ориповнинг «Сароб» манзумаси «Олти 
ойким шеър ёзмайман юрагим зада» тарзида шикоятомуз 
охангаар билан бошланиб, бекиёс калб сохиби булган лирик 
к,ахрамоннинг шахеий кечинмалари гоят кенг куламли 
ижтимоий мазмун-мохият касб эта бориб, сатрма-сатр,
152


бандма-банд \адди аълога кутарилиш ^олати Абдухамид 
Парданинг «Муножот» манзумасида кузга ташланади. 
«И слом асотирлари ва гоялари би лан сугорилган» 
«М уножот»да ш оирнинг ли р и к к,а\рамони баш арий 
хусусиятга эга иллатларга царши кдолич яланточлайди, 
ижтимоий дард индивцдуаллашади. «Даврнинг кузи, кулога 
ва виждони» (Иззат Султон) булишга бел борлаган шоир 
бир шахе доирасидан чикиб, наинки умуммиллий, балки 
умуминсоний даражага юксалади. «Муножот» манзумаси 
«Тирик цолмок; ё улмок,, шудир масала» сатри билан 
бошланадиган гамлетона хдйкирикдай янграйди.
Бинобарин, Абдулам ид Парданинг лирик к^ахрамони 
барча эзгу ниятли сиймолар сингари дунёни поклашдек 
юксак мак,сад билан майдонга чикади. Бу хусусият унинг 
йирик манзумалари, багишловларида, жумладан, «Навоий» 
достонида хам ярц. этиб кузга ташланади.
Мухаббат армони шоирни дунёга келтиради, изтироб 

Download 10,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   130




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish