Ўқув қулланма Тошкент 2011 йил

2GGs	1920-1980 2110-2170	60 60
Бу полосалар UMTS тармоқлари учун ажратилган ва фаол ишлатилмоқда.
2100-2300	200	Ҳукумат ташкилотлари учун хизмат қилувчи РЭТ ларга ажратилган.
2300-2400	100	Бу полоса фуқароларга ҳаракатдаги алоқа хизматларини кўрсатиш учун ажратилган. 2301-2327MGs полосасида MMDS тармоғи қурилган. WiMAX тармоғи қурилган (IEEE 802.16e)
Wi-Fi	2400-2480	80	2400-2483,5MGs полосаси Wi-Fi тармоқлари учун ажратилган
IMT-FDD IMT-TDD	2500-2570 2620-2690	70 70	“МТС-Ўзбекистон” ва “Ucell” компаниялари LTE тармоқларини қуришган. “Beeline” компаниясихам ўз LTE тармоғини қуришни режалаштирмоқда.
	2570-2620	50	Бу полоса LTE TDD учун рухсат этилган
3,5GGs	3300-3400	100	Ҳукумат ташкилотлари учун хизмат қилувчи (ПР тоифасидаги) РЭТ ларга ажратилган.
	3400-3600	200	Фуқароларга ҳаракатдаги радиоалоқа хизматлари иккиламчи асосда кўрсатилиши мумкин. WiMAX тармоғи қурилган.
5GGs	5150-5350	200	5250-5350MGs полосаси Wi-Fi тармоқлари учун ажратилган
	5470-5725	255	Бу полоса ПР тоифасига киради
	5725-5850	125	Бу полоса ПР тоифасига киради
10GGs	10150-10300 10500-10650	150 150	Фуқароларга ҳаракатдаги радиоалоқа хизматлари бирламчи асосда кўрсатилиши мумкин.

3.6. LTE тизимларда хизмат кўрсатиш сифатини таъминлаш

3.6.1. Хизмат кўрсатиш сифати тушунчаси

Алоқа тармоқларида хизмат кўрсатиш сифати QoS (ингл. Quality of Seviсе) деб номланган кўрсаткич орқали аниқланади. QoS алоқа тармоғини таклиф этиладиган алоқа хизматларининг сифати ҳақида берилган келишувга мослик даражасини аниқлайди. Кўп ҳолатларда алоқа сифати тўрт параметр орқали аниқланади:

• 
  ўтказиш полосаси (ингл. Bandwidth) - ахборот узатиш тизимининг номинал ўтказиш қобилиятини тавсифлайди, бит/сек. kbit/sek. ва Mbit/sekларда ўлчанади;
  
• 
  пакет жўнатишда ушланиш (ингл. Delay) – яъни, ахборот пакетини жўнатувчидан олувчигача етиб бориш вақтини аниқлайди, миллисекундларда (мс) ўлчанади;
  
• 
  джиттер (ингл-н Jitter) - пакет жўнатишдаги ушланиш вақтининг ностабиллиги, миллисекундлар ёки Герцларда ўлчанади;
  
• 
  пакетлар йўқолиши (ингл. Packet loss) - узатиш вақтида йўқолган пакетлар миқдорини аниқлайди, узатилган пакетларнинг умумий сонига нисбатан фоизларда ўлчанади.
  

Соддароқ қилиб айтганда, алоқа каналини қувур кўринишида, унинг ўтказиш қобилиятини эса қувурининг кенглиги ва узунлиги сифатида тасаввур этиш мумкин. Маълумот узатиш жараёни маршрутизаторларда “шиша идиш буғзи” муаммоси билан тўқнашган ҳолатларда оддий FIFO (ингл. First In - First Out -“биринчи келган – биринчи кетади”) усули ишлатилади. Аммо интенсив трафик шароитларида бу усул муаммони жуда содда ҳал қилади: навбати келмаган барча пакетлар маршрутизатор томонидан рад этилади ва сўнгра бутунлай йўқотилади.
Бундан онглироқ усул бу пакетларга тақдим этиладиган сервис тури ToS (ингл. Type of Service) га қараб уларни устиворлик (приоритет) ларини ўрнатиш ва шунга қараб “ақлли” навбатлар тузишдир. Фақат бунда “ақлли” навбатларни яратиш учун пакетлар ўзлари билан сервис тури ишорасига эга бўлишлари зарур бўлади. Масалан, FТР ёки SMTP пакетларига нисбатан вақтга сезгир бўлган товуш пакетларига (VoIP) узатишда устуворликни бериш мантиқан тўғри бўлади. Амалиётда худди шундай устуворлик принципида фаолият олиб борувчи QoS атамаси кенгроқ тарқалган. Хизмат кўрсатиш сифати бир қанча QoS моделларига асосланган бўлади ва улардан айримлари қуйидагилардир:

• 
  “Кафолатланмаган хизмат” модели (ингл. Best Effort Servise – “Имкон қадар хизмат”) “нозик” ростлаш механизми ҳисобланмайди, трафикни ростлашсиз ва алоҳида синфларга ажратишсиз фақат ўтказиш қобилиятини оширувчи модел;
  
• 
  “Жамланган ҳизмат” модели (ингл. Integrated Service - InfServ) сигналнинг бутун маршрути давомида зарур ўтказиш қобилиятини кафолатлаш билан бошидан оҳиригача (ингл. End to end) бир ҳил хизмат сифатини таъминлайди;
  
• 
  “Ажратилган ҳизмат” модели (ингл. Differentiated Service - DiffServ) талаб этилган ҳизматларни кўрсатиш мақсадида тармоқнинг ядросида ресурсларни тақсимлаш ва тармоқ чегараларида маълум классификаторлар ва чеклашлар ўрнатиш, ҳамда буларни комбинациялари асосида QoS ни керакли даражасини таъминлайди. Бу моделда трафикни синфларга бўлиш ва уларни ҳар бири учун QoS даражасини аниқлаш киритилади. DiffServ трафик шаклланишини бошқариш (пакетларни синфларга бўлиш, белгилаш, интенсивликни бошқариш) ва сиёсатни бошқариш (ресурсларни тақсимлаш, пакетларни ўчириш сиёсати) функцияларидан ташкил топган. DiffServ трафик устуворликларини “ақлли” бошқаришни ёрқин мисоли бўла олади.