221
материаллари. Кон лаҳимлари ва қазиб олинган бўшлиқларни мустаҳкамлаш. Кончилик
корхоналари ҳақида тушунчалар. Конларни очиш ва тайѐрлаш усуллари. Кончилик ишлаб
чиқариш технологияси ҳақида тушунча. Ер ости кончилик ишлари технологияси. Ер ости
қазиб олиш тизимлари. Очиқ кон ишлари технологияси. Тоғ жинсларини қазиб олишга
тайѐрлаш ва юклаш жараѐнлари. Фойдали қазилма конлари таснифи. Кон-шахта
мажмуаси унсурлари.
Мамлакат халқ хўжалигида кончилик саноатининг тутган ўрни ва аҳамияти.
Кончилик саноатининг асосий тармоқлари, уларнинг ривожланиш тарихи ва истиқболлари
тўғрисида маълумотлар. Фойдали қазилма конлари ва кон жинслари тўғрисида
маълумотлар. Кончилик саноати корхоналари – шахта, рудник, карьер (разрез), бойитиш
фабрикаси ва бошқа кончилик корхоналари, уларнинг вазифалари тўғрисида умумий
тушунчалар. Конларни қазиб чиқариш усуллари.
Кон лахимлари, уларнинг турлари, вазифалари, кўндаланг кесим юзасининг
шакллари. Фойдали қазилма ѐтқизиқларини оғиш бурчаги ва қалинлиги бўйича таснифи.
Кончилик ишлаб чиқариш жараѐнлари тўғрисида асосий маьлумотлар ва уларнинг
структураси. Кон жинслари механикаси ва хусусятлари. Кон массиви, унга тасир этувчи
кучланишлар ва кон масивининг деформасияси тўғрисида умумий маьлумотлар. Қаттиқ
кон жинсларининг кучланганлик холати схемаси. Лаҳим тепасида босим гумбази хосил
бўлиши тўғрисида проф. М.М. Протодяконов гипотезаси, масивдаги кучланишлар ва
босим гумбази максимал кенглигини аниқлаш ифодалари. Бузилиш гумбази ва уларнинг
ўлчамларини аниқлаш схемаси. Кон лахимларини барпо этиш технологиясига таъсир
этадиган кон жинси ва массивларининг асосий физик-механик хоссалари. Шахта
майдонини очиш ва қазишга тайѐрлаш усулларини қўлланиш шароитлари. Руда
конларини қазиб олишнинг асосий ишлаб чиқариш жараѐнлари. Руда массивдан ажратиб
олиш, блокдан тушуриш ва ташиш гаризонтига етказиб бериш.
Қатламли конлар тўғрисида умумий маълумотлар. Кўмир конларининг ѐқилғи-
энергетика балансидаги ахамияти ва улуши. Ўзбекистон кўмир конларининг қисқача
тавсифи. Шахта ва шахта майдони тўғрисида тушунчалар. Шахталарнинг ишлаб чиқариш
қуввати ва ишлаш муддати, уларни аниқлаш усуллари. Шахталарни метан гази бўйича
категорияларга ажратиш. Шахта майдони захираларининг турлари. Очиқ кон ишларига
таъсир этувчи кон жинсларининг технологик хоссалари. Карьер (разрез)ларнинг асосий
элементлари ва уларнинг параметрларига таъсир этувчи омиллар. Конларни очиқ усулда
қазиб олишнинг босқичлари.
Карьерларда кон жинслари ва фойдали қазилмани
қазишга тайѐрлаш усуллари ва қўлланадиган техник воситалар. Карьерда қазиб юклаш
ишлари ва унда қўлланадиган технология ҳамда техник воситалар.
Do'stlaringiz bilan baham: