ЎҚув-услубий мажмуа

ЧАНОҚ – СОН БЎҒИМИНИ ТЕШИШ (пункция қилиш
).
Уни ташқи томондан, катта дўмбоқ чўққиси устида игнани ташқаридан ичкари томонга 
– дўмбоқ чуқурчасига йўналтириб пункция қилиш хавфсизроқ.
ТИЗЗА БЎҒИМИНИНГ ПУНКЦИЯСИ.
Одатда тизза қопқоғининг ёнбошида 
қилинади. Игнани тизза қопқоғидан ташқи томонда, тахминан унинг ўрта сатҳида киритиш 
қулайдир. (игна тизза қопқоғи ва соннинг олдинги юзаси оралиғида ичкарига қараб 
итарилади.
БОЛДИР – ОЁҚ БЎҒИМИНИ ТЕШИШ (пункция қилиш).
Бу бўғимда пункцияни олд томондан ташқи тўпиқнинг ички юзаси бўйлаб бажариш 
мумкин. Бунда игна тўпиқ чўққисидан 1,5 – 2 см юқорида санчилади ва қийшиқ йўналишда 
орқага оёқнинг ўрта ўқи томон итарилади.
Пайларда бажариладиган асосий операциялар. Пай охирларини тикишдаги асосий 
қийинчиликлар шундан иборатки, яъни бунда унинг охирлари тола тола бўлиб ажралади ва 
шу туфайли қўйилган чоклар кўпинча ечилиб кетади. Тикиш вақктида мумкин қадар кўп 
тўқимани қамраб олишга уриниш эса пайнинг тикиладиган охирларининг уринишига 
(эзилишига), уларда қон айланишнинг бузилишига ва тузалиш жараёнинг узоқ чўзилиб 
кетишига олиб келади.
Пайлар охири охирига ёки ён боши ён бошига қилиниб, тўғри думалоқ игналар билан 
тикилади. Тикиш материали сифатида ингичка ипак, капрон ип ёки тантал симлари 
ишлатилади.
Пайларда операциялар кўпинча махаллий ёки суяк ичи анестезияси билан бажарилади. 
Пайларга чок қўйишнинг бирламчи ва иккиламчи турлари фарқланади. 
Бирламчи чой жароҳатлангандан кейинги дастлабки олти кун икки соат ичида 
антибиотиклар ишлатилиши шарти билан қўйилади. Қирғоклари эзилиб кетган ва 
ифлосланган жароҳатларда ҳамда шикастланган пай охирлари ўртасидаги диастас катта 
бўлган ҳолларда пайларга бирламчи чок қўйиш мумкин эмас. Пайларга иккиламчи чок, 
жароҳат бирламчи тузалганидан кейинг 2-3 хафтадан сўнг қўйилади. Агар жароҳатнинг 
тузалиш йирингли асорат билан кечса, бунда операция 3-4 ойгача орқага сурилади.
Пайга бирламчи чок қўйиш. Жароҳатга дастлабки жаррохлик ишлови берилганидан 
сўнг шикастланган пай охирлари топилади, улар ингичка пинцетлар билан ушлаб олинади ва 
яқинлаштириш учун тортилади. Пай охирларининг эзилган охирлари хавфсиз устара билан 
соғ тўқима соҳасида иложи борича тежаб кесилади. Пай охирларини турли хил усуллар 
билан тикиш мумкин (Кюно, Ланге, Фриш, М.М.Казаков, В.И.Розова ва б.к) 
Кюно бўйича тикиш. Охирларида иккита отравматик игнаси бўлган узунгина лигатура 
олинади. Дастлаб, пай кундалангига, унинг охирида 1-2 см. ташлаб, битта тешилади, сўнгра 
шу ердан пай қиялатиб биринчи ва иккинчи игна билан дистал йўналишда тешила боради, 
натижада иплар кесишади. Бу жараён 2-3 марта ажратилган пайнинг охирига етиб боргунча 
такрорланади. Шу усул билан пайнинг томони хам тикилади иплар тортилганда пай 
охирлари бир бирига келиб туташади. Жароҳат қаватма-қават тикилади.