|
хуж алик ҳисобини жорий этиш, деҳқончилик ва чорвачилик тар-
мокларини ташкилий-иктисодий асослари, бизнес режалаштиришни
такомиллаштириш
ва
шунга
ўхшаш
долзарб
муаммоларпи
урганиш нинг назарий ва амалий асослари акс эттирилган.
Тақризчилар:
Х.Мусаев - Самарканд Иқтисодиёт ва сервис института профес
с о р а иқтисод фанлари доктори.
Н.Тошбоев - Тошкент ИКХМИИ Макроиқтисодиёт кафедраси-
нинг мудири, иқтисод фанлари номзоди, доцент.
Б.Бозоров - Самарканд Давлат университетининг доценти,
иктисод фанлари номзоди.
С Ў з б е к и с т о н Ж у р н а л и с т л а р и ж о д и й
у ю ш м а с и н и н г « И с т и қ л о л » н а ш р и ё т и , 2 0 0 4
Узбекистан иқтисодиётини барқарор ривожлантиришнинг энг
асосий шартларидан бири кишлок хужалиги ишлаб чикариши та-
раққиёти устиворлигини таъминлаб, кишлокда мулкдорлар синфини
яратиш
ва
ички
хужалик
юритиш
механизмларини
бозор
иқтисодиёти талаблари асосида кайта куришдир.
Республикамиз Президента И. Каримов Вазирлар Махкамасида
сўзлаган нутқида: - «Бугун жамиятимиз шуни англаб олдики,
хаётимизни
яхш илаш,
аҳоли
турмуш
даражасини
кўтариш,
иқтисодиётимизни самарадорлигини ошириш, халкимизни бокиш,
истикболимизни режалаш - хуллас, кандай муаммо, кандай маса-
лани кўрмайлик, уларнинг аксарияти биринчи навбатда кишлок
хўжалигига бориб тақалади. Ҳаммамизни боқадиган, озиқа беради
ган соха - кишлок хўжалиги тармокларидир» деган эди. Ш унинг
учун хам республикамизда кишлок хужалиги ишлаб чиқаришини
ислоҳ
килишга
энг
долзарб
масалалардан
бири
сифатида
қаралмоқда. Бу ўта долзарб вазифаларни бажариш учун кишлок.
хужалик ишлаб чиқаришига фан-техника ютукларини, илгор ва те-
жамкор технологияларни, ўрта ва кичик тадбиркорликни жорий
этиш ва энг асосийси ишбилармон, ўқимишли иқтисодчи - ташки-
лотчи мутахассисларни тайёрлаш талаб этилади. Ўз навбатида
кишлок. хўжалигида ишловчи иқтисодчи: кишлок хужалиги ишлаб
чикариши
тараккиётининг
барча
иктисодий
ва
биологик
қонуниятларини, ўрта, кичик бизнес ва тадбиркорлик асосларини;
бозор иктисодиёти конунларини; ширкат, фермер ва дехкон
хўжаликларининг таш килий - иктисодий асосларини; хужалик юри
тиш тизими ва ички хўжалик ҳисоби механизмларини; корхоналар-
нинг мавжуд ресурс потенциалларидан самарали фойдаланиш ва
уларни қайта кенгайтирилган ҳолда тиклаш дастакларини; меҳнатни
таш кил этишнинг илгор усуллари ва унга ҳақ тўлашнинг бозор
иқтисодига мос келадиган даражасини таъминлаш йўлларини;
ўсимликчилик ва чорвачилик маҳсулотларини ишлаб чиқариш,
кайта ишлаш, саклаш ва реализация килиш жараёнларини, шунинг
дек ўсимликчиликда: дон, пахта, картошка, очиқ ва ёпиқ сабзавот-
чилик, богдорчилик ва узумчилик агротехникаси, ишлаб чикариш
жараёнларини таш кил этиш, меъёрлаш, режалаштириш, технологик
хариталарни
тузиш ,
чорвачиликда:
қорамолчилик,
қўйчилик,
паррандачилик, чўчқачилик, пилла етиштириш ва асаларичилик
тармоқларида кенгайтирилган такрор ишлаб чикаришни ташкил
этиш, жадаллаштириш, уларга илғор-тежамкор технологияларни
жорий этиш, ишлаб чикариш жараёнларини ташкил этиш, меъёр-
лаш, истиқболни белгилаш, махсулотлар таннархи ва ишлаб
чикариш
рентабеллиги
тўғрисида
жуда
чуқур
билимга
эга
бўлишлари лозим.
Ш унингдек,
иқтисодчи-ташкилотчи
мутахассислар
бозор
иктисодиётининг энг долзарб масалалари: бозор инфратузилмасини
шакллантириш, қишлоқ хўжалигига хизмат кўрсатишда сервис ва
лизингни ўрни, тайёрлов
ва таъминот ташкилотлари
билан
шартномалар асосида иш олиб бориш, солиқ, суғурта ва бошқа
таш килий
механизмлардан
фойдалана
билиш
малакасига,
кўникмасига эга бўлишлари шарт.
Таъкидлаш лозимки, бозор иқтисодиётига боскичма-боскич
ўтиш даврида асосий эътибор бозор иқтисодиёти тамойиллари, йўл-
йўриқлари ва кўрсатмалари хамда механизмлари талаблари асосида,
кўпроқ,
арзон,
юқори
сифатли
ва
рақобатбардош
товар
махсулотлари ишлаб чикариш, сотиш, уларни корхона ва тадбиркор
учун самарадорлигини таъминлаш га каратилиши лозим. Ш унинг
учун асосий эътибор энг муҳим иктисодий дастаклар: харажатларни
тежаш, меҳнат унумдорлигини ўстириш, даромадлиликни мақсадга
мувофиқ даражасини таъминлаш имкониятларини кидириб топиш
ва улардан окилона фойдаланиш мутахассислар учун жуда зарурдир.
Бу вазифаларни илмий асосда ечимини топиш хар бир талаба,
магистр, аспирант, илмий ходим ва махсулот ишлаб чикарувчи
фермерлар учун ўта долзарб хисобланади.
Дарслик бакалаврлар, магистрлар, аспирантлар, илмий ва раҳбар
ходимлар,
мутахассислар
учун
мўлжалланган
бўлиб,
буни
тайёрлаш да республикамиз аграр иктисодиёти сохаси олимларининг
фикр мулоҳазалари, илмий тавсиялари ва кўрсатмалари ҳамда
маъруза матнларидан фойдаланилди. Бунинг учун муаллиф уларга
ўз миннатдорчилигини билдиради. М азкур дарслик камчиликлардан
холи эмас деб хисоблаймиз. Дарсликнинг хато ва камчиликлари
тўгрисида фикр ва мулоҳазаларни мамнуният билан қабул қиламиз.
Бизнинг манзил: Самарканд шахри, Мирзо Улугбек кўчаси-77.
I-БЎЛИМ. ҚИШЛОҚХЎЖАЛИК ИШЛАБ ЧПҚАРИШИНИ
ТАШКИЛ ЭТЙШИИНГ ИЛМИЙ АСОСЛАРИ
Do'stlaringiz bilan baham: |
