Узбекистон республикаси халк таълими вазирлиги қашқадарё вилояти хтб

СИМОБ
Физик-кимёвий хоссалари. Оқувчан суюқ металл. Симоб буғлари ута захарли. Адсорбция қайтар булганлиги сабабли симоб билан захарланган барча буюмлар буғ ажратувчи манбаа булиши мумкин. 0,5 гр симоб бирикмалари улимга олиб келиши мумкин.
Таъсири. Оғиздан металл таъми пайдо бўлади. Асаб системаси фаолияти издан чиқади. Нафас олиш қийинлашади, қорин сохасида оғриқ, кунгил айниши ичбуруғ, қон аралаш ич кетиши кузатилади.
Зарурий тадбирлар. Худуднинг зарарланганлик даражаси аниқланади. Тиббиёт хамда ДСЭНМ ходимлари чақирилади. Симоб буғларидан нафас олиш йўлларини химоя қилиш Г-маркали фильтирловчи газ ниқобларидан ва ажратувчи респераторлардан фойдаланилади.
Зарарсизлантириш (нейтрализация)–ёғоч буюмлар, штукатурка ва қоғозга адсорбиланади.
Биринчи тиббий ёрдам. Жабрланганлар очиқ ҳавога олиб чиқилади. Иссиқ сув, марганцовкани хлорид кислотаси билан 2% ли эритмаси (5 мг кислота 1 л маргансофка эритмасига) ёки совунли-содали эритма билан ошқозон ювилади. Тузли, кучсизлантирувчи ичимлик берилади, аҳвол оғирлашганда касалхонага ётқизилади.
НИТРАТ КИСЛОТАСИ
Физик-кимёвий хоссалари. Рангсиз суюқлик. Сувдан оғир, буғлари ҳаводан оғир, ҳавода тутайди, кучли оксидловчи, металларни коррозияловчи, ёнмайди, ҳамма ёнувчи моддаларни алангалантиради, спирт, скипидар, менарлл ўсимлик мойлари иштирокида портлаши мумкин.
Таъсири. Шиллиқ қаватга, терига тушганда, нафас олганда, ичилганда ҳаёт учун хавфли. Терининг оғир куйишига олиб келади. Кўкрак қафасида ошқозон соҳасида оғриқ пайдо қилади. Қон аралаш ич кетиши, нафас хиррилаши кузатилади. Оғиз бурчаклари, кўз, бурун шиллиқ қаватлари зарарланиб лаблар сарғаяди. Томоқ ва ўпка шишади. Ички аъзолар спазми кузатилади.
Зарурий тадбирлар. Ўт ўчирувчилар, ДСЭНМ ходимлари ва тез тиббий ёрдам чақирилади. Авария ҳудуди 400м. радиусда ўраб олинади. Зарарланган ҳудуддаги аҳоли огоҳлантирилади, зарур бўлса эвакуация қилинади.
Ҳимоя воситалари сифатида В маркали фильтрловчи ва ажративчи газниқоб, Л-1 ҳимоя костюми ва хлорвинил толадан тикилган махсус ҳимоя костюмидан фойдаланилади.