Узбекистан Республикаси Давлат архитектура ва курилша

 
9. ЭЛЕКТР ТАЪМИНОТИ ВА АВТОМАТЛАШТИРИШ 
 
9.1.
Иситиш, вентиляция ва кондициялаш тизимларини электр қабул 
килгичларини, бинонинг технологик ва муҳандислик жихозлари учун 
ўрнатилган электр қабул қилгичлар категориясидаги каби кўзда тутиш лозим. 
Ёнғиндан сўнг тутун ва газларни чиқариб юбориш тизимларидан ташқари, 
(5.13 б. га қар.) авария вентиляцияси ва тутунга қарши ҳимоя тизимининг I 
категорияли электр таъминотини кўзда тутиш лозим. Маҳаллий шароитларга 
кўра I категорияли электр қабул қилгичлар таъминотини иккита бир - бирига 
боғлиқ бўлмаган манбалардан амалга оширишнинг иложи бўлмаганда уларни 
битта манбадаги икки трансформаторли подстанциянинг бошқа - бошқа 

---

ҚМҚ 2.04.05-97* 66-бет 
трансформаторлардан ёки иккита яқин жойлашган бир трансформаторли 
подстанциялардан таъминлашни амалга оширишга рухсат этилади. Бунда 
подстанциялар турли трассалар бўйича ўтказилган, турли таъминловчи 
линияларга уланган бўлиши шарт ва одатда, паст кучланиш томонидаги резерв 
автоматик киритиш қурилмасига эга бўлиши шарт. 
9.2.
Тутунга қарши ҳимоя тизимлари билан жиҳозланган бинолар ва 
хоналарда автоматик ёнғин сигнализациясини кўзда тутиш лозим. 
9.3.
Автоматик ёнғинни ўчириш ускуналари ёки автоматик ёнгин 
сигнализацияси бнлан жиҳозланган бино ва хоналар учун, вентиляция, 
кондициялаш ва ҳаво билан иситиш тизимлари (сўнгра - "вентиляция 
тизимлари"), электр қабул қилгичларни (бир фазали ёритиш тармоғига уланган 
злектр қабул қилгичлардан ташқари), шунингдек, шу ускуналар билан тутунга 
қарши ҳимоя тизимини; 
а) ёнғин вақтида А ва Б категория хоналаридаги дахлиз-шлюзларга хаво 
бериш тизимидан ташқари вентиляция тизимини ўчириш; 
б) ёнғин вақтида тутунга қарши ҳимоя тизимларини (5.13 б. да кўрсатилган 
тизимлардан ташқари) улаш; 
в) ёнғин содир бўлган хоналар ёки тутун зоналаридаги ёки ёнғин бўлаётган 
йўлакдаги тутун клапанларини очиш ва ёнғинни тутиб турувчи клапанларни 
ёпиш учун автоматик блокировка қилишни кўзда тутиш лозим. 
Тутун ва ёнгинни тутиб турувчи клапанлар, фрамугалар (тавақалар) ва 
тутунга қарши ҳимоя учун ишлатилаётган ёки белгиланган дераза ёки ойнабанд 
туйнук, шахталарни бўлак очиш ускуналари автоматик, дистанцион ва қўлда 
бажариладиган (улар ўрнатилган жойда) бошқаришга эга бўлиши шарт. 
Изоҳлар: 1. Вентиляция тизимини қисман ёки тўла ўчиришга бўлган 
зарурият технологик талаблар бўйича аниқланиши шарт. 
2. Ёнғин ҳақида фақат қўл сигнализацияси тизимига эга хоналар учук, бу 
хоналарга хизмат кўрсатувчи вентиляция тизимини дистанцион ўчириш ва 
тутунга қарши химоя тизимини улашни кўзда тутиш лозим. 
9.4.
Автоматик ёнғинни ўчириш ёки автоматик сигнализация ускуналарига 
эга бўлган хоналар, улар хизмат кўрсатаётган хоналардан ташқарида жойлашган 
дистанцион ускуналар билан жиҳозланган бўлиши шарт. 
А ва Б категорияли хоналардаги барча вентиляция тизимларини бир вақтда 
ўчиришга талаблар бўлганда, дистанцион ускуналар бино ташқарисида 
бўлишини кўзда тутиш лозим. 
В категорияли хоналар учун майдони 2500 м