Uygur, qaqauz, quzey

2.3. Ədəbiyyatda insanın iç aləminə diqqətin artması
1956-cı ildə quruluşun bütün nöqsanlarının İ.V.Stalinin adı- 
na yazılması, 1937-ci il irticası qurbanlarına fıziki bəraət veril- 
məsi, bir sözlə, rejimdə baş verən yumşalma ədəbiyyata da 
müsbət təsirini göstərdi. Noqay nəsrində sürətli bir dirçəliş baş
210

---

verdi. Təəssüf ki, bu dirçəliş yeni yazılan əsərlərin məzmunun- 
da deyil, ən çox həcmində özünü göstərirdi. Nəşrlərin sayı art- 
dığı kimi, roman, povest və hekayələrin həcmi böyüyür, mövzu 
dairəsi genişlənirdi.
1960-cı illərdə Sovet ədəbiyyatında baş verən dəyişiklik no- 
qay ədəbiyyatından da yan keçə bilməzdi. Ədəbiyyatda “Alt- 
mışıncı illər nəsli” deyə bir ifadə işlədilməyə başladı. Bu nəslin 
nümayəndələri 1920-50-ci illərin ədəbi simaları kimi ideo- 
logiyaya daha çox önəm vermir, sənətkarlığı önə çəkir, bədii 
təsvir vasitələrinə üstünlük verirdilər. Bekbiyke Kuluncaxova 
(1946), Valeri Kazakov (1948), İsa Kapayev (1949) və b. kimi 
yeni nəsil peşəkar şair və yazıçıların meydana çıxması ədəbiy- 
yata marağı artırdı. İ.Kapayevin yaradıcılığı çağdaş problem- 
lərə yönəlmişdir. İnsanın gündəlik qayğıları yazıçının əsas 
mövzusudur. Onun qəhrəmanları insanlıq ləyaqəti, mənəvi 
borc, sevgi və ləyaqət haqqında düşünür. Yazıçı keçmişdən 
mənəvi dəyərləri alaraq gələcəklə birləşdirməyə çalışır. İ.Ka- 
payevin yaradıcılıq axtarışları bədii cəhətdən də dolğundur.
İ.Kapayevin “Xurcun” (1975), “Sıntaslı Akında Tolgav” 
(1977), “Vokzal” (1980), “Sülder” (1989-91) V.Kazakovun 
“Qızıl kəmər” (1977), “Doqquz kapital” (1983), “Babay uldu- 
zu” (1983), S.Kapayevin “Torpağın hərarəti” (1976), B. Ku- 
lunçakovanın “Çöl torağayı” (1980) kimi hekayə və povest- 
lərin nəşri noqay nəsrinin yeni çağının başlandığından xəbər 
verir