Узбекистон республикаси кишлок ва сув хужалиги вазирлиги

 
2. Davlat urmon kadastrining asosiy vazifalari 
Davlat urmon kadastri  ning asosiy vazifasi  kuyidagilardan iborat: 
-
 
Respublika  urmon  fondining  tabiiy  va  iktisodiy  imkoniyatlarini  baxolash  va  
xisoblashda  yagona  umum  davlat  kompleks  ta’minlash; 
-
 
Urmon    xujaligini    kayd    etish,  urmon    resurslarini,    nasldorlik    tarkibini, 
urmonlarni  saklash  va  ishlab  chikarishni  xisoblash  va  baxolash;    
-
 
Urmonlarni  ekologik, iktisodiy  va  ijtimoiy  axamiyatini  baxolash; 
-
 
Urmonlardan    ratsional    foydalanish    xamda    ximoyalash,    ishlab    chikarish  , 
shuningdek  urmon  xujaligini  rivojlantirishni  oldindan  aytib  berish  ma’lumotini  
ta’minlash. 

---

 
88 
 
Davlat    xukumat    organlarining    yuridik    va    jismoniy    shaxslarning    urmon  
fondi  maydoni  urmonlarning  strukturasi,  xosildorligi  va  ularning  baxosi  sanitar- 
ekologik  xolatini  ta’minlash  maksadida  Davlat urmon kadastri  kiritilgan.  
Davlat  urmon  kadastri    kiritilishining    sabablari    Uzbekiston    Respublikasinig  
barcha  urmonlarini  kamrab  olishga karatilgan bulib kuyidagi maksadlarda yuritiladi: 
    Markazlashgan    boshkaruv    texnologiyasi  va  ishlab    chikarish  texnologiyasini  
birlashtirish  va  urmon  resurslari  xakida  ma’lumotni  takdim  kilish. 
       Uzbekiston    Respublikasining    Davlat    kadastrini    urmon    kadastr  ma’lumotlari  
talablarini  xisoblash  urmon  kadastr  ma’lumotlarining  xakikiyligi  xozirgi  zamon  
darajasida  kullab  kuvvatlash. 
 
Uzbekiston  Respublikasi  urmon  fondi  yerlariga  karashli  yerlarda  usayotgan  
urmon    bilan    koplangan    va    koplanmagan    davlat    urmon    xujaligi    uchun  
muljallangan    urmon    kadastrining    ob’ekti    xisoblanadi.  Urmon    xujaligi    davlat  
organlari,  korxona,  muassasa,    tashkilotlar:  urmon    xujaligi    korxonalari,  davlat  
kurikxonalari,    buyurtmachi,  milliy    tabiiy    parklar,  irrigatsion  urmon  xujaliklari, 
kishlok  xujaligi    korxonalari,ilmiy    tekshirish    institutlari  va  boshka    urmonga    ega  
bulgan  yer  uchastkalaridan  foydalanuvchilar  va  egalari  davlat  yer  kadastrining  
sub’ektlari  xisoblanadi. 
 
Urmon    xujaligi    sub’ektlari    yer    uchastkalarini    kayd    kilish    yer  turlari  
buyicha  yer  tarkibi  va  umumiy   maydonini  aniklash,  shuningdek  urmon  fondi  
yerlarini  baxolash  davlat  urmon  kadastrining  kushimcha  aloxida  talablariga  kura  
xududiy    yerdan  foydalanishni  nazorat  kilish    organlari    tomonidan    amalga  
oshiriladi. 
O‘rmon tuzish o‘rmonlarni muhofaza qilish, qo‘riqlashga, o‘rmon xo‘jaligi va 
o‘rmondan  foydalanish  oqilona  yuritilishini  ta’minlashga  qaratilgan  tadbirlar  tizimi 
bo‘lib, quyidagilarni qamrab oladi: 
 
davlat  o‘rmon  fondi  uchastkalarining  chegaralarini  belgilash  va  davlat  o‘rmon 
fondining  o‘rmondan  doimiy  foydalanuvchilar  foydalanishidagi  hududining  ichki 
xo‘jaligini tashkil etish; 
 
