Ўқув фанининг долзарблиги ва олий касбий таълимдаги ўрни

 
masala
. 
Veksel bankda uning pulini qaytarib berish muddatidan yarim yil oldin hisobga olinadi. Oylik inflyatsiya 
darajasi - 3%. Hisobga olish operatsiyasning real daromadliligi – yillik 5% (kredit operatsiyalari real daromadliligiga 
mos keladi). 
Aniqlash kerak: 
a) hisobga olish sanasidan pulini qaytarib berish muddatigacha bo‘lgan muddatda inflyatsiya indeksi (
In
); 
b) inflyatsiyani hisobga oladigan kredit bo‘yicha foiz stavkasi 
(I
r
);
v) operatsiya daromadliligi (d). 
masala
. 
Mamlakatda nominal YaMM hajmi 4000 mlrd so‘m, pul muomalasi tezligi 4ga, pul multiplikatori esa - 0,16ga 
teng. Qancha miqdorda pul mablag‘lari zarur? 
masala
. 

---

Mijoz 10 yil muddatga yillik 50% stavkada 1000 so‘m miqdorida depozit kiritdi. U 10 yildan keyin bankda 
oladigan pul miqdorini aniqlash talab etiladi. 
masala
. 
1000 so‘m miqdorida depozit qo‘yilma bankka 120 kunga 6% ostida qo‘yildi. Mijoz 120 kundan keyin bankda 
oladigan pul miqdorini aniqlash talab etiladi. 
masala
. 
1000 so‘m miqdorida depozit qo‘yilma bankka olti oyga 6% ostida qo‘yildi. Mijoz olti oydan keyin bankda 
oladigan pul miqdorini aniqlash talab etiladi. 
masala
. 
Mijoz bankka sakkiz oy muddatga 5% ostida 15000 so‘m qo‘ydi. U qancha daromad olishini aniqlash zarur. 
masala. 
Firma tijorat bankiga shu yilning 9 noyabridan 21 noyabrigacha 28 mln so‘m mablag‘ kiritdi. “Talab qilib 
olinadigan” qo‘yilmaga yillik 36% hisoblanadi. Foizlar yildagi taxminiy kunlar soni bilan oddiy. Kiritilgan mablag‘ga 
olinadigan daromadni aniqlang. 
masala
. 
20.05. yillik 120% stavka bo‘yicha jamg‘arma scheti ochilishida 100 ming so‘m mablag‘ qo‘yilgan. So‘ngra 
bu schetga 05.07. yana 50 ming so‘m qo‘shimcha qo‘yilgan, 10.09. esa schetdan 75 ming so‘m olingan, 20.11. schet 
yopilgan. Mijoz schet yopilgan paytga kelib olgan pul umumiy miqdorini aniqlang. 
Yechim
. 
Mablag‘larning schetga kelib tushishi quyidagicha bo‘ldi:
100 + 50 - 75 = 75 ming so‘m. 
Foiz raqamlarini aniqlashda har bir oy 30 kundan iborat, yildagi kunlar hisob-kitob soni esa 360 kun 
(germaniyacha amaliyot) deb hisoblaymiz. 
Bu holatda 100 ming so‘m pulni saqlash muddati quyidagini tashkil etadi: 12+30+5-1=46 kun; 
ming so‘m pulni saqlash muddati: 27+30+10-1=66 kun;
75 ming so‘m pulni saqlash muddati: 21+30+20-1=70 kun; 
Raqamlar yig‘indisi = 
197500
100
70
75000
66
150000
46
100000






Doimiy bo‘luvchi = 
3
12
360

. 
Foizlar 
33
,
65833
3
197500

so‘m 
Schet egasi uning yopilishida quyidagi miqdorda pul oladi:
75000 + 65833,33 = 140 833,33 so‘m 

---