ЎҚув методика маркази

Вазифалар:
“s” товушини ўрни аниқлаш: сўз боши, ўртаси ва охирида келишини айтиш,сўзларни бўғинларга ажратиш, “s” товушини эшитиб фарқлашга ўргатиш, “s” товушли сўзлар билан болалар нутқини бойитиш.Саволларга тўлиқ ва аниқ жавоб беришга ўргатиш.
Кутилаётган натижалар:
“s” товушининг ундош товуш эканлигини, товуш ўрнини аниқлашни билиб оладилар.
“s” товушига оид сўзлар айта оладилар.
Керакли жиҳозлар:
s товушига оид расмли суратлар
“Бўғинлардан сўз тузинг» таълимий ўйин учун материаллар
Машғулотнинг бориши:
Тарбиячи: бугун болалар “s” товуши ҳақида суҳбатлашамиз. s товушини талаффуз қилганимизда, “s” товуши унли товушга ўхшаб чўзилади, аммо ҳаво эркин чиқа олмай зўрға тишлар орасидан чиқади. Тил ва тиш тегиб турган жой тўсиқ бўлади. Шунинг учун тўсиққа учрайди, қисқа айтилади, “s” товушини айтганимизда овоз билан шовқин ҳам эшитилади.
Демак, “s” ундош товуш экан. Товушни эшитамиз, талаффуз қиламиз.Диққат билан эшитинг “s” товушини талаффуз қилганимда чапак чаласиз.
- “S”, “r”, “l”, “S”, “a”, “o”, “u”, “S”, “sh”, “z”, “S”…..
- “s” товушига оид сўзлар топишга ҳаракат қиламиз: sоаt, sаvа, sаvаt, svеtоfоr.(болалар қийналсалар расм кўрсатиш мумкун)
- Айтилган сўзлардаги “s” товушини ўрнини аниқлаймиз.
Мен айтаман, сиз аниқлайсиз: Sigir Мен шу сўзни қайта айтаман, сиз биринчи товушни айтасиз: s-s-sigir, Демак, Sigir сўзида “s” товуши сўзнинг бошида келяпти; мен бошқа сўзни айтаман, сиз “s” товушини ўрнини аниқланг: a-s-s-s-al, демак, asal сўзида “s” товуши сўзнинг ўртасида келяпти.Мен бошқа сўз айтаман диққат билан эшитинг: аtlas-s-s демак, аt-las-s-s сўзида “s” товуши сўзнинг охирида келяпти.
Энди ўзингиз мустақил “s” товуши иштирок этган сўзларни топинг ва ўрнини аниқлашга ҳаракат қилинг. Болалар айтган сўзларини чапак чалиш орқали бўғинларга бўладилар.
Тетиклаштирувчи машқ
Болалар доира бўлиб туриб оладилар. Болалар қўлларини ҳаракатлантириб тарбиячи билан бирга талаффуз қиладилар: Насосдан ҳаво чиқяпти ва хуштак чаляпти: ”s-s-s- s-s-s”
“s” товуши иштирок этган бўғинларни талаффуз қилиш.
Тарбиячи sо, si, sa, su, so’ бўғинларини талаффуз қилиб, болаларга ўзи намуна кўрсатади. Болалар тарбиячи кетидан хўр бўлиб айтадилар.Сўнг якка-якка айттирилади.
SA- SA- SA SU-SU-SU
SA- SA- SA SU-SU-SU
Неча марта қарсак овозини эшитсангиз, шунча SA бўғинини талаффуз қилинг
Шу тартибда sо, si, se, so’ бўғинлари талаффуз этилади.
“Сўзларни тўлдиринг”ўйини