topografiya-geodeziya  ishlarini  bajarish  va  o‘rmonlarni  maxsus  xaritaga 
kiritish; 
 
davlat o‘rmon fondini hisobga olish; 
 
o‘rmonlarning  yetilish  yoshini  belgilash,  o‘rmon  xo‘jaligini  yuritish  bilan 
bog‘liq  o‘rmon  daraxtlarini  kesish  rejasini,  daraxtlarni  kesish  hajmini  hamda 
o‘rmondan foydalanishning boshqa turlari miqdorlarini aniqlash; 
 
o‘rmonlarni muhofaza qilish, qo‘riqlash, qayta tiklash va barpo etish borasidagi 
ishlar hajmini, shuningdek boshqa o‘rmon xo‘jaligi ishlari hajmini aniqlash; 
 
o‘rmon tuzish loyihalarini ishlab chiqish va ularning amalga oshirilishi ustidan 
nazorat qilish. 
O‘rmon  tuzish  loyihalari  davlat  ekspertizasidan  o‘tkaziladi  hamda  davlat 
o‘rmon  xo‘jaligi  organlari  va  mahalliy  davlat  hokimiyati  organlari  tomonidan 
tasdiqlanadi.  O‘rmon  tuzish  loyihalari  o‘rmon,  qo‘riqxona  va  ovchilik  xo‘jaliklari 

---

 
89 
yuritish,  o‘rmondan  foydalanishni  amalga  oshirish,  joriy  va  istiqbolga  mo‘ljallangan 
rejalashtirish ishlarini olib borish uchun asosiy normativ-texnik xujjatdir. 
O‘rmon  tuzish  hamma  o‘rmonlarda  yagona  tizim  bo‘yicha  O‘zbekiston 
Respublikasi Davlat o‘rmon qo‘mitasi tomonidan belgilangan tartibda o‘tkaziladi. 
O‘rmonlarning  davlat  hisobi  o‘rmon  tuzish  loyihalari  asosida  davlat  o‘rmon 
xo‘jaligi  organlari  tomonidan,  o‘rmon  tuzish  o‘tkazilmagan  joylarda  esa  davlat 
o‘rmon fondini hisobga olish va tekshirish materiallari asosida olib boriladi. 
O‘rmonlarning davlat hisobi davlat budjeti mablag‘lari hisobidan yagona tizim 
bo‘yicha,  O‘zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasi  tomonidan  belgilingan 
tartibda olib boriladi. 
Davlat  o‘rmon  kadastri  o‘rmonlarning  tabiiy,  xo‘jalik  va  huquqiy  rejimi, 
ularning toifalari, davlat o‘rmon fondi uchastkalarining sifat tavsiflari hamda ularning 
o‘rmondan  foydalanuvchilar  o‘rtasidagi  taqsimoti  to‘g‘risidagi  ma’lumotlar  va 
hujjatlar tizimidan iborat. 
Davlat  o‘rmon  kadastri  manfaatdor  yuridik  va  jismoniy  shaxslarni  o‘rmonga 
oid  munosabatlarini tartibga solish,  o‘rmonlarni  muhofaza  qilish,  qo‘riqlash, ulardan 
oqilona  foydalanish  va  ularni  takroriy  ko‘paytirish  maqsadida  o‘rmon  to‘g‘risidagi 
ma’lumotlar  bilan  ta’minlash  uchun  mo‘ljallangan.  Davlat  o‘rmon  kadastri  davlat 
o‘rmon  xo‘jaligi  organlari  tomonidan  davlat  budjeti  mablag‘lari  hisobidan  yagona 
tizim  bo‘yicha,  O‘zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasi  belgilangan  tartibda 
olib  boriladi.  Davlat  o‘rmon  fondi  uchastkalari  yuridik  va  jismoniy  shaxslarga 
foydalanishga berilishi mumkin. 
O‘rmondan foydalanish uchun haq to‘lanadi, ushbu Qonunning 30-moddasida 
nazarda  tutilgan  hollarda  bundan  mustasno.  To‘lovlar  miqdori  va  ularni  undirish 
tartibi  O‘zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasi  tomonidan  belgilanadi. 
O‘rmondan  foydalanish  doimiy  va  vaqtinchalik  bo‘lishi  mumkin.  O‘rmon  fondi 
yerlari  doimiy  egalik  qilishga  berib  qo‘yilgan  o‘rmon  xo‘jaligi  korxonalari, 
muassasalari va tashkilotlari o‘rmondan doimiy foydalanuvchilardir. 
O‘rmondan  vaqtinchalik  foydalanish  qisqa  muddatli  –  uch  yilgacha  va  uzoq 
muddatli – o‘n yilgacha bo‘lishi mumkin. O‘rmondan foydalanish huquqi yuridik va 
jismoniy  shaxslarga,  agar  qonun  hujjatlarida  boshqacha  qoida  belgilangan  bo‘lmasa, 
davlat  o‘rmon  xo‘jaligi  organlari  tomonidan  yoki  ular  vakolat  bergan  korxonalar, 
muassasalar va tashkilotlar tomonidan beriladi. 
O‘rmondan  foydalanishga  maxsus  ruxsatnoma  –  daraxt  kesish  yoki  o‘rmon 
chiptasi  asosida  yo‘l  qo‘yiladi,  ushbu  Qonunning  30-moddasida  nazarda  tutilgan 
hollarda  bundan  mustasno.  O‘rmondan  foydalanuvchilar  davlat  o‘rmon  fondi 
uchastkalaridan o‘rmondan foydalanishning maxsus ruxsatnomalarda nazarda tutilgan 
turlaridangina foydalanishga haqlidir. 
O‘rmondan foydalanish turlari quyidagilardan iborat: 
 
daraxtzorlar va butazorlarni kesish; 

---

 
90 
 
o‘rmondan qo‘shimcha foydalanish (pichan o‘rish, mol boqish, asalari uyalari 
va  qutilarini  joylashtirish,  yovvoyi  o‘simliklar  dorivor  xom  ashyosini  tayyorlash 
(yig‘ish) va oziq-ovqat maqsadlari uchun yovvoyi o‘simliklarni tayyorlash (yig‘ish); 
 
davlat  o‘rmon  fondi  uchastkalaridan  ovchilik  xo‘jaligi  ehtiyojlari  uchun 
foydalanish; 
 
davlat o‘rmon fondi uchastkalaridan ilmiy-tadqiqiot maqsadlarida foydalanish; 
 
davlat 
o‘rmon  fondi  uchastkalaridan  madaniy-ma’rifiy,  tarbiyaviy, 
sog‘lomlashtirish, reaksion va estetik maqsadlarda foydalanish. 
O‘rmonlarni tiklash quyidagi talablarga rioya qilgan holda amalga oshiriladi: 
 
daraxt kesilgan joylarda va o‘rmon bilan qoplanmagan boshqa yerlarda xo‘jalik 
jihatidan qimmatli navli daraxtlarni majburiy ravishda qayta ekishni ta’minlash; 
 
o‘rmonlarning nav tarkibini yaxshilash, ularning mahsuldorligini va muhofaza 
xususiyatlarini oshirish; 
 
o‘rmonlarning genetik fondi va biologik hilma-xilligini saqlab qolish. 
 
O‘rmonlarni  tiklash  tartibi  va  muddatlari  O‘zbekiston  Respublikasi  Davlat 
o‘rmon qo‘mitasi tomonidan belgilanadi. 
 
O‘rmonlarni muhofaza qilish, qo‘riqlash, ulardan  oqilona foydalanish va ularni 
takroriy ko‘paytirishni moliyalashtirish davlat budjeti mablag‘lari va boshqa manbalar 
hisobidan amalga oshiriladi. 
O‘rmon to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini buzganlikda aybdor bo‘lgan shaxslar 
belgilangan tartibda javobgar bo‘ladilar.