Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таьлим вазирлиги

26-маъруза 
СТБ хилдаги мокисиз автоматик тўқув дастгоҳларини таъмирлаш. 
Режа: 
1
.СТБ тўқув дастгоҳларини вазифалари 
2.Таъмирлаш иш ҳажмлари Таъмирлашда ишлатиладиган техник 
воситалар 
1. Тўқимачилик саноатини асосий тармоқларида СТБ турдаги моксиз 
тўқув датгоҳлари кенг қўлланилади. Юнг иплардан тўқима ҳосил қилиш 
тармоқда СТБ тўқув дастгоҳларидан қўлланилган ҳисобига иш унуми 1,7-3,5 
марта ва меҳнат унуми 2-2,5 марта ошган лекин СТБ тўқув дастгоҳларини 
ҳамма ҳам деталл ва қисмларини ишончли ишлаши ва пухталиги анча кам, бу 
эса техник хизмат кўрсатиш ва ремонт тоннархини кўтариб юборади. 
ЛИТЛП (Ленинград енгил ва тўқимачилик саноат институти) 
кўрсаткичларгиа асосан 80% бузилишлар аркок ипини узатиш механизмлар 
ишдан чиқиши ҳисобига бўлади. Уларни қайта тиклаш учун 88% таъми 
рвақти сарфланади. Дастгоҳни техник ҳолатини баҳолашда уни қўққисдан 
ишдан чиққан сабаблари аниқланади. 
Датгоҳларни ремонтга тайѐрлаш. 
СТБ турдаги жиҳозлар ўрнатилган жойида ѐки махсус устахоналарда 
таъмирлаш мумкин. СТБ дастгоҳини цехлар ичида таъмирлаш махсус 
устахонасига ва уердан эксплуатация жойига махсус тўрт ғилидракли аравача 
ѐрдамида ташилади. Бу аравачаларга дастгоҳни юклаш ва тушириш учун 
махсус пирамида ва иккита лебедка керак бўлади ва ишчилардан оғир меҳнат 
талаб қилинади. СТБ дастгоҳларни ташиш учун махсус 2 ғилдиракли 
аравачалардан фойдаланилади.

---

88 
1.
платформа
2.
ғилдираклар 
Бу аравача оғирлиги 5 марта енгил ишлатиладиган аравачаларга 
нисбатан баландлиги 150мм. Домкратлар ѐрдамида ўрнатиш қулай. 
Дастгоҳ чанг ва ифлосликлардан махсус пластмассалардан тайѐрланган 
эжектр ѐрдамида тозаланади. Бу электр цехдаги босим пневматик тармоққа 
уланади. 
1,5-кенгайтирилган трубалар; 2-аралаштириш камераси; 3-сопло; 4-
диффузор; 6-резиналаштирилган учи; 7-босим камера; 8,10-штуцер; 9-резина 
шланги; 11-утувчи штуцерни бўлакловчиси. 
2. Таъмирланадиган дастгоҳ бўлакланади, тўла бўлакланади: юритиш 
қисми товарний реткалар, асосий регуляторлар, ком (зев), ҳосил қилувчи 
механизм. Маълум қисми агар талб қилинса аркок зарба ва қабул қилиш 
каробкаси тўла бўлакланади. Рамада ва юритиш қисмида остовни қотирилган 
системалари, валлар, таянчлар, кулакли механизмлар, тормоз, роликли 
блакировка. Аркок зарба механизмида зарба механизми аркок узатиш, ѐғ 
насос пулверизатор, аркок узатиш кўтаргичи, онг контроллер орқа отсекни, 
аркок қайтаргич СТБ дастгоҳ ҳаракатни электродвигателдан понасимон 
тасма ва фрикцион муфта орқали олади. Валдаги момент дастгоҳни 
ошлашида бир хилда бўлмайди, у 60-85% гача чиқиб туради. Иҳдан чиққан 
электродвигатель электроцехга таъмирлаш учун юборилади. Тасмалар 
хаддан ташқари таранг бўлса унда подшипникларга ва электродвигатель 
валига ортиқча юк тушади, тасмалар эса тез ишдан чиқади. Тасма тарангли 
электродвигатель ўрнатилиши билан созланади. Агар 25-30 куч билан 
босилса, ремень 30мм ортиқ букилмаслиги керак. Муфтадаги ейилган 

---

89 
фрикцион пластинкалар янгисига алмаштирилади. Шкивни электродвигатель 
олинаѐтган ҳаракати созланмаган бўлса яъни подшипниклар мойланмаган 
бўлса,унда уни тешиклари ейилиб кетади. Бу эса хавфли ҳисобланади.
Бундай шкивлар тешгига янги втулка қоқилади ѐки янгисига алмаштирилади